Yoshlik daftariga

muhabbat dueti yoxud bir sevgi dostoni

E ishq, gʻarib kimiyosen.

Alisher Navoiy

Odam yoshi oʻtgani sayin yoshligiga qaytaverar ekan…

Oʻsha paytlarda ommalashgan yoshlik daftarlarini eslayman. Inchunun, ulardagi favqulodda sodda va samimiy sheʼrlarni. Koʻngillarni balogʻatga yetkazar, tuygʻularimizni pishitar edi bu satrlar. Yuraklarimiz sevgi oʻtida oʻrtanib, behavolat boʻlganida oʻsha sheʼrlardan malham izlaganmiz, topganmiz ham. Afsuski, daftarlarda ularning mualliflari yozilmas, faqat sheʼrlargina varaqlar va xotiralarda muhrlanar edi.

Ehtimol, hozir ham yoshlar sheʼr oʻqishar, yoshlik daftarlari tutishar va ularga qalblarida gʻalayon qilayotgan tuygʻularning ifodasi boʻlmish satrlarni bitarlar?.. Bu yozilmishlar shunday daftarlardan oʻrin olsa, undan qay bir koʻngil malham topsa, kimnidir sheʼrga oshno qilsa – muallif nomi unutilishiga-da rozi.

Muallifdan

Yigit

Chaman – anvo, gullar anvoyi,

Sarin havo, qushlar havoyi.

Olov kabi koʻngil avzoyi

Yana gurlab yonmoqqa moyil.

Bogʻ ichra yuz ochdiyu gʻuncha,

Gul uzatdi menga ilinib.

Shul sehrli saharda, hatto

Tushunyapman bulbul tilini.

Qiz

Tuyib salqin ariq boʻyida

Hilvat hilvalarning boʻyini,

Sharqiragan suvlar kuyida

Avjdir jilvalarning oʻyini.

Dil shabnamdir, gʻunchalar namrang,

Bunda tuygʻu gullamish chaman.

Shabnamlarda yuzini yuvgan

Gullar bilan suhbatlashaman.

Yigit

Osoyishta hayotim ichra

Bir gʻalayon kirdiyu tuyqus,

Halovatim yoʻqoldi kunlar,

Tunlar koʻzdan yoʻqoldi uyqu.

Qanday sokin edi bir paytlar,

Endi buncha tez urayotir –

Nega yurak koʻksimga sigʻmay,

Dukur-dukur yugurayotir?

Qiz

Bir toshqin bor koʻksimda manim,

Shuncha shitob erirmikan qor?

Bir tongda koʻz ochdimu nogoh

Sezdim, bu gal oʻzgacha bahor.

Hayodanmi yonar yuzlarim,

Qayga boshlar meni dil izni,

Qanday atay, hali bilmayman,

Yuragimda uygʻongan hisni.

Yigit

Kezib sarxush xayollar ichra,

Men-da sezdim, oʻzgacha bahor,

Goh nur yogʻar kechalarida,

Kunduzida goh tiyralik bor.

Koʻzlarimda chaqnaydi chaqin,

Koʻksimda bir shamol yeladi.

Tonglar turib toʻliqib, toshib,

Yomgʻirlarday yogʻgim keladi.

Qiz

Shamol, qurgʻur, tinmaydi buncha,

Balki sirim ochmoq boʻlar u,

Sochim yulqib, xayollarimni

Yo oʻgʻirlab qochmoq boʻlar u.

Oʻyinqaroq oʻrtogʻim edi,

Endi esa boshqacha tamom:

Tortqilaydi shamol yengimdan

Men bilmagan bir manzil tomon.

Yigit

Qalbga kirgan asov tuygʻular

Nega hech boʻy bermaydi menga?

Nega sendan uzolmayman koʻz,

Nega doim intilgum senga?

Aqlim olgan nomsiz bu hisning

Sezgandayman nima ekanin,

Muhabbatdir balki bu kelgan,

Balki shuldir sevgi degani?

Qiz

Qalbimda bir intizorlik bor,

Oʻtarmanu yoningdan abas,

Senga bir bor koʻz tashlolmayman,

Nigohingni sezib turgum, bas.

Sogʻinarman seni jimgina,

Sogʻinarman seni hamisha.

Aytolmayman men buni faqat,

Yuragimda hokim andisha.

Yigit

Angladimki, hayotim oʻzing,

Bu hayotda anglaganim shul:

Sen dilimda yuz ochgan gʻuncha,

Men qoshingda mahliyo bulbul.

Yoʻqdir sendan oʻzga ilinjim,

Faqat bir bor koʻrmoq tilagim.

Mendan oldin, mendan ham ildam

Sen tomonga chopar yuragim.

Qiz

Koʻksim ichra potirlab qalbim,

Sen tomonga shoshgani-shoshgan.

Gʻunchasini tars yorib gullar

Intilgani kabi quyoshga.

Suvratim gar sokin esa-da,

Bir oʻt ichra jizgʻanak yurak.

