Qo‘yliq qishlog‘i

Post Views:
80

Qo‘yliq qishlog‘i (Seleniye Kuylyuk) Toshkentdan 2 versta masofada joylashgan edi. XIX asrning oxirlarida Qo‘yliq Qurama (Kuraminskiy) uyezdining markazi hisoblangan. Mazkur uyezd Sirdaryo harbiy gubernatorining 1868 yil 20 oktyabrdagi buyrug‘iga binan, Toshkent uyezdidan Toshkent shahri alohida ma’muriy birlik sifatida ajralib chiqqanidan so‘ng tashkil etilgan. Dastlab Uyezd boshqarmasi To‘ytepada, keyinchalik esa, 1869 yili, Qo‘yliq qishlog‘iga ko‘chirilgan va bu yerda 1887 yilgacha bo‘lgan. “Turkiston o‘lkasini boshqaruvi haqidagi” 1886 yilgi Nizomga ko‘ra Qurama uyezdi 1887 yili 1 yanvarda Toshkent uyezdi deb nomlana boshlandi va Uyezd boshqarmasi Qo‘yliqdan Toshkentga ko‘chirildi. Qishloqda butun uyezd uchun bitta dorixona va uning qoshida tibbiy qabul punkti, telefon tarmoqlari, masjid, madrasa, pristav (uyezd boshqaruvchisi) idorasi bo‘lgani ma’lum. Toshkent shahri bilan bog‘lovchi yo‘l “Qo‘yliq shoxko‘chasi” (ko‘proq shahar hududidagi Salor arig‘igacha bo‘lgan qismi) va “Qo‘yliq shossesi” (Salordan Chirchiqqacha bo‘lgan qismi) deb atalgan. Mazkur yo‘l shaharni uyezd markazi bilan bog‘lagani tufayli, unga ma’muriyat tomonidan katta e’tibor qaratilgan. Ko‘payib borayotgan yevropali shahar aholisi ham ko‘proq Nikolskoye va Qo‘yliqqa tomon yo‘nalishlarda o‘ziga uy-joylar qurib o‘rnashgan. Jumladan, arxiv hujjatlaridan ma’lum bo‘lishicha, Qo‘yliq shossesining uzunligi Toshkentdan Chirchiq stansiyasigacha 10 versta 319 ½ sajen bo‘lgan. Deyarli butun yo‘lga tosh yotqizilgan, Salordan Qo‘yliqqacha bo‘lgan qismida shosse 1877 yili qurilgan va 1878 yili unga to‘qqizta ko‘prik o‘rnatilgan. 1892 yilga kelib ko‘priklar soni 25 taga yetgan. 1905 yili shosseda mostovaya qurilgan. Vaqti-vaqti bilan Qo‘yliq shossesi va undagi ko‘priklar ta’mirlanib turilgan (1878–80, 1884, 1886–87, 1888, 1892, 1903, 1905, 1912 yillarda).

X.Bo‘riyeva
Toshkent shahrining tarixiy toponimiyasi