MASHUQ TOGʻI — Shim. Kavkazdagi lakkolit togʻi. Kavkaz Mineral Suvlari hududi (RF Stavropol oʻlkasi)da. Bal. 993 m. M. t. da mineral suvli bulok, kup. Magmatik jinslarning Yer poʻstiga kirishi natijasida hosil boʻlgan. Mashuq togʻining yon bagʻirlari keng bargli oʻrmonlar bilan qoplangan. Mashuq Togʻi Lermontov duelda halok boʻlgan joyda yodgorlik (obelisk) oʻrnatilgan. Togʻ etagi va yon … Читать далее
PYATIGORSK — RF Stavropol ulka-sidagi shahar (1830-y. dan). Kavkaz Mineral Suvlari guruhidagi balneologik va balchiq kurorti. Podkumok daryosi boʻyida, Mashuk togʻi yon bagʻrida. T. y. stansiyasi. Aholisi 133,3 ming kishi (1998). Sanoati, asosan, kurort ehtiyoji uchun xizmat qiladi (oziq-ovqat, yengil sanoat korxonalari), shuningdek, elektromexanika va q. x. mashinalari z-dlari bor. Ped. va farmatsevtika in-tlari, teatr, … Читать далее
FILOLOGIYA (yun. philologia — soʻzni sevish, soʻzga mexr) — gumanitar fanlar — tilshunoslik, adabiyotshunoslik, matnshunoslik, manbashunoslik, paleografiya va b. ning hamkorligidan tarkib topgan umumiy fan; yozma yodgorliklarni lisoniy va stilistik jihatdan taxlil etish orqali inson maʼnaviy madaniyatining tarixi va mohiyatini oʻrganadi. Oʻz ichki masalalari va tashqi aloqalari yigʻindisidan iborat boʻlgan matn Filologiyaning mavjudligini belgilovchi ilk … Читать далее
UYGʻUN (taxallusi; asl ismsharifi Otaqoʻziyev Rahmatulla) (1905.14.5, Jambul viloyati Marki qishlogʻi —1990.22.4, Toshkent) — shoir va dramaturg. Oʻzbekiston xalq shoiri (1965). Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan sanʼat arbobi (1956). Oʻzbekiston FA ning muxbir aʼzosi (1974). Mehnat Qahramoni (1985). Samarqanddagi ped. akademiyada tahsil koʻrgan (1927—30). Oʻzbekiston davlat nashriyotida boʻlim mudiri, «Qurilish» jur. da masʼul kotib (1930 — 31), … Читать далее
EKSPROMT (lot. — tayyor, tez) — 1) maxsus tayyorgarliksiz, hozirjavoblik bilan yaratilgan asar, improvizatsiya. Doston, terma, sheʼr, askiya, soʻz oʻyini, lapar, yoryor, qoʻshiq va boshqalar koʻrinishlarda boʻlishi mumkin. 18-asrda Fransiyada, 18-asr oxiri va 19-asr boshlarida Rossiyada (N. Karamzin, A. Pushkin, M. Lermontov va boshqalar ijodida) keng tarqalgan. V. Mayakovskiy, M. Svetlov, Gʻ. Gʻulom, shuningdek, oʻzbek … Читать далее
STAVROPOL OʻLKASI — RF tarkibidagi oʻlka. 1924-y. 13 fev. da tashkil etilgan [Jan. sharqiy viloyat (oʻlka); 1924—1937-y. larda Shim. Kavkaz oʻlkasi; 1937—1943-y. larda Orjonikidze oʻlkasi]. Mayd. 66,5 ming km2. Aholisi 2730,5 ming kishi (2002), asosan, ruslar (84%), shuningdek, arman, korachay, cherkas, abaza, noʻgʻay, osetin, kabardin, ukrain va b. millat vakillari ham yashaydi. Markazi — Stavropol … Читать далее
ROSSIYA, Rossiya Federatsiyasi (RF) — Yevropaning sharqida, Osiyoning shim. da joylashgan davlat. Maydoni jihatidan dunyoda eng katta mamlakat. Quruqlikdagi chegarasi 22125,3 km, dengiz chegarasi 38807,5 km. Rossiya hududi 3 okean havzasiga qarashli 12 dengiz, jumladan, Boltiq, Qora va Azov (Atlantika okeani), Barens, Oq, Kara, Laptevlar, Sharqiy Sibir va Chukotka (Shim. Muz okeani), Bering, Oxota, Yapon … Читать далее
SHOMURODOV Neʼmat (1941.3.1 Toshkent — 1993.31.1) — rej. Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan sanʼat arbobi (1980). Toshkent teatr va rassomlik sanʼati intini tugatgan (1965). 1970—72 yillar Ye. Vaxtangov nomidagi teatrda malaka oshirgan. 1972—77 yillar Andijon teatrida, 1977—83 yillar Kattaqoʻrgʻon shahar drama teatrida, 1983—93 yillar Oʻzbekiston televideniyesidarej. Shomurodov teatrda sahnalashtirgan spektakllari: «Ayajonlarim» (A. Qahhor), «Ispanlar» (M. Lermontov), «Mirzo … Читать далее
ROMANTIZM (frans. romantisme) — 18-a. ning 1-yarmi — 19-a. da Yevropa, shuningdek, Amerika adabiyeti va sanʼatida paydo boʻlgan hamda jahon boʻylab keng tarqalgan oqim. R. ispancha romans soʻzidan olingan boʻlib, bu suz dastlab lirik va qahramonlik mazmunidagi qoʻshiqni, keyinchalik esa ritsarlar haqidagi katta epik asarlarni anglatgan. «Romantik» sifatdoshi 17-a. da roman tillarida yozilgan avantyura va … Читать далее
OQ SHEʼR — sillabik va sillabik-tonik sher tizimiaagi misralari oʻza-ro qofiyalanmagan sheʼr turi: qofiyasiz sheʼr. Oq sheʼr shoirga oʻz fikri va xissiyotini toʻlaroq ifodalash imkonini beradi va undagi ritmik izchillik esa sheʼr gʻoyasiga kuchli taʼsirchanlik bagʻishlaydi. Rus klassiklari A. S. Pushkin («Suv pariyey»), M. Yu. Lermontov («Kalashnikov haqida qoʻshiq») va bosh-qalar Oq sheʼrning ajoyib namunalarini … Читать далее