Gʻuncha shunday sevar, ehtimol,

Gullar shunday sevsalar kerak.

Yigit

Kunimga zavq, tunimga yogʻdu

Ulashganda nurli xayoling,

Tortar meni ohanraboday

Yuzingdagi bir dona xoling.

Men koʻp narsa tilamasman, yoʻq,

Senga yetmoq havasdur menga.

Yillar baxtli yurishim uchun

Bir bor boqsang – shu basdur menga.

Qiz

Sevgim qanday etay eʼtirof,

Qanday ochay koʻnglimning koʻshkin –

Axir, bulbul sevgan gulining

Nigohidan sezmasmi ishqin?

Sevgi otli tuygʻu dilimda

Ipak kabi qatlanar qat-qat.

Yuraklarim gupursa-da, lek

Nigohlarim yer chizar faqat.

Yigit

Seni sevsam ranjima, dilbar,

Yosh qalbingga bermagil ozor.

Bu dunyoda axir bir qatra

Mehrga ham tashnalar bisyor.

Sevdim desam ranjima aslo,

Azoblarga diling toʻlgʻama.

Jim va sobit sevarman seni

Va hech narsa qilmasman tama.

Qiz

Bir boqishing men uchun hayot,

Yuragimning naqshi-ganjisan.

Nahot buni anglamas boʻlsam,

Nahot sohir ishqdan ranjisam.

Balki, lozim shukur aylamoq,

Uchrashtirdi bizlarni taqdir.

“Sevdim” degan birgina soʻzing

Men uchun bir umrlik baxtdir.

Yigit

Sen borsanki, totlidir hayot,

Sen borsanki, goʻzaldir dunyo.

Sen borsanki, quvonch bor, gulim,

Sen borsanki, osmon musaffo.

Seni koʻrsam koʻzlarimda nur,

Seni koʻrsam yayragay dilim.

Seni desam gulni deb yongan

Bulbul kabi sayraydi tilim.

Qiz

Sen – yuragim kuylagan qoʻshiq,

Sen – dilimda yangragan navo.

Sening oʻying bilan goʻzaldir

Borligʻimni qurshagan maʼvo.

Xayolimda oʻzingsan kunlar,

Tushlarimda seni koʻraman.

Mehr toʻla soʻzlaringni men

Yuragimda olib yuraman.

Yigit

Asov qalbni olib tizginga,

Sokin dilga solgan gʻalayon

Ishq atalmish ul sehrgarning

Endi menga sirlari ayon.

Qaqroq qalbda gul koʻkartirgan

Ne moʻjiza dunyo ekan ishq.

Kuylagandek ulugʻ Navoiy:

Bir gʻaroyib kimyo ekan ishq…

Qiz

…Soʻnggi damlar qandaydir gʻashlik

Tinchim uzra solmoqda soya.

Buni hatto oʻylamoq qoʻrqinch,

Topmasmikan shodlik nihoya?

Qoʻrqamanki, nogoh ayriliq

Berar boʻlsa visolga barham,

Qutqarolmas bizlarni hatto

Ishq atalmish ul sehrgar ham…

Yigit

O, bu soʻzni soʻzlama zinhor,

Dilingdan ham oʻtkazmagil, bas.

Axir, gulgun bahor faslida

Qahratonga ne uchun havas?

Nechun shunday quvonchli damda

Yuragingni ezayotir gʻam?

Qoʻy, oʻrtanma, ishqimiz kabi

Mangulikdir bizning visol ham.

Qiz

Kelganidek kun ortidan tun,

Gul ortidan xazon ham takror,

Garchi buni istamasak-da,

Visolning ham ayriligʻi bor.

Sevgi borki, hijron ham haqdir,

Hali toʻymay visolning iliq

Nafasiga, nachora, bizni

Quchogʻiga olar ayriliq…

Yigit

Quvonch topgum sening yoningda,

Menga sening yoningdadir baxt.

Agar bir dam ayrilar boʻlsam,

Tamom, endi toʻxtab qolar vaqt.

Biz birgamiz – hayot ham totli,

Biz birgamiz – quyosh charogʻon.

Mayli, har ne shartingga koʻngum,

Ayrilmaylik faqat hech qachon.

Qiz

Kechir meni, taqdir degani

Endi mening izmimda emas.

Oʻrtasa-da hijron va lekin

Qalbim sendan oʻzgani demas.

Sening sevging, sening xayoling

Qalbim shoyon, oshiyon etdi…

Ne qilurmiz, endi, xoʻp, xayr,

Ayrilmoqning fursati yetdi.

Yigit

Xoʻp, xayr, deysan, fursat ham yetdi,

Keldi hijron jomin ichmoq payt.

Baxayrmi bu, bilmam va seni

Qayta topa olurmanmi, ayt?

Nahot shuncha oniy bu fasl?

Nahot visol koʻklami oʻtib,

Qalbda ungan ishq chechagini

Qovjiratsa hijronning oʻti?

Qiz

Sen noumid boʻlmagil hech ham,

Mudom orzu boʻlsin senga yor.

