Post Views:
7 330
TOSHKENT VAQTI – Toshkentni o‘z ichiga olgan 5-soat mintaqasi vaqti. Xalqaro kelishuvga ko‘ra, Yer yuzasi shartli ravishda 24 soat mintaqasiga bo‘lingan (360°:24=15°). Nolinchi mintaqa, ya’ni Grinvich meridianidan sharqda 7°30/ shq.uz. bilan 22°30/ shq.uz.dagi meridianlar orasi 1-mintaqa bo‘lsa, 22°30/ va 37°30/ uz.dagi meridianlar orasi 2-mintaqa va h.k. Har bir mintaqa vaqti qo‘shni mintaqa vaqtidan 1 soatga farq qiladi. T. 68° va 69° shq.uz. oralig‘ida joylashganligi sababli, 5-soat mintaqasiga to‘g‘ri kelsa, Moskva 3-soat mintaqasida joylashgan. Toshkent vaqti Moskva yozgi vaqtga o‘tganda 1 soatga, qishki vaqtga o‘tganda esa 2 soatga farq qiladi.
Shimoliy qutbdan janubiy qutbgacha bitta meridianda joylashgan nuqtalarda, ya’ni bitta meridiannning hamma joyida vaqt bir xildir. Bu vaqt mahalliy vaqt deb ataladi. Ammo turli geografik uzunliklarda joylashgan geografik ob’yektlarning vaqti bir-biridan farq qiladi.
1930 yil 16 iyunda qabul qilingan qarorga ko‘ra dekret vaqti joriy etilib, soat millari 1 soat oldinga surib qo‘yilgan edi. O‘sha vaqtdan boshlab O‘zbekistonda vaqt o‘lchovi 2 mintaqa, ya’ni Toshkent va Samarqand vaqti doirasida olib borilgan, 1991 yil apreldan O‘zbekiston hukumatining maxsus qarori asosida dekret vaqti bekor qilinib, bir xil mintaqa vaqti qabul qilindi, ya’ni soat millari 1 soat orqaga surildi.
Toshkent vaqti shaharning mahalliy vaqti ham deyiladi. O‘zbekiston Respublikasi Aloqa to‘g‘risidagi qonunida «Ma’lumotlarni uzatishning texnologik jarayonlarida O‘zbekiston Respublikasi maydonida hisobga olish va hisobga oid yagona vaqt – mahalliy vaqt belgilanadi», deyilgan. O‘zbekiston Respublikasi viloyatlarida vaqt Toshkent vaqti bilan bir xil bo‘lganligi xo‘jalik ishlarini yuritishda ancha qulaylik tug‘diradi. Toshkentda havo yo‘llari, temir yo‘l va boshqa transport turlarining harakat jadvali mahalliy vaqt bilan tuziladi.
«Toshkent» ensiklopediyasi. 2009 yil
https://shosh.uz/uz/toshkent-vaqti-2/