SUMI VILOYATI — Ukraina tarkibidagi viloyat. 1939-y. 10 yanv. da tashkil etilgan. Mayd. 23,8 ming km2. Axoliyey 1384,3 ming kishi (1997), asosan, ukrainlar (87,2%), shuningdek, rus va b. millat vakillari ham yashaydi. Shahar aholisi 48%. 18 tuman, 15 shahar, 20 shaharcha bor. Markazi — Sumi sh. Boshqa muhim shaharlari: Konotop, Shostka, Romni, Trotsyanes, Axtirka, Belopolye, Putivl, Drujba, Kroleves. Viloyatda 300 ga yaqin sanoat korxonasi bor. Sanoat mahsuloti i. ch. da oziqovqat sanoati 36,1%ni, mashinasozlik va metallsozlik 23,2%ni, yengil sanoat 10,7%ni tashkil qiladi. Oziqovqat sanoatida shakarqand, goʻsht va goʻshtkonserva, unyorma, spirt va likyorarak, sut, tarmoklari rivojlangan. Mashinasozlik va metallsozlik, elektron mikroskop, nasos, ogʻir kompressor, choʻyan quyish, elektr mexanika, lokomotiv vagon taʼmirlash hamda poligrafiya mashinalari z-dlari va b. ishlab turibdi. Yirik kimyo korxonalari: «Svema» ishlab chiqarish. birlashmasi (rangli va oqqora kinofotoplyonka hamda magnitofon lentalari chiqariladi), «Ximprom» ishlab chiqarish. birlashmasi, kimyo reaktivlari va oshlovchi ekstrakt z-di. Toʻqimachilik, tikuvchilik, koʻnpoyabzal va moʻyna, oʻrmon, yogʻochsozlik, mebel, chinnifayans korxonalari bor.
Q. x. gʻalla, lavlagi, kartoshka sabzavot yetishtirish va gushtsut chorvachiligiga ixtisoslashgan. Qoramol, choʻchqa, qoʻy va echki boqiladi.
T. y. uzunligi 770 km. Avtomobil yoʻllari uz. 11 ming km dan ziyod, kattik qoplamali (beton va b.) yoʻllar 2,8 ming km. 2 ped. inti, Xarkov politexnika inti filiali, 3 muzey, drama teatri bor.