GAZLI-CHIMKENT GAZ QUVURI — gaz magistrali. Jan. Qozogʻistonni Buxoro (Gazli gaz-neft koni) tabiiy gazi bilan taʼminlash uchun qurilgan. Gazli-chimkent gaz quvuri — Ch. g. q. 1987-y. da ishga tushirilgan. Umumiy uz. 621 km (shu jumladan Oʻzbekiston hududida 312 km). Bu gaz yoʻlida 1220 mm li quvurlar yotqizilgan boʻlib, kompressor st-yalari qurilgan. Loyiha quvvati boʻyicha yiliga … Читать далее
BOʻRON — uzoq davom etadigan kuchli shamol. Odatda, siklonlarttt sovuq havo massasi egallagan qismlarida yoki antitsiklon chetlarida paydo boʻladi. Boʻron vaqtida qor koʻchib, uy va devorlar yonida qor uyumlari paydo boʻladi, t. y. va avtomobil yoʻllarini qor bosadi. Boʻron qumli choʻllarda qum koʻchishiga, dengizda suvning kuchli toʻlqinlanishiga sabab boʻladi. Boʻron vaqtida yer sirtida shamol tezligi … Читать далее
ABDURAZZOQ SAMARQANDIY, toʻliq ismi Kamoliddin Abdurazzoq ibn Jaloliddin Isʼhoq Samarqandiy (1413.7.11 – 1482, Hirot) — mashhur sayyoh, elchi va tarixchi. Tafsir, hadis, tarix, til va adabiyot fanlarini puxta egallagan. Hayotining koʻp davri Samarqandda oʻtgani uchun Samarqandiy nisbasini olgan. Abdurazzoq Samarqandiy arab tili grammatikasiga bagʻishlangan «Risolai Azudiya»ga sharh yozadi. Shohrux saroyida diplomatik yozishmalarni olib borishda qatnashadi, … Читать далее
VEGETATSION SUGʻORISH — oʻsuv davrida tuprokda optimal namlik yaratish uchun ekinlarga suv quyib turish. Bu davrdagi suv berish soni va muddatlari tuprokdagi namlik zahirasi, oʻsimlikning rivojlanish fazasi, sugʻorish maqsadlariga bogʻliq. Ekinni undirib olish, oʻgʻitlashdan keyingi (oʻgʻitni eritish maqsadlaridagi), sovuq urishdan saqlash uchun sugʻorishlar ham Vegetatsion sugʻorish sra kiradi (yana q. Sugʻorish). Пост Навигацияси
ABDULLOH II BIN TALOL (1962.30.1, Ammon sh.) — Iordaniya podshohi. Podshoh Husayn Bin Talol (1935-99) ning oʻgʻli. Angliya va AQSHda taʼlim olgan. 1980-y. Britaniya harbiy akademiyasiga oʻqishga kirgan va uni tugatib, Britaniya armiyasida xizmat qilgan. 1963—65-y. larda va 1999-y. 25 yanv. dan shahzoda. 1999-y. 7 fev. dan Iordaniya Hoshimiylar Podshogʻligi podshohi.
GAZETA (ital. gazzetta — chaqa pul) — kundalik voqealar toʻgʻrisida materiallar eʼlon qilinadigan davriy (vaqtli) bosma nashr. Ommaviy axborot va targʻibotning asosiy vositalaridan biri. Uning vazifasi jamiyatning axborotga boʻlgan ehgiyojini, maʼnaviy intellektual talablarini qondirishdan iborat. Gazeta faqat ijtimoiy-siyosiy, maʼnaviy hayot obyekti boʻlib qolmay, balki moddiy i. ch. obyekti, i. ch.-iqtisodiy munosabatlar sohasi hamdir. Shu bilan … Читать далее
BOʻRAGANSOY — Turkiston tizmasining shim. yon bagʻridagi soy. Shahriston dovonidan boshlanib, shim. yoʻnalishda oqadi va Xovos t. y. stansiyasiga yetmasdan, 4 km shim. sharqda tugaydi. Boʻragansoy boshlanishida Oltinkoʻlsoy, yuqori oqimida Boʻragansoy, oʻrta oqimida Shahristonsoy, quyi oqimida Sarmichsoy, Shoʻrbuloqsoy deb ham ataladi. Uz. 92 km, havzasining mayd. 712 km2. B. ning umumiy uz. 40 km boʻlgan … Читать далее
VVEDENSKIY Nikolay Yevgenyevich [1852.16(28).4 – 1922.16.9] – rus fiziologi, I. M. Sechenovning shogirdi. Peterburg FA akad. (1909). Ilmiy tadqiqotlari hayvon toʻqimalarining har xil taʼsirotga javobini tekshirishga bagʻishlangan. Vvedenskiy tirik sistema faqat taʼsirotlar taʼsirida oʻzgarib qolmasdan, balki oʻz faoliyati jarayonida ham oʻzgarishi mumkin degan xulosaga kelgan; bu bilan birinchi boʻlib fiziologiyaga «vaqt omili» tushunchasini kiritgan. Vvedenskiy … Читать далее
ABDULLATIF (1423 – 1450.8.5, Samarqand) — temuriylardan. Ulugʻbekning oʻgʻli. Shohrux saroyida tarbiya olgan, harbiy yurishlarda qoʻshinning oʻng qanotiga qoʻmondonlik qilgan. Gavharshod begim va tarxon amirlar Shoh-rux oʻlimidan soʻng (1447) Abdullatifni oliy bosh qoʻmondonlikka tayinlab, uning amakivachchasi Alouddavlani taxtga oʻtqazishgan. Bu qarordan norozi boʻlgan A. Alouddavlaga qarshi urush ochgan, lekin Nishopur yaqinidagi jangda (1447) yengilib, hibsga … Читать далее
BOʻLINISHLIK — biror sonning ikkinchi biror songa boʻlina olishligi. Agar butun sonni butun songa boʻlishdan hosil boʻlgan boʻlinma ham butun son boʻlsa, a soni b soniga qoldiqsiz boʻlinadi deyiladi. Bunda arifmetikaning quyidagi asosiy teoremasi oʻrinlidir: har qanday birdan katta natural son yagona usulda tub sonlar koʻpaytmasiga yoyiladi: n=plp2… plr (q. Tub sonlar). Barcha butun algebraik … Читать далее