Bizga surur bergan damlarning

Bahor kabi qaytishi ham bor.

Qalbimdadir, sen bilan kechgan

Shodon kunlar boʻlmagay unut.

Sen ham meni unutma zinhor

Va ishonib xush onlarni kut…

Yigit

…Qaylardasan, qalbim malagi,

Omon boʻlgin qayda boʻlsang ham.

Necha kunki, mana, men sensiz

Yashayapman ozurda, purgʻam.

Ne qilarim bilmayman, illo,

Dilda nido, koʻzlarimda nam…

…Qaylardasan, qalbim malagi,

Omon boʻlgin qayda boʻlsang ham.

Qiz

Sensiz kunlar, oylar oʻtmoqda,

Ulgʻaymoqda hijronning yoshi.

Bu kun ojiz qalbimni hatto

Qizdirolmas yozning quyoshi.

Muzlab borar yurak tobora,

Na oh tortar, na chekadi un.

Tushunmasdan uning holiga,

Koʻz oldimda karaxtdir iyun.

Yigit

Oʻrtamizda olis masofa.

Oʻrtasa-da bizlarni hijron,

Oʻksinmasin yuraklar aslo,

Gul sevgimiz bilmasin xazon.

Kuzgi bogʻlar libosi kabi

Sargʻaymasin umid yaprogʻi.

Sevgimizni shunday imtihon

Qilar balki ishqning firogʻi.

Qiz

Sinovlarga berurman bardosh,

Faqat dilda bitta oʻkinch bor:

Yoʻl bermadi menga andisha,

Etolmadim ishqimni oshkor.

Aytolmadim senga sevgimni,

Izhorlarim hechdir, ehtimol,

Shu vaqtgacha erta deb edim,

Endi esa… kechdir, ehtimol.

Yigit

Seni har gal uchratganimda

Yuragingni tinglar edim men.

Aytolmagan dil iqroringni

Koʻzlaringdan anglar edim men.

Bugun esa sendan uzoqda

Qalbim sogʻinch oʻtida yoqib,

Koʻrsam deyman yana masʼum ishq

Eʼtirofin koʻzingga boqib.

Qiz

Bu ayriliq, bu gʻamli kunlar

Choʻzilgandan-choʻzilib, hayhot,

Xivadagi Kaltaminorday

Nihoyasin topmaydi nahot?

Bilmas edim men buni, buncha

Qattiq ekan hijronning qahri.

Yuragimga uning tobora

Chuqur botib bormoqda zahri.

Yigit

Bir mahallar bir naqsh singari,

Oʻygan kabi ishqing yurakka,

Ikki harfni biri-biriga

Qoʻshib bitgan edim terakka.

Bugun adil terakka qarab,

Yana dilni ezayotir gʻam,

Ayrilishib bormoqda unda

Ismimizning bosh harflari ham.

Qiz

Bu dunyoda qish va qahraton…

Bu dunyoda bir-biriga zor

Senu menu va oʻrtamizda

Iz tushmagan qor va hijron bor.

Bu dunyoda qish va qahraton…

Soʻlmasmikan umid kurtagi?

Ayriliqda, bilmadim, qanday

Yakun topar bu ishq ertagi?

Yigit

Bu dunyoda barcha ertaklar

Ezgu yakun topgani misol,

Bizni kutib turar begumon

Ishq qissasin soʻngida visol.

Tezroq kelsin deya oʻshal on,

Parvo qilmay koʻzim yoshiga,

Yuragimda yongan alanga

Madad berar qish quyoshiga.

Qiz

Men jaladan qochgandek chopib,

Hijroningdan qochib boraman.

Sochimdan to qadamimgacha

Suvday anduh sochib boraman.

Borayapman tunu kun tinsiz

Huzuringga – armonlarim moʻl,

Yuraklarim darddan shalabbo,

Usti-boshim gʻamdan jiqqa hoʻl.

Yigit

Ishon, senga yeturman bir kun,

Garchi oʻrtamizda tobora

Goh yillar, goh yoʻllar uzundir,

Topa olgum vaslingga chora.

Bizga albat boʻlgay muyassar

Oshiq, mushtoq dillar matlabi.

Darak berar menga bahordan

Qoshlaring ham qaldirgʻoch kabi.

Qiz

Yana kelar biz kutgan visol,

Yana bahor shodlikka toʻlib.

Bu ayriliq, bu gʻamli kunlar

Qolgay faqat xotira boʻlib.

Yana kelar biz kutgan visol,

Yana senga qalbim tutaman.

Ishonaman oʻsha kunga va

Kutaman, kutaman, kutaman…

Yigit

Biz yetgaymiz visolga bir kun,

Bizni shodlik quchadi takror.

Chunki uzun tunlar ortidan

Keladigan oppoq tonglar bor.

Biz yetgaymiz visolga bir kun,

Topgaydirmiz unut izlarni,

Aylanmoqda zamin ham, illo,

Uchrashtirmoq uchun bizlarni.

Ikrom ISKANDAR