YOPISHQOQLIK

YOPISHQOQLIK, qovushoqlik oquvchan moddalar (suyuqliklar va gazlar) ning ulardagi bir qismning ikkinchi qismga nisbatan harakatiga (siljishiga) qarshilik koʻrsatish xossasi. Yopishqoq oqishning asosiy qonunini I. Nyuton topgan (1687). SI tizimida dinamik Yo. birligi p — Pas (SGSda — puaz)da ifodalanadi. Turgʻunlashgan laminar oqishda doimiy trada gazlar va normal (nyuton suyukliklari deb ataluvchi) suyukliklarning Yopishqoqliki oʻzgarmas kattalik; u tezlik gradiyentiga bogʻliq boʻlmaydi. Erigan metallar ham odatdagi suyukliklar kabi Yopishqoqlikga ega boʻladi. Suyuq geliy alohida Yopishqoqlik xossasiga ega. 2,172 K trada u oʻta oquvchan holatga oʻtib, uning Yopishqoqliki nolga teng boʻlib qrladi. Molekulyarkinetik nazariya Yo. ni molekulalarning harakati va oʻzaro taʼsiri xususiyatlari b-n tushuntiradi.