JADIDCHILIK (arab, jadid – yangi) — 19-a. oxiri 20-a. boshida Turkiston, Kavkaz, Qrim, Tatariston hayotida muhim ahamiyat kasb etgan ijtimoiy-siyosiy, maʼrifiy harakat. J. dastlab 19-a. ning 80-y. larida Krimda Ismoilbek Gasprinskiy rahbarligida qrim tatarlari oʻrtasida vujudga keldi. Jadidchilik harakati namoyandalari koʻpincha oʻzlarini taraqqiyparvarlar, keyinchalik jadidlar deb atashgan. Oʻsha davrning ilgʻor taraqqiyparvar kuchlari, birinchi navbatda, ziyolilar … Читать далее
KEYNSCHILIK — iqtisodiyot nazariyasidagi yetakchi yoʻnalishlardan biri, jamiyat hayotida bir qator makroiqtisodiy hodisalarning oʻzaro taʼsir koʻrsatishini tahlil qilish asosida bozor xoʻjaligi faoliyati mexanizmlarini sharhlaydi va davlatning iqtisodiyotga faol aralashuvi amaliyotini asoslab beradi. 20-a. ning 30-y. larida paydo boʻldi. Asoschisi ingliz iqtisodchisi J. M. Keyns. K. ning asosiy tamoyillari uning «Bandlik, foiz va pulning umumiy nazariyasi» … Читать далее
KOIDZUMI Junʼichiro (1942.8.1, Yokosuka) — Yaponiya bosh vaziri. Keyo un-tining iqtisodiyot f-tini tugatgan (1967). 1972-y. dan Kanagava prefekturasidan parlamentning vakillar palatasi depatuti (1972—79), Yaponiya moliya vazirining parlamentdagi oʻrinbosari (1979), Yaponiya Liberal demokratik partiyasi (YALDP)ning moliya masalalari boʻyicha qoʻmitasi raisi (1980—82), Yaponiya parlamentida moliya masalalari qoʻmitasi raisi (1982-88), 1988-91 va 1996-98 y. larda Yaponiya sogʻliqni saqlash … Читать далее
ITALIYA (Italia), Italiya Respublikasi (Repubblika Italiana) — Yevropa jan. da, Oʻrta dengiz havzasida joylashgan davlat. Apennin ya. o., Sitsiliya, Sardiniya va b. kichik orollarni oʻz ichiga olgan. Mayd. 301,2 ming km2. Aholisi 57,679 mln. kishi (2001). Maʼmuriy jixatdan 20 viloyat (regione)ra boʻlinadi. Poytaxti — Rim sh. Davlat tuzumi. Italiya — respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1947-y. 22 … Читать далее
LIVAN, Livan Respublikasi (AlJumxzfiya al-Lubnoniya) — Gʻarbiy Osiyodagi davlat. Oʻrta dengizning sharqiy sohilida. Mayd. 10,45 ming km2. Aholisi 3,6 mln. kishi (2001). Poytaxti — Bayrut sh. L. maʼmuriy jihatdan 6 muhofaza (viloyat)ga bulingan. Davlat tuzumi. Livan — parlamentli respublika. Amaddagi konstitutsiyasi 1926-y. 23-mayda kuchga kirgan, keyinchalik unga tuzatishlar kiritilgan. Davlat boshligʻi — prezident (1998-y. dan … Читать далее
KANADA (Canada) — Shim. Amerikaning shim. qismi va unga yondosh o. lardajoylashgan davlat. Mayd. 9971 ming km2. Axrlisi 31,59 mln. kishi (2001). Poytaxti — Ottava sh. Maʼmuriy jihatdan 10 viloyat (province) va 3 hudud (territory)ra boʻlinadi. Davlat tuzumi. Kanada — Buyuk Britaniya boshchiligidagi Hamdoʻstlik tarkibidagi federativ davlat. Amaldagi Konstitutsiyasi 1982-y. 17 apr. da kuchga kirgan. … Читать далее
KOREYa RESPUBLIKASI, KR (Taehan Minguk) — Uzoq Sharqda, Koreya ya. o. da, 38-paralleldan jan. da joylashgan davlat. Mayd. 98,48 ming km2. Aholisi 47,904 mln. kishi (2001). Poytaxti — Seul sh. Maʼmuriy jihatdan 9 viloyat (province) va viloyat maqomidagi 2 shahar (Seul va Pusan)ga boʻli-nadi. Rasmiy tili — koreys tili. Yi-rik shaharlari: Seul, Pusan, Kvanju, Inchxon, … Читать далее
KRETYEN Jan (1934.11.1, Shavinigan) — Kanada davlat arbobi. Kvebek sh. dagi Lanal un-tini tugatgan (1958). 1968—74 y. larda Kanada indeyslar ishi va shim. hududlar taraqqiyoti boʻyicha vaziri, 1974—76 y. larda Xazina kengashi prezidenti, 1976-y. dan sanoat, savdo va tijorat, 1977-y. dan moliya vaziri. 1980-y. dan Kanada adliya vaziri va bosh prokurori, 1982-y. dan energetika va … Читать далее
KOLUMBIYA (Colombia), Kolumbiya Respublikasi (Republica de Colombia) — Jan. Amerikaning shim.-gʻarbida joylashgan davlat. Mayd. 1138,9 ming km2. Aholisi 40,3 mln. kishi (2001). Poytaxti — Bogota (Santa-Fe-de-Bogota) sh. Maʼmuriy jihatdan 32 departament va poytaxt okrugiga boʻlinadi. Davlat tuzumi. Kolumbiya — unitar respublika. Amaldagi Siyosiy konstitutsiyasi 1991-y. 4-iyulda qabul qilingan. Davlat va hukumat boshligʻi — prezident. U … Читать далее
DEMIREL Sulaymon (1924.1.11, Isparta viloyatining Islomkoy qishlogʻi) — Turkiyaning siyosat va davlat arbobi. Istanbul texnika un-tining qurilish f-tini tugatgan (1949). 1955—60 y. larda Turkiya suv xoʻjaligi davlat direksiyasi bosh mudiri. 1960—62 y. larda armiya safida. 1962—64 y. larda xususiy korxonada maslahatchi muhandis, Oʻrta sharq texnika un-tida oʻqituvchi. D. — «Adolat» partiyasining asoschilaridan biri. 1962-y. shu … Читать далее