Malumotlar

HAQIQIY SONLAR — har qanday musbat, manfiy son yoki nol. Haqiqiy sonlar toʻplami raiional sonlar va irratsional sonlar toʻplamining birlashmasidan iborat. Haqiqiy sonlar toʻplami son oʻqi deb ham ataladi va Ya bilan belgilanadi. K chiziqli tartiblangan toʻplam va, koʻpaytirish, qoʻshish amallariga nisbatan maydon tashkil qiladi. ratsional sonlar K ning hamma yerida zich joylashgan. Haqiqiy sonlar … Читать далее

JIZZAX VILOYAT QOʻGʻIRCHOQ TEATRI — bolalar teatri. 1983-y. Jizzax sh. da tashkil etilgan. A. Mamatov, 3. Mahmudovalar teatrning ilk aktyorlaridir. «Oʻjar quyoncha» (M. Suponin) spektakli bilan ochilgan. Eng yaxshi spektakllari: «Farhod va Shirin» (A. Navoiy), «Tomoshada tomosha» (M. Ashurova), «Makkor tulkicha» (V. Pavlovskiye), «Kashmir qoʻshigʻi» (Sh. Rashidov), «Tomosha» (K. Qodirov, N. Normat), «Boʻgʻirsoq» (Ye. Patrik), … Читать далее

CHOKMOROV Suymonqul (1939.9.11, Qirgʻiziston, Jontosh q. — 1992, Bishkek) — qirgʻiz aktyori, rej. Xalq artisti (1981). Bishkek badiiy bilim yurtini (1958) va Leningrad tasviriy sanʼat, haykaltaroshlik va meʼmorlik intini (1964) tugatgan. 1969 i. «Qarash dovonidagi oʻq» filmidagi Baxtigul roli bilan kinodagi faoliyatini boshlagan. Doniyor («Jamila»), Qorabolta («Issiqkoʻl qizgʻaldoqlari»), temirchi Utur («Olovga qulluq qil»), Maqsumov («Yettinchi … Читать далее

JIGAR — hazm bezi. Odam va hayvonlarda ovqatning hazm boʻlishi va soʻrilishida qatnashadi, yogʻ va uglevodlarni zaxiraga yigʻadi. Xordali hayvonlar va odamda Jigar — murakkab, xayot uchun muhim aʼzo. Baliq va amfibiyalarda Jigar sudralib yuruvchilar, qushlar va sut emizuvchilardagiga nisbatan kattaroq; yirtqich hayvonlarda oʻtxoʻr hayvonlarnikiga nisbatan katta. Jigar shakli hayvonning gavda tuzilishiga bogʻliq. Odamda Jigar … Читать далее

CHODAKSOY — Namangan viloyatidagi soy. Qurama tizmasining yon bagridan boshlanadi. Shim. Fargʻona kanaliga quyiladi. Uz. 76 km, havzasi mayd. 566 km2, oʻrtacha bal. 2370 m. Suv sarfi 3,72 m3/sek., vegetatsiya davrida oʻrtacha 7,24 m3/sek. Qor va muzliklardan toʻyinadi. Chodaksoydan Pop tumanidagi ekin maydonlarini sugʻorishda foydalaniladi. Пост Навигацияси

HASANBEK RUMLU (1530/31 – ?) – tarixchi olim. Qum sh. da tugʻilgan. Rumlu qabilasiga mansub boʻlgan. safaviylarlgn Taxmasp I va Muham-mad Xudobanda (1577—87) saroyida xizmat qilgan. Umumiy tarixga oid «Ahson attavorix» («Tarixlarning aʼlosi») asari muallifi. Asar 12 jilddan iborat boʻlib, 1572—77 y. lar orasida yozilgan, bizgacha soʻnggi 2 jildi saqlanib qolgan. Ularda Eron, shuningdek, unga … Читать далее

CHIGʻANOQLILAR, ostrakodalar (Ostracoda) — qisqichbaqasimonlar sinfiga mansub umurtqasiz hayvonlarning kenja sinfi. 2000 ga yaqin turi maʼlum. Tanasi (0,2—23 mm) ohak bilan toʻyingan ikki tavaqali chigʻanoq ichiga joylashgan. 3 juft oyogʻi bor. Koʻpchilik Chigʻanoqlilarda bitta oddiy, baʼzilarida bir juft murakkab (fasetkali) koʻzlari boʻladi. Dengiz va chuchuk suvlar tubida yashaydi. Ovlanadigan baliklar uchun oziq. Qazilma Ch. Kembriy … Читать далее

JEMS (James) Uilyam (1842.11.1, Nyu-York — 1910.26.8, Chokorua, NyuXempshir) — amerikalik faylasuf va psixolog. Garvard un-ti prof. (1872 — 1907). Materializmga qarshi «radikal empirizm» namoyandasi va pragmatizm asoschisi. Jems erkin ijodiy shaxc hamda voqelikning koʻp shaklliligi (q. Plyuralizm) gʻoyalarini ilgari surdi. Psixologiyada assotsiativ nazariya (q. Assotsiatsiya)ga qarshi boʻldi. Asosiy asarlari: «Psixologiyaning ilmiy asoslari» (1890), «Pragmatizm» … Читать далее

HARBIY HOLAT — konstitutsiyaviy huquqda favqulodda vaziyatlarda oʻrnatiladigan va davlat mudofaasi yoki jamoat tartibi, davlat xavfsizligini taʼminlash uchun favqulodda choratadbirlarni qoʻllash bilan ajralib turadigan alohida huquqiy rejim. Harbiy holat uni joriy etishga vakolatli davlat organining qarori bilan alohida holatlarda (harbiy harakatlar boshlanganda, ommaviy tartibsizliklar roʻy berganda va h. k.) oʻrnatiladi. Harbiy holat ayrim joylarda ham, … Читать далее