BERNINI

BERNINI Jovanni (Jan) Lorenso (1598.8.12, Neapol1680.12.11, Rim) — italiyalik meʼmor va haykaltarosh, barokko uslubining yirik vakili. Bernini yaratgan meʼmoriy obidalar oʻzining keng fazoviy makonni egallashi, dabdabali va serbezakligi, perspektiva imkoniyatlaridan erkin va dadil foydalanilgaii hamda sanʼatlar uygʻunligining yaxlitligi b-n ajralib turadi (Rimdagi Sant Andrea al Kvirinale cherkovi, 1653— 58; Avliyo Pyotr maydoni majmuasi, 1657—63). Bular Rimning meʼmoriy qiyofasini shakllanishida muhim rol oʻynaydi. Oʻz ijodida meʼmorlik va haykaltaroshlikni oʻzaro uygʻunligiga intildi, shu maqsadda turli xom ashyo, rang berish, nur imkoniyatlaridan unumli foydalana oldi (Avliyo Pyotr sobori ichki bezaklari va undagi Avliyo Pyotr minbari, 1657—66), haykaltaroshlikda marmarga ishlov berib, silliqlab yaratilgan asar taʼsirchanligini oshirishga muyassar boʻldi, naturaga juda oʻxshashini taʼminlab, odam terisiga xos mayinlik va yaltiroqlik, matolarning oʻziga xos sifatini nihoyatda ustalik b-n koʻrsata oldi. Bernini ijodida barokko dabdabali portretining oʻziga xos turi shakllandi, u haqqoniyligi, oʻtkir ruhiy holati va bezaklarga boyligi b-n ajralib turadi («Lyudovik XIV», marmar, 1665). Bernini ijodi 17—18-a. lar Yevropa sanʼatiga katta taʼsir koʻrsatdi.