KOSHINKORLIK

KOSHINKORLIK, koshinpazlik — koshin yasash va binolarni koshin bilan bezatish sanʼati, kasbi. Sharqla qadimlan maʼlum boʻlgan. 14-a. dan meʼmoriy obidalarni koshin bilan bezash Oʻrta Osiyola kengtarqalgan. Koshinkorlik bilan maxsus ustalar shugullangan. Meʼmorlik. kulollikning taraqqiyoti Koshinkorlik ping ham rinojini taqozo etdi. Usta (koshinpaz)lar maxsus loydan tayyorlagan koshinlar sirlanib, xumdonda pishirib olingan. Naqshli gullar ishlangan koshin sirlangach, yava bir bor xumlonla pishirilgan. Bimolarni koshin pa parchin bilan qoplash pa ular yorlamila turli xil vaqsh mujassamotlari hosil qilishga erishilli (mas, Koʻx. va Urganchlagi Toʻrabekxonim maqbarasi. Samarqanllagi Shoqizipla majmuasi, Ishratxona va b.). Buxoro, Samarqand, Xorazm, Qashqalars va b. viloyatlar meʼmoriy yodgorliklarining koʻrinishi umumiy boʻlsa-da, Koshinkorlik namunalari oʻziga xos rang xillari va ishlanish uslublari bilan tubdan farq qilali. Barcha mamlakatlarla koshin tayyorlash usullari maxfiy tutilgan. 18-a. oxirlaridan 20-a. boshlarigacha Koshinkorlik susaydi, u bilan shugʻullanuvchi ustalar kamayib ketdi. 20-a. 20-y. larilan bir guruh ustalarning saʼyi harakati b-n koshin ishlash usullari ustida izlanishlar maʼlum samaralar bermoqda. Samarqanddagi kulollik ustaxonasida oʻtmishdagi namunalarga yaqin koshinlar tayyorlanadi, Xorazm viloyatida Koshinkorlik anʼanalari tiklanmoqda.