Tun bila tong

Toʻrtliklar silsilasi

Mening firoqimu oning visoli tun bila tong.

Alisher NAVOIY

* * *

Odamzot hayoti jon va tandadir,

Tan qanda – jon anda, Vatan andadir!

Yoru diyorsiz, lek, xordir jon va tan,

Tan – Vatanga tandir, jon – Vatandadir!

* * *

Ne sirlar tong ichra yo shom ichradir,

Inson zamon ichra, ayyom ichradir.

Toki aylanarkan falak kosasi,

Umring bir piyola yo jom ichradir.

* * *

Oʻzingdan oʻzingga nazarlar qilgil,

Oʻzingni yengginu zafarlar qilgil.

Bir buyuk safardir asli har kuning,

Oʻzingdan oʻzingga safarlar qilgil.

* * *

Bir tomchi atirga oʻralgan sanam,

Tun ikki tomchidir – bir tomchisi shamʼ.

Senga tutqazganim – shamʼ soyasida

Bir gul yaprogʻiyu bir tomchi shabnam.

* * *

Koʻzlar qaro edi, kechalar qaro,

Kezdim uzun-uzun mijgonlar aro.

Jayronlar holimga hayron boqdilar,

Oxir qolib ketdim hijronlar aro.

* * *

Hazrat Zahiriddin Muhammad Bobur,

Hasrat, Zahiriddin Muhammad Bobur.

Siz buyuk xilqatsiz, hikmatsiz buyuk,

Hayrat, Zahiriddin Muhammad Bobur.

* * *

Samarqand – moziyning ulugʻ darsiday,

Mangu shon-shavkating qutlugʻ vasliday.

Minorlar ortidan gumbazlar kelar

Sohibqiron bobo dubulgʻasiday.

* * *

Yerga bir yonar tosh – bir xatar tushdi,

Farqi yoʻq kech paytmi yo sahar tushdi.

Olis samolardan senga, ey, inson,

Buyuk xavf-xatardan bir xabar tushdi.

* * *

Aylanar davr ila ayyom kosasi,

Har kuning umrning bir jom, kosasi.

Koʻngling piyolasi sinmasin hargiz,

Qoʻlingdan tushmasin Xayyom kosasi.

* * *

Tun bila tong oʻtdi, subhu shom oʻtdi,

Umr aylanur bir misli jom oʻtdi.

Bu maʼlum va nomaʼlum falak ostida

Kimdir nom qoldirib, kim gumnom oʻtdi.

* * *

Koʻngil gohi quyosh, goh munglugʻ oydir,

Gohi toshqin daryo, goh sokin soydir.

Tun-kun oʻtar bundan hasratu shodlik,

Koʻngil tun-kun ochiq karvonsaroydir.

* * *

Otabek, ketdingiz ayta-ayta, bek,

Bu millat tugʻildi qayta-qayta, bek.

“Oʻtkan kunlar”niku oʻqib turibmiz,

Oʻtmagan kunlari qayda, qayda, bek?

* * *

Azaliy yoʻlidan dunyo ravondir,

Bu koʻhna rabotu koʻhna ayvondir.

Ikki eshik aro besh kunlik yoʻlda,

Inson hayrondiru inson sarsondir.

* * *

Ikki qoshu, ikki zulfu ikki xol,

Ikki qattol, ikki battol, ikki zol,

Ikki qilich, ikki sirtmoq, ikki oʻq,

Ikki koʻzdin topgum oxir men zavol.

* * *

Boychechak unibdi, armoning shudir,

Intizor har kuning, har oning shudir.

Davru davroningga rangu roʻy berib,

Bahor kelibdimi davroning shudir.

* * *

Bir yulduz bu oqshom jomingga tushdi,

Bir hadik jon ila shomingga tushdi.

Bexabar boʻlmagil, ey, sen bexabar,

Bir xabar ul sening nomingga tushdi.

* * *

Gul fasli – ne titroq Gulbadandadir,

Sen gul ishvasin koʻr, gul, badandadir.

Nozik harir ichra oq gul koʻringay,

Badan guldami yo gul badandadir?

* * *

Shafaqlar rang olmish taloshlarimdan,

Dil tubiga botgan quyoshlarimdan.

Koʻngil yonar toshday suv boʻldi tunlar,

Shabnamlar dars oldi koʻzyoshlarimdan.

* * *

Xotirot yillarning takrorligiday,

Olis koʻchalarning bedorligiday.

Bir shahar qolmishdir yiroqlarda yor,

Olis sevgimizning yodgorligiday.

* * *

Quyosh ichib boʻlgach falak jomidan

Asta tushib ketdi osmon tomidan.

Xudoyim har oqshom eslatur senga

Ayyom anjomidan, umr shomidan.

* * *

Kimningdir koʻksida koʻmirlar oʻtdi,

Ey, dil, bogʻlaringdan qumrilar oʻtdi.

Fasllar kechdilar bir doʻst hajrida,

Bir soʻz hijronida umrlar oʻtdi.

* * *

Yana xush kelibsan takror va takror

Mening koʻksimdagi bogʻlarga bahor.

Koʻnglingga olmagil, unda dogʻlarga

Aylangan andalib, qumrilarim bor.

* * *

Ona, dardlaringiz, tashvishlaringiz

Barin aytib bersa bolishlaringiz,

Men oʻgʻil boʻldimmi – mendan-da koʻproq

Sizga xizmat qilmish kalishlaringiz.

* * *

Dilga eltar yoʻllar mening yoʻlimdir,

Dardi bor har koʻngil mening koʻnglimdir.

Mushtipar har ayol onamga oʻxshar,

Koʻngli yarim har qiz mening singlimdir.

* * *

Mening daftarlarim – zaʼfarondirsiz,

Munglugʻ koʻnglim yozgan dasturxondirsiz.

Onam xayoliday zoru muztarib,

Onam xotiriday parishondirsiz.

* * *

Olam yaralganday takror yangidan,

Bahor rang talashur gullar rangidan.

Tiriklik nogahon yangrab ketgaydir,

Lola jarangiyu dil jarangidan.

* * *

Men – dashtlardan ketgan dashtning bolasi,

Bagʻrimda sogʻinchlar dogʻi, jolasi.

Har bir chechagingga suykalay, bahor,

Men – firoq lolasi, hijron lolasi.

* * *

Birovni sogʻinmay yashamoq ogʻir,

Sogʻinib yashamoq undan-da ogʻir.

Bu ham yetmaganday, uch kundan buyon

Yomgʻiru yomgʻir. Yomgʻiru yomgʻir.

* * *

Ey, dil, savoling ham xitobingdaman,

Har lahza ming ranju azobingdaman.

Bir umr men sening ortingdan chopdim,

Bir umr men sening shitobingdaman.

* * *

Vaqtning tandiri – tun bila kundir,

Kimdir oʻt boʻlsa gar, kimdir tutundir.

Kimdir bagʻri butun, kim – koʻngli yarim,

Bu mangu olovda barcha oʻtindir.

* * *

Tunlar aylandilar, kunlar evrildi,

Eng goʻzal onlarim yelga sovrildi.

Koʻngil guli soʻldi ayriliqlardan,

Mening ohlarimga bulbul qovrildi.

* * *

Na tongdir, na shomdir bu fasl nomi,

Gʻuborga chulgʻanmish yulduzli tomi.

Bir yoni tumandir, biri yoni – gumon,

Siniq zarkosaday yarim oy jomi.

* * *

Bu – manzil-makoning, dala-dashtingdir,

Umr – besh kechalik sayru gashtingdir.

Boshingdan kechgani – tush bilan xayol,

Dilingdan kechgani – sarguzashtingdir.

* * *

Doʻstlar, bir zamonlar biz toʻrgʻay edik,

Zangor samolarga oʻzni urgʻaydik.

Osmonda tuproqni sogʻinib, yerda

Samoni sogʻinib bizlar ulgʻaydik.

* * *

Aruziy, samoviy har gʻamingdaman,

Tong chogʻi bargdagi shabnamingdaman.

Shivirlaring kelar fazo qaʼridan,

Ey, dil, yerga tushgil, men zamindaman.

* * *

Olis bolalikda qolgan qayragʻoch,

Ey, Siroj, bir lahza qabogʻingni och.

Seni yelpib turar bir juft musicha,

Senga suv tomizgay bir juft qaldirgʻoch.

* * *

Sening izlaganing oʻshal yerdadir,

Oʻzliging oʻshaldir, oʻshal yerdadir.

Sen – oʻshal yerdirsan, oʻshal yer – sensan,

Oʻshal yer sendayu oʻshal yerdadir.

* * *

Xayrli tun senga, qirmiz quyoshim,

Faqat koʻngil boʻldi mening taloshim.

Borgan sari choyim lolarang oʻlmish,

Borgan sayin qizgʻish tus olmish oshim.

* * *

Bahor boʻlgaydirsan, qish boʻlgaydirsan,

Shunday azob chekib ish bilgaydirsan.

Ustoz demishlarki: Rustam Musurmon,

Loying pishib-pishib gʻisht boʻlgaydirsan.

* * *

Qushlar ishq bogʻidan koʻchib ketgaylar,

Tushlar yodimizdan oʻchib ketgaylar.

Bir tong sening ham oq shippaklaring, yor,

Bir juft kabutarday uchib ketgaylar.

* * *

Vatan matonatdir, shijoat – Vatan,

Butun el tiklagan imorat – Vatan!

Uygʻoq koʻngillaru beorom qalblar,

Bedor yuraklardan iborat Vatan!

Sirojiddin SAYYID

“Sharq yulduzi” jurnali, 2015–6