Qoʻlning qadogʻi uyaltirmas

Ispan xalq maqollaridan

Maqollar xalq ijodiy tafakkurining quyma, taʼsirli ifodasidir. Yillar, asrlar osha shakllangan, sayqallangan bu loʻnda fikrlarda butun bir xalq yoki elatning fikrlash tarzi, dunyoqarashi, urf-odatu qadriyatlari oʻz aksini topadi. Baʼzida katta bir kitobga sigʻmagan fikr yoki gʻoya toʻrt-besh soʻzdan iborat maqolga jo boʻladi. Bu – xalq donoligidan dalolat.

• Ranglarda hasad boʻlganida, dunyo qop-qoraga boʻyalardi.
• Ahmoq baliqning dushmani baliqchi emas, xoʻrak.
• Xo-xolab kulgan ahmoqni uzoqdan taniysan.
• Bergan, jim tur! Olgan, gapir!
• Bir paytda uxlash va qorovullik qilishning iloji yoʻq.
• Bitta yolgʻonning nechtalab kiyimi bor.
• Bodomga yetishgandim, chaqaman deb tishdan ayrildim.
• Boshmogʻi siqayotganini har kim biladi.
• Bugun ombor toʻlsa, ertaga toʻrvang toʻladi.
• Vijdoning pok boʻlsa, par toʻshakda yotganday uxlaysan.
• Gunohkor odam koʻp gapiradi.
• Yolgʻonchi aftidan maʼlum.
• Yomon kamonchi oʻzinikini yaralaydi.
• Zaif oyoq yoʻlda pishadi.
• Yoʻlga tushding, yarim yoʻlni bosib oʻtding.
• Koʻylaging bitta boʻlsa, qoʻrquvsiz yashaysan.
• Koʻngil tortgan joyga oyoq tortadi.
• Kunni yomonlama, hali tun choʻkkani yoʻq.
• Koʻr ham, koʻzi ochiq ham adashar.
• Qilgan bozoring toʻrvangdan maʼlum.
• Qochayotgan dushmanga qochgani oʻzim yordam beraman.
• Quyon ovlayotganda nogʻora chalinmaydi.
• Qoʻlning qadogʻi uyaltirmas.
• Moʻynaga yaraydigan tulki tezda yoʻqoladi.
• Munofiq doʻst xanjardan xavfli.
• Ovda ildam boʻlgan oʻljasiz qolmaydi.
• Ot sulini xayol qildi, xoʻjayin egar keltirdi.
• Och boʻri tinch turmaydi.
• Soʻzda har qanday yoʻl yaqin koʻrinadi.
• Toʻlgan qorin bilan ildam boʻlolmaysan.
• Uvada kiyim ichida yaxshi odam bor.
• Oʻlimdan qoʻrqqan yarim-yorti yashaydi.
• Xasis boyning na qarindoshi bor, na doʻsti.
• Hatto yuz yil oʻtmay turib, dunyodan izimiz oʻchadi.
• Shoshilishni sevadigan hammadan ortda qolar.
• Shudgor qilishni bilsang, hamma yer yaxshi.
• El bilan chekilgan tashvish asaldan shirin.
• Eski toʻnka yaxshi yonadi.
• Yalqov ish boshlasa, kun choʻziladi.

Orif Tolib tayyorladi.

“Hidoyat” jurnalining 2014 yil 8-sonida chop etilgan.