Koʻnglimda bor edi moviy orzular

 * * *

Ertaga kelaman,

Koʻzimga ufqni koʻchirib boʻldim,

Tirnogʻim ostida qiqirlar maysa.

Jahannam olovi,

Jannat gulidan –

Koʻnglim mehvariga sanchilgan nayza.

Saharda kelaman,

Vujudimni qayga tugʻib berdi nur.

Tomirim ichiga gul ekdi tilsim

Men yillar zulfida oʻynab boraman –

Toki borgunimcha, ayting ishq kelsin

Jonimga osmonni keltirdim behush.

Mingta junun boʻldi jununimda jam

Fasllar qaʼridan otilib chiqsam

Baxtni koʻrsat dedi ichimdagi gʻam…

Gʻanimda edim man, doʻstda edim man,

Gʻiybat zabonining uchida edim.

Ruhimni tilkalab tashlagan oʻsha

Hayot shamshirining ichida edim.

Qachondir yoʻlimdan adashib-tolib –

Jarning yoqasida turdim karaxt-lol,

Bildimki dunyoda borligim yolgʻon

Bildimki dunyoga borligim yolgʻon

Va pichirlab dedim:

– Xudo qaydasan?!

Koʻrdingmi, ahvolim naqadar abgor?

Bir ovoz shamoli tebratdi umrim,

Dediki:

– Ey, bandam, bor, oʻzingga bor…

…Ertaga qaytaman

Parvonaning kuygan qanoti bilan

Vayron kunlarimni aylayman obod

Quyosh yelkasini tutdi, suyandim –

Ertaga qaytaman, kutib ol, hayot!

* * *

Dunyo sovib ketdi,

Soxta doʻstlardan –

Sovugan yurakday…

Qor yogʻar tinmasdan zarra-zarralab…

Orzuning muzlagan soyasini tun

Koʻpaytirar ayozli shamolga qayta-qaytalab…

Ogʻir-ogʻir yoʻtalgancha tong –

Kelar tomogʻida muzning parchasi

Va tund nigoh bilan sovuq dunyoga

Ochiladi osmon darchasi.

Unda hech narsa yoʻq tundlikdan oʻzga

Umidvor nigohim maʼyus sirgʻalar –

Qarayman toʻrt yonga qanotin yozib

Faqat uchib yurar qargʻalar…

O, ular nimani qilishar bayram,

Qahraton tilida qoʻshiq aytib shod?!

Derazam ortida qovogʻin solib

Sirpanib-sirpanib oʻtadi hayot.

Yaxmalak otadi bolalar shodon

Bu oʻyindan goʻyo topganday surur,

Yaxshiyam bilmaydi goʻdaklar hali

Yaxmalak otganday oʻtishin umr.

Eski jun roʻmolin boshiga oʻrab,

Tanish kampir oʻtar yuki koʻp ogʻir.

Qizargan koʻzining qorachigʻida

Ajalning ganjidan oʻgʻirlangan sir.

U kitob sotadi soʻnggi bekatda

Kitobki umriday sargʻayib ketgan.

Xaridor chorlaydi har kun betinim

Ammo qiyo boqmas yonidan oʻtgan.

Dasturxonday yozib eski kitoblarini

Alanglab charchamas toʻrt tomonga zor.

Yigʻishtirsa hamki kun etagini

Unga yaqinlashmas biror xaridor.

Hozir oʻylayapman ortidan boqib:

Balki orzulaydi kunday botishni.

Balki ajal bilan savdolashadi

Bahona qilgancha kitob sotishni…

Kampir oʻtib ketar,

Battar soviydi dunyo,

Ayoz deraza oynasin mavhum shakllarda bezaydi.

Koʻnglim, oshiqlikni unutgan koʻnglim,

Kampir sotolmagan eski kitobga

Sargʻaygan kitobga juda mengzaydi.

Dunyo sovib ketdi juda ham…

OʻChIRGʻICHLAR

Sezayapman,

Kelayapsan qadam-baqadam,

Derazam ortida olayapsan nafas.

Seni aldamoqqa yetmaydi kuchim,

Dovdirayman: shoshma,

Shoshma, sen izlagan odam men emas.

Bilaman sandadur ibtido birla intiho,

Sukunat sandadur,

Sanda ishq pinhon

O, sening iforing taralgan damda

Entikib-entikib toʻlgʻonadi jon.

Na muhabbat, na yor, na toleʼ topdim,

Topganim shu boʻldi: bir hovuch qaygʻu.

Bilmadim kimniki edi qachondir

Koʻzimda bir lahza porlagan yogʻdu.

(Va yana bilmadim uni kim oʻchirganini)

Sen ham oʻchirishni yaxshi koʻrasan,

Buzilib ketarmi aylanguvchi charx,

Aytgin, agar bu dunyoga kulib qarasam.

Bir paytlar,

Koʻnglimda bor edi moviy orzular,

Kiprikda chizgandim ufq suratin

Oʻchirdilar uni,

Doʻst niqobin kiygan –

Oʻchirgʻichlar – dili toʻla adovatu kin.

Men yomon koʻraman oʻchirgʻichlarni.

Eslayman, maktabda aʼlochi edim,

(Hayot suymas ekan aʼlochilarni)

Nogoh xato qilib bitta jumlada

Shoshilib-shoshilib uni oʻchirdim.

Va daftar varagʻi qoldi teshilib.

Insho daftarimni qoʻliga olib

Bir zumgina unga qarab qoldi jim,

Senga saboq boʻlsin dedi-yu menga

Ikkilanmay ikki qoʻydi muallim.

Shundan soʻng angladim,

Oʻchirish sanʼatin menga yotligin.

Javobsiz yashayman xatolar soʻroqlarida.

Qancha oʻchirgʻichlar zulmi bor axir

Koʻnglimning yirtilgan varaqlarida.

Bilaman, qaydadir makkora ayol

Baxtning yuragidan yodimni oʻchirish bilan ovvora

Men sogʻinchning singan koʻzgularini

Yamash uchun izlab turganda chora…

Qaysi kun,

Yoʻlning qoq oʻrtasida turib,

Bir erkak yolvorib mendan soʻradi:

– Siz meni mabodo tanimaysizmi?

Xotiramning chiroqlari oʻchdi nogahon.

Hatto eslolmayman ismimni,

Kim edim bilmayman,

Uyimni topishga yordam bering, singiljon.

O, yomon ezildim,

Nega oʻchirasan xotiralarni?

Azob shamshiringni sermab beshafqat

Desam,

Dilimni tilining ostiga tashlab,

Bangi cholday,

Qoʻrqinchli qaradi koʻzimga hayot.

Dunyoning qor bosgan bekatlarida

Koʻraman, oʻchirgʻichning sonsiz qurbonlarini.

Nega oʻchiradi orzuni, ishqni, mavjni

Oʻchirsa boʻlmasmi yurakning armonlarini?!

Oʻchirgʻichlar –

Hasadning olovi va jahannamning kulgusidan

tugʻiladilar.

Har qanday tanazzul izi ularning,

Uvoli tutmasmi, xuni tutmasmi

Kun koʻrmasdan oʻtgan kunlarning.

Oʻchirilgan tarixlar, oʻchirilgan tillar –

Soyasi lopillab turadi qonda.

Yashash naqadar qiyin, yashash besamar

Qoʻlida oʻchirgʻich boʻlgan jahonda.

Nechun oʻchirgʻichlar oldida mudom

Oʻzin juda ojiz sezadi qalam.

Insofi boʻlganda oʻchirgʻichlarning

Doʻppayib ketmasdi yerning qorni ham.

…Imom Gʻazzoliyning etaklaridan

Toʻkilgan bir xazon mahzun jilmaydi:

– Xayriyat bir yaproq boʻlib tugʻildim,

Yaproqlar oʻchirish ilmin bilmaydi…

Sezayapman,

Sen meni poylab turibsan,

Maʼzur tut keltirgan boʻlsam agar shak.

Ishon, haqiqatning bir boʻlagiman,

Axir, haq xayolin sevaman beshak.

Sen axir, ilohiy oʻchiruvchisan

Oʻchirgʻichlarni ozod qil, boʻshatgin vazifasidan.

Toki har yurakda kulsin bir lola

Simirib-simirib tong nafasidan

Toki parvardigor haqqi-hurmati

Ishonch yoshartirsin bu charxi dunni.

Koʻzlarda ochilib osmon eshigi –

Sadoqatli yorday kutaylik

Tongni,

Kunni,

Har bitta tunni.

Ishonaylik ishqning cheksizligi-yu,

Koʻngilning daryoga aylanishiga.

Toki kirish mumkin boʻlsin bemalol

Jilmayib oqayotgan suvlar tushiga.

(Toki oʻchirgʻichlar tortsin parishon)

…Sezayapman sen menga qarab turibsan

Qalbim dalasiga quyosh nur ekayotgan mahal.

Jonim ichidagi

Uchirma boʻlmagan semurgʻ bolasi haqqi,

Sen meni hozircha

Oʻchirma, oʻchirma, oʻchirma, Ajal!

* * *

Salom, quyosh,

Salom, mening ey sodiq doʻstim,

Derazadan moʻralamay ichkariga kir

Koʻrgin qanday raqs etmoqda qalbimda nuring.

Men ishqingga juda-juda zoriqdim axir…

Qara, dilim gullamoqda

takror va takror.

Ishq hoʻplagan daraxtlarning panjalarida,

Zardusht chalgan sibizgʻani chalib shabboda

Gul koʻnglini nikohlaydi asalariga…

…Men tirildim, bir hovuch nur ichib

tirildim.

To shungacha qayda edim, bilmayman aslo.

Bilganim shu: yuragimning tomirlariga

Azob tuxmin ekar edi oshiq Zulayho.

Men mast edim,

anglolmasdim doʻstu gʻanimni,

Yoʻllarimga gulu chechak toʻshagani chogʻ –

Sururlandim…

Nogoh bildim –

Gʻanim emas, yoʻq gʻanim emas,

doʻstlar ortdan sanchganin pichoq.

Xilvatlarda, oʻtkir tish ila

chaynadilar,

chaynadilar, sodda koʻnglimni

Va nomimni bulgʻadilar,

tahqir jomida –

Intiqqancha kutdilar, soʻng mening oʻlmimni.

Oʻshanda bir loʻli toʻsib chiqib yoʻlimni

Dedi:

– Tonglaring yoʻq, unga qora chiziq tortilgan…

– Ishonmayman, dedim,

Va men koʻrdimki barcha –

Umidlarim parcha-parcha qilib yirtilgan…

Men zoʻr berib, yamab chiqdim umidlarimni,

To shungacha qaramadim na koʻk, na yerga.

Yuragimning zarblariga solib dunyoni –

Men yashagan boʻlsam agar yashadim

sheʼrda…

Va men keldim qaqnus kabi

Chiqib olovdan,

Yuzda ajin, sochimga oq boʻlganda oshiq

Qoʻllarim musht qilib dedim:

– Ey, Hayot shoshma,

Umrimni bir qoʻshiq qilgum, munavvar qoʻshiq…

Va sen kelding, qarindoshim,

mehribon quyosh,

Kaftlaringda oʻrik gulin ohangi toʻla.

Hayot esa jilmayadi oʻlgan kunidan –

Tomirida ruhim solgan yangi gʻulgʻula.

Men tirildim,

Jiyda guli shivirladi xush –

Jon-jonimga singib ketdi gulobiy ifor.

Sezayapman, toʻqqiz osmon ortida turib –

Pichirladi ismimni boz ul yagona yor…

…Taqillatar eshigini qoʻshni qizaloq:

“Oyijon, men keldim axir, eshikni oching”.

O, dilimda qizaloqday begʻubor bir zarb:

“Men tirildim, doʻstu gʻanim, yoʻlimdan qoching”.

Boryapman, eshityapsizmi, toʻlqin otmoqda,

Tomirimda jununli qon – ilohiy ummon.

Hayqiraman, darvozangni mushtlab basma-bas

“Men tirildim, eshikni och,

Toleʼ – onajon”.

Salom quyosh,

Salom mening ey qarindoshim.

Halima AHMEDOVA

“Yoshlik”, 2014 yil 8-son