Qamchibek Kenja (1946)

Qamchibek Kenja Andijonning 1946 yili Izboskan tumanida tugʻildi. Toshkent davlat universiteti (hozirgi OʻzMU)ning avval jurnalistika, soʻng filologiya fakultetlarida tahsil oldi (1964–1969).

Mehnat faoliyatini “Oʻzbekiston madaniyati” (hozirgi “Oʻzbekiston adabiyoti va sanʼati”) gazetasida boshlab (1969–1979), keyin Izboskan tumani “Paxtakor” gazetasida adabiy xodim, boʻlim mudiri boʻldi, maktablarda oʻqituvchilik qildi. 1980 yildan esa Oʻzbekiston Yozuvchilar uyushmasi badiiy adabiyotni targʻib etish byurosining Andijon viloyatidagi vakili sifatida ish yuritdi. 1983 yili Toshkentga kelib, Oʻzbekiston Yozuvchilar uyushmasi nasr kengashida adabiy maslahatchi lavozimida faoliyat koʻrsatdi. 1985–2006 yillarda Oʻzbekiston Yozuvchilar uyushmasi Andijon viloyati boʻlimining masʼul kotibi boʻldi.

Qamchibek Kenja adabiyot dargohiga shoir sifatida kirib kelib, dastlab “Sogʻinch” sheʼriy toʻplamini (1975) chop ettirdi. Adibning ikkinchi kitobi “Yashil barg” hikoyalar toʻplami esa 1977 yilda bosildi.

Shundan soʻng adibning “Koʻngil koʻchalari” (1979), “Ishqing tushsa” (1981), “Orzumandlar” (1982), “Notanish gul” (1988), “Togʻ yoʻlidagi bir oqshom” (1987), “Sohildagi suv parisi” (1993), “Qizil gullar” (1995), “Sohibjamol ayol siri” (1996), “Muhabbatni gunoh desalar” (1996), “Kulgubaxsh umr” (1997), “Boburiylardan biri” (2000), “Baxt qushi yoki ushalgan orzular” (2001), “Xamir uchidan patir yoxud kulcha hikoyalar” (2005), ikki jildli “Saylanma” (2006–2007), “Andijondan Bagʻdodgacha” (2007), “Buyuklar izidan” (2006), “Sevinchlarim va kuyinchlarim” (2010), “Toshqin” (qissa, 2010), “Koʻngil kechinmalari” (2011), “Palaxmon” (roman, 2011), “Jasorat” (maʼrifiy-biografik qissa, 2012), “Muhabbat badali”(2013), “Mashaqqat va jasorat”(2015), “Hayot hikmatlari” (2016) kabi sheʼriy, nasriy va publitsistik kitoblari dunyoga keldi.

Qamchibek Kenja Bobur nomli xalqaro ekspeditsiya aʼzosi sifatida Boburiylar va boshqa buyuk ajdodlarimiz izidan Afgʻoniston, Eron, Pokiston, Hindiston, Bangladesh, Turkiya, Suriya, Iordaniya, Saudiya Arabistoni, Iroq kabi mamlakatlar boʻylab ijodiy safarlarda boʻldi. Ana shu safarlar taassurotlari asosida yaratilgan “Hind sorigʻa” (2000), “Andijondan Dakkagacha” (2003), “Buyuklar izidan” (2006), “Andijondan Bagʻdodgacha” (2007), “Buyuk Sohibqiron oʻtgan yoʻllarda” (2014) kabi badiiy safarnomalari yaratildi. U “Boburiylar izidan” (1993), “Bobur salomi” (1993), “Buyuk Bobur vorislari” (2002) nomli hujjatli-ommabop filmlar ssenariylari muallifi hamdir.

Qamchibek Kenja tarjimon sifatida A. Pushkin, X. Xeyne, Sh. Petefi, V. Bryusov, M. Svetlov, V. Firsov, Nazrul Islom kabi xorijlik shoir, yozuvchilarning sheʼr va dostonlari, nasriy asarlarini oʻzbek tiliga oʻgirdi. Ayni paytda uning sheʼr va hikoyalari ham rus, ingliz, ukrain, qozoq, qirgʻiz, qoraqalpoq, uygʻur va boshqa xalqlar tillariga tarjima qilindi.

Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan madaniyat xodimi Qamchibek Kenja 1998 yilda “Shuhrat” medali, 2004 yilda “Xalqaro Bobur mukofoti” bilan taqdirlandi. Respublika Yozuvchilar uyushmasining Istiqlolning 23 yilligiga bagʻishlab oʻtkazilgan “Vatan uchun yashaylik” tanlovi gʻolibi boʻldi. 2014 yilda unga Zahiriddin Muhammad Bobur nomidagi Andijon davlat universitetining faxriy professori ilmiy unvoni berildi.

“Oʻzbek adiblari” (S. Mirvaliyev, R. Shokirova. Toshkent, Gʻafur Gʻulom nomidagi adabiyot va sanʼat nashriyoti, 2016) kitobidan.