GEDENBERGIT (shved mineralogi L. Gedenberg nomidan; 19-a.) — piroksenlar guruhiga mansub mineral. G. — diopsid izomorf qatorining oxirgi hadi. Magniyga boy turi salit deb ataladi. Qoʻshimchalari Mp va Gʻye3+. Kimyoviy formulasi (CaFeSi2O6). Monoklin singoniyali. Rangi toʻq yashildan qrragacha. Yaltiroqligi shishasimon. Deyarli shuʼlasimon agregatlar, choʻziq prizmalar. Gedenbergit b-n ilvait, magnetit, temirli granatlar, kalsit, epidot va b. … Читать далее
BALUJLAR (oʻzlarini baluch, baloch deyishadi) — Pokiston (4 mln. kishi) va Eron (1,4 mln. kishi, 1992)dagi xalq. Shuningdek Afgʻoniston, Turkmaniston (28,3 ming kishi, 1989) va arab mamlakatlarida ham yashaydi. Umumiy soni 5,7 mln. kishi (1992). Baluj tilida soʻzlashadi. Balujlar islom dinining sunniy mazhabiga eʼtiqod qilishadi. Balujlar koʻchmanchi chorvachilik va dehqonchilik bilan shugʻullanadi. Arab geograflarining maʼlumotlariga … Читать далее
AVSTRALIYA-ANTARKTIDA KOʻTARILMASI — Hind okeani jan.sharqidagi suv osti koʻtarilmasi, okean oʻrta tizmalaridan biri. Markaziy Hind tizmasi jan. qismini Jan. Tinch okean koʻtarilmasi bilan birlashtiradi. Uz. qariyb 6500 km, eni 800 km gacha, eng baland joyida dengizning chuq. 1689 m. Yuzasi aksari alevritgilli balchiq bilan qoplangan.
VINTLI UZATMA — bir-biriga muayyan burchak (asosan, 90°) ostida ayqash joylashgan vallarning biridan ikkinchisiga silindrik vintli gʻildiraklar vositasida harakat uzatish uchun moʻljallangan uzatma. Vallar ayqash joylashganligi tufayli Vintli uzatma yordamida bir valdan bir necha valga ham bir necha yoʻnalishda harakat uzatish mumkin. Vintli uzatma asosan asboblarning kinematik uzatmalarida qoʻllaniladi. Пост Навигацияси
GVINEYa-BISAU (Guine-Bissau) , Gvineya-Bisau Respublikasi (Republics da Guine-Bissau) — Gʻarbiy Afrikadagi davlat. Atlantika okeani sohilida. G.-B. tarkibiga materik qismidan tashqari Bʼlama va Bijagosh o. lari kiradi. Mayd. 36,1 ming km2. Aholisi 1,1 mln. kishi (1990-y. lar oxiri). Poytaxti — Bisau sh. Maʼmuriy jihatdan Bisau muxtor sektori, 8 okrug va 37 tumanga boʻlinadi. Davlat tuzumi. G.-B. … Читать далее
BALLASTER — t. y. izlarini ballast ustiga koʻtarib qoʻyuvchi, ballastni sidirib tashlovchi mashina. Lokomotiv harakatlantiradi. Uch xili mavjud: 1) elektromagnit koʻtargichli elektr B. ; 2) rolikli pnevmatik Ballaster ; 3) rolikli mexanik B. Eng qulay va afzali elektr Ballaster dir. T. i. qurish ishlarini ancha yengillashtiradi, ish unumdorligini oshiradi. Пост Навигацияси
AVRELIAN, Lutsiy Domitsiy (214 — 275) — Rim imperatori (270-y. dan). Dunay legionlari tomonidan imperator deb eʼlon qilingan. A. Rim imperiyasi chegaralarini tiklagan; getlarni Dunay ortiga uloqtirib tashlagan, alemannlarni Retsiya va Italiyadan siqib chiqarib, Galliyani boʻysundirgan, biroq Dakiyani qoʻldan chiqargan. Ichki siyosatda mutlaq imperatorlik hokimiyatini oʻrnatishga harakat qilgan (ilk bor rasman janob va tangri — … Читать далее
VINO (lot. winum — aylanuvchi, oʻraluvchi) — uzum va mevalar sharbati yoki turpini achitqilar ishtirokida spirtli bijgʻitish yoʻli bilan tayyorlanadigan ichimlik. Qadimda Sharq xalqlari Vinoni sharob, may, musallas deb yuritishgan. Hoz. davrda Vino jahondagi 45 mamlakatda ishlab chiqariladi va deyarli barcha mamlakatlarda isteʼmol etiladi. Jahon mamlakatlari oʻrtasida Fransiya va Italiyada eng koʻp uzum vinosi ishlab … Читать далее
BALIQCHI — qishloq. Andijon viloyati Baliqchi tumana markazi. Tumanning shim.-gʻarbiy qismida. Qoradaryo sohilida. Aholisi 18,5 ming kishi (2000). Paxtachilik, gʻallachilik, chorvachilik bilan shugʻullanadi. Katta Fargʻona kanalidan suv ichadi. Umumiy taʼlim maktablari, tibbiyot punkti bor. Loading… Пост Навигацияси Previous PostBALIQLITOV Next PostBALIQCHI QOʻLTIGʻI
GVADIANA (arab, vodiy — dare va lot. anas — G. ning qad. nomi) — Ispaniya va Portugaliyadagi dare. Uz. 820 km, havzasining mayd. 68 ming km2. Lamanch platosidan boshlanib, Atlantika okeanining Kadiss qoʻltigʻiga quyiladi. Sugʻorishda foydalaniladi. Qishda va bahorda toʻlib oqadi. Oʻrtacha suv sarfi 80 m3/sek. Quyi oqimida kema qatnaydi. Katta suv ombori va GES … Читать далее