AVLIYOOTA QORAMOL ZOTI — sut uchun boqiladigan zot. 19-a. oxiri — 20a. boshlarida Qirgʻizistonning Talas vodiysi va Qozogʻistonning Avliyoota uyezdi (hoz. Jambul viloyati)da jaydari zotlarni golland qoramol zoti bilan chatishtirishdan olingan avlodlarni oʻzaro urchitish nuli bilan yaratilgan. 1950-y. da Avliyoota qoramol zoti rasman tasdiqlangan. Avliyoota qoramol zoti asosan ola, baʼzan qora. Buqalarining tirik vazni 800—950 … Читать далее
KOMANDOR OROLLARI — Tinch okean bilan Bering dengizi oraligʻidagi orollar. RF Kamchatka viloyati tarkibida. Umumiy mayd. 1848 km2. Bazalt va andezitlardan tuzilgan. Relyefi togʻli. Bal 751 m gacha. Zilzila boʻlib turadi. Iqlimi okean iqlimi. Yozi salqin. Avg. ning oʻrtacha t-rasi 10°, fev. niki — 4°. Oʻrtacha yillik yogʻin 500 mm. Okean oʻtloqlari va togʻ tundrasi … Читать далее
ETNOGRAFIYA (etno… va… grafiya) , etnologiya, xalqshunoslik — jahondagi barcha xalqlarning, etnik birlikning turli tiplari, ularning kelib chiqishi (etnogenezi), turmush tarzi, urf-odatlari, moddiy va maʼnaviy taraqqiyot darajasidan qatʼi nazar, teng holda oʻzaro tafovuti yoki umumiyligi va oʻxshashligini, ularning oʻziga xos xususiyatlarini oʻrganuvchi maxsus fan sohasi. Etnografiya hoz. etyaoslarning kelib chiqishi va shakllanishi, joylashishi va etnik … Читать далее
NASLCHILIK XOʻJALIGI — chorva hayvonlari va parrandalarning maʼlum bir zotiga mansub mollarni urchitish bilan shugʻullanadigan xoʻjalik. N. x. yetakchi naslchilik z-di bilan hamkorlikda yagona seleksion dastur asosida maʼlum bir zotdagi mollarni yetishti-rib koʻpaytiradi, ularning tip va ti-zimlarini takomillashtiradi. Naslchilik ishini olib borishning asosiy usuli naslchilik z-dlaridagi kabi sof zotli urchitish boʻlib, zotdagi tizim va oilalarni … Читать далее
CHORVACHILIK — qishloq xoʻjaligining asosiy tarmoklaridan biri. Chorvachilik mahsulotlari yetishtirish uchun chorva mollarini boqish va urchitish bilan shugʻullanadi; aholini ish hayvonlari (ot, hoʻkiz, tuya, bugʻu), oziqovqat mahsulotlari (sut, qatiq, goʻsht, yogʻ, tuxum va b.), yengil sanoatni xom ashyo (jun, teri, moʻyna va h. k.), dehqonchilikhsh organik oʻgʻit bilan taʼminlaydi. Chorvachilik mahsulotlari va chiqindilaridan ayrim ozuqalar … Читать далее
CHORVACHILIK INSTITUTI, Uzbekiston chorvachilik ilmiy tadqiqot instituti — ilmiy muassasa. Uzbekiston Qishloq va suv xoʻjaligi vazirligi huzuridagi Qishloq xoʻjaligi ilmiyi. ch. markazi tarkibida. Toshkent viloyati Qibray tumanidagi Qizil Shalola posyolkasida joylashgan. 1939-y. 29 noyab. da Oʻrta Osiyo chorvachilik hamda otchilik styalari negizida tashkil etilgan. Intda 23 boʻlim (sutdor qoramollar seleksiyasi va ularni koʻpaytirish hamda sut … Читать далее
«BALIQCHI» BIRLASHMASI — tajriba namunaviy baliqchilik birlashmasi. Toshkent viloyati Quyi Chirchiq tumanida joylashgan. 1961-y. da tashkil etilgan. Baliq boqiladigan hovuzlari maydoni 2611 ga (1999). 400 mln. dona baliq lichinkalari yetishtirish imkoniyatiga ega boʻlgan urchitish xonasi bor. Birlashmada yiliga 25 — 30 mln. dona bir yillik baliq chavoqlari, 8 ming t. gacha tovar baliq va 500 … Читать далее
BIOLOGIK HIMOYA USULI — (oʻsimliklarni himoya qilishda)— zararkunanda hasharotlarni yoʻq qilish yoki ularning sonini q. x. ga sezilmaydigan darajagacha kamaytirishda tirik organizmlardan foydalanish. 6u usulning mohiyati q. x. ekinlari chararkunandalari bilan ularning parazitlari hamda yirtqichlari (ayniqsa, hasharotlar va kanalar b-n), shuningdek bakterial, zamburugʻli, virusli va aralash kasalliklarni qoʻzgʻatuvchilari oʻrtasI» dagi tabiiy antagonistik qaramaqarshilikdan maqsadga muvofiq … Читать далее
OROL DENGIZI — Oʻrta Osiyodagi eng katta berk shoʻr koʻl. Maʼmuriy jihatdan Orol dengizining yarmidan koʻproq jan.-gʻarbiy qismi Oʻzbekiston (Qoraqalpogʻiston), shim.-sharqiy qismi Qozogʻiston hududida joylashgan. Oʻtgan asrning 60-y. larigacha Orol dengizi maydoni orollari bilan oʻrtacha 68,0 ming km2 ni tashkil etgan. Kattaligi jihatidan dunyoda toʻrtinchi (Kaspiy dengizi, Amerikadagi Yuqori koʻl va Afrikadagi Viktoriya koʻlidan keyin), … Читать далее
OLATOV QORAMOL ZOTI — sut goʻsht yoʻnalishidagi qoramol zoti. 20-a. ning 30—50-y. larda Qirgʻiziston va Qozogʻistonda mahalliy zotli qoramollarni shvis va Kostroma zotlari b-n chatishtirish va olingan duragaylar mahsuldor guruhlarini oʻz ichida urchitish orqali yaratilgan. 1950-y. da yangi zot sifatida tasdiklangan. Tana tuzilishi baquvvat, boshi katta, koʻkragi, yagʻrini keng, yelini kosasimon, tuyey qoʻngʻir. Buqalarining vazni … Читать далее