FINIK PALMASI, xurmo palmasi, feniks (Phoenix) — palmadoshlar oilasiga mansub ikki uyli daraxtsimon oʻsimliklar turkumi. Afrika va Osiyoning tropik va subtropik mintaqalarining daryolarga yaqin, yer osti suv manbalari bor qurgʻoq joylarida, vodiylarda, botqokliklarda 15 turi usadi. Asil Finik palmasi (Ph. dactylifera) yoki arab xurmosi turi — Shim. Afrika, Arabiston yarim oroli, Jan. Eron, Afgʻoniston va Pokistonning quruq subtropik mintaqalarida oʻsuvchi qad. madaniy oʻsimlikdir. Yovvoyi turi maʼlum emas. Finik palmasi mil. av. 4ming yillikda Shumer, Ossuriya va Qad. Misrda ekilgani maʼlum. Tanasi barg bandlari qoldiqlari bn, tepa kismi qalin patsimon barglar b-n qoplangan. Gullari bir jinsli, roʻvaksimon toʻpgul hosil qiladi, shamol yordamida changlanadi. Mevasi kattik urugʻli, baʼzilariniki yeyishli. Tanasi tik usadi, bal. 15—20 m gacha, mevasi — finiki (xurmosi) choʻzinchoq yoki oval, uz. 7,5 sm, diametri 3,5 sm, yangiligida va yarim quritilgan holda isteʼmol qilinadi. Arab mamlakatlarida Finik palmasi asosiy ovqat hisoblanadi (undan kamida 100 xil ovqat tayyorlanadi), eksport qilinadi. Tarkibida 62 — 71% kand, 1—2,5% oqsil, 2,5% yogʻ moddalari bor. Daraxt poʻstlogʻini tilib sharbati olinib, shakar, finik vinosi, barglari tolasidan arkrn, savatlar tayyorlanadi. Urugʻidan va ildiz bachkilaridan koʻpayadi. Asil Finik palmasi mevasi yetishtirish boʻyicha Iroq va Shim. Afrika mamlakatlari oldingi oʻrinlarda turadi. Oʻrta Osiyoda Turkmaniston jan. gʻarbida 1939-y. dan ekiladi. Oʻzbekistonda manzarali oʻsimlik sifatida uchraydi.
0 0 голоса
Рейтинг статьи
Подписаться
Войти через
авторизуйтесь
Я разрешаю создать мне учетную запись
Когда вы первый раз заходите с помощью соцсетей, мы получаем публичную информацию из вашей учетной записи, предоставляемой провайдером услуги соцсети в рамках ваших настроек конфиденциальности. Мы также автоматически получаем ваш e-mail адрес для создания вашей учетной записи на нашем веб сайте. Когда она будет создана, вы будете авторизованы под этой учетной записью.
Не согласенСогласен
Войти через
Я разрешаю создать мне учетную запись
Когда вы первый раз заходите с помощью соцсетей, мы получаем публичную информацию из вашей учетной записи, предоставляемой провайдером услуги соцсети в рамках ваших настроек конфиденциальности. Мы также автоматически получаем ваш e-mail адрес для создания вашей учетной записи на нашем веб сайте. Когда она будет создана, вы будете авторизованы под этой учетной записью.
Не согласенСогласен
0 комментариев
Межтекстовые Отзывы
Посмотреть все комментарии