ANGʻIZ — gʻalla va yem-xashak ekinlari oʻrib olinganidan keyin dalada qoladigan oʻsimlik poyasi; gʻallasi oʻrib olingan dala. Angʻizning organik qoldiqlari tuproqni chirindilar bilan boyitadi. Yerni haydashda haydalma qatlam tuprogʻining fizik xossalarini yaxshilash, kukunlanishi va namning bugʻlanishini kamaytirish, begona oʻtlar urugʻini chuqur koʻmish zarur. Baʼzi joylarda yer lushchilniklar bilan yuza yumshatiladi, kuzda shudgor qilinadi yoki ekinlar … Читать далее
ANUSHTEGINIYLAR, xorazmshohlar — oʻzbek davlatchiligi tizi-midagi yirik sulolalardan biri (1097—1231). Anushtegin nomidan olingan. Anushteginiylar xorazmshoh unvoni bilan davlatni idora qilishgan (yana q. Xorazm). 12-a. oxiri — 13-a. boshlari Oʻzbekiston tarixining muhim davri boʻlib, unda bu mintaqa Sharqda eng kuchli Anushteginiylar davlatining markaziga aylandi. Anushteginiylar Islom olamida hukmron mavqega ega boʻlish uchun Abbosiylar xalifaligi bilan raqobat … Читать далее
DO`STLARGA ULASHING: Рашидова Сайёра Шарофовна (1943.2.8, Жиззах) — кимёгар олима. Ўзбекистон Фанлар академияси академиги (2000). Ўзбекистонда хизмат кўрсатган фан арбоби (1993), кимё фанлари доктори (1983), профессор (1984). Шароф Рашидовнинг кизи. Москва университетини тугатган (1