Результаты поиска для: a/oz/encyclopedia/f/fermentlar/

KRAXMAL (nem. kraftmehl) — oʻsimlikning asosiy uglevod zahirasi. Umumiy formulasi (S6N|()O5)g. Rangsiz amorf modda. Fotosintez jarayonida oʻsimliklarning barglarida hosil boʻladi. Kraxmalni toʻla gidrolizlab, glyukoza olinadi. U oʻsimliklarning turli qismlarida, ayniqsa, kartoshka tuguvagida, ildizida, bugʻdoy, sholi va makkajoʻxori donida dovachalar shaklida tuplanadi. Kraxmal miqdori bugʻdoyda 75%, makkajuxorida 72%,guruchda 80%,kartoshkada 12 — 24% ga yetadi. Turli oʻsimliklardan … Читать далее

EYLERXELPIN Gans Karl Avgust Simon fon (1873.15.2, Augsburg, Germaniya — 1964.6.11) — shved biokimyogari. Shvetsiya Qirollik FA aʼzosi (1914-yildan). Berlin un-tini tugatgan (1885). Gyottingen (1896—97), Stokgolm (1898-yildan) untlarida ishlagan (1906-yildan prof.). Stokgolm un-tining Biokimyo instituti (1929—37), Organik kimyo instituti (1938—48), ayni vaqtda (1940-yildan) Vitamin instituti direktori. Asosiy ilmiy ishlari biokimyo jarayonlari mexanizmini oʻrganishga oid. Fermentlarni … Читать далее

PLATSENTA (yun. plakus — kulcha) , bola oʻrni — homiladorlik davrida hosil boʻladigan va homila bilan ona organizmini bir-biriga bogʻlab, ular oʻrtasida moddalar almashinuvini taʼminlaydigan organ. Homila Platsenta orqali ona qonidan kislorod hamda oziq moddalar olib, unga parchalanish mahsulotlari va karbonat angidrid ajratadi. Platsenta homilaga har xil moddalar kelishini boshqarib, toʻsiq vazifasini ham oʻtaydi. Platsentada … Читать далее

SOLIHOV Shavkat Ismoilovich (1944.12.12, Toshkent) — kimyogar olim. Oʻzbekiston FA akad. (1995). Oʻzbekiston Respublikasi fan arbobi (1998). Biol. fanlari d-ri (1984), prof. (1984), Urta Osiyo un-tini tugatgan (1967). ToshDU tabiiy birikmalar kimyosi kafedrasida ilmiy xodim (1967 —73), Oʻzbekiston FA Bioorganik kimyo boʻlimida katta ilmiy xodim (1973 —92), Oʻzbekiston FA O. S. Sodiqov nomidagi Bioorganik kimyo … Читать далее

POLYARIMETRIYA (rus. polyarizatsiya — qutblanish va…metr) — optik faol moddalar yorugʻlikning qutblanish tekisligini qanchalik burishini oʻlchashga asoslangan fizikkimyoviy usul. Koʻpincha, organik birikmalar optik faol moddalar hisoblanadi. Moddalarning optik faolligi optik asbob — polyarimetr yordamida oʻlchanadi. Polyarimetriya usuli asosida oʻsimlik xom ashyolaridagi kand va kraxmal, eritmalardagi oqsil va aminokislotalar, siydikdagi uzum kandining mikdori va uglevodorodlarni parchalovchi … Читать далее

PEPTIDAZALAR, dipeptidazalar, polipeptidazalar — pep-tidlar yoki peptonlarni aminokislo-talargacha parchalovchi fermentlar. Hayvon va oʻsimlik toʻqimalari hamda mikroorganizmlarda koʻp boʻladi. Proteinazalar bilan birga oqsil almashinishi jarayonida qatnashib, oqsil molekulalarini asta-sekin erkin aminokislotalarga parchalaydi. Пост Навигацияси

IZOFERMENTLAR (izo… va fermentlar) , izoenzimlar, izozimlar — maʼlum fermentning molekulyar shakllari. Bir tipdagi katalitik faollikka ega. Bir turdagi organizmlarda yoki bir hujayrada uchraydi. Bir xildagi reaksiyalarni tezlatadi, lekin tarki-bidagi aminokislotalari, baʼzi fizik, immunologik, adsorbsion va katalitik xossalari, fazoviy tuzilishi va b. bilan farq qiladi. Izofermentlarni elektroforsz yordamida bir-biridan ajratish mumkin. Koʻpgina fermentlar (laktat-degidrogenaza, malatdegidrogenaza, … Читать далее

XLOROPLASTLAR (yun. chloros — yashil va plastos — yasalgan) — oʻsimliklarning fotosintez qiladigan ichki organoidlari (plastidalari). Xloroplastlar oʻsimliklarning yer ustki qismida joylashgan hujayralari, ayniqsa, barglar va yashil mevalar hujayralari sitoplazmasida kup uchraydi. Yashil suvoʻtlar hujayrasi Xloroplastlari xromatoforalar deyiladi. Xromatoforalar, odatda, bitta, baʼzan bir nechta boʻladi. Xloroplastlarda fotosintez bilan bir vaqtda aminokislotalar va yogʻ kislotalari ham … Читать далее

STENOFAGIYA (yun. sthenos — kuch va…fagiya) — hayvonlarning bir xil (monofagiya) yoki bir necha xil oziq turiga (oligofagiya) ixtisoslashuvi. Stenofagiya muayyan oziq xilini topish va hazm qilish uchun zarur boʻlgan anatomik, fiziologik va biokimyoviy moslanishlar bilan bogʻliq. Mac, kavsh qaytaruvchi oʻtxoʻr hayvonlar oshqozoni 4 kamerali; parazit tasmasimon chuvalchanglarda ichak boʻlmaydi. Tuxumxoʻr ilonlarning oʻtkir qovurgʻalari ichak … Читать далее

SOLIHOV Rustamxon Sobirovich (1947.4.4, Toshkent) — biokimyogar olim, Oʻzbekiston Respublikasi fan arbobi (2003). Biol. fanlari d-ri (2000), prof. (2001). ToshDUni tugatgan (1970). Oʻzbekiston FA Biokimyo in-tida ilmiy xodim (1973—76), ilmiy kotib (1976— 79), katta ilmiy xodim (1979-98), 1998-y. dan hujayra biol. si lab. mudiri. Ilmiy ishlari biologik faol oqsillarni, asosan, nerv tolalarini oʻstiruvchi omillar (neyrotrofinlar)ni … Читать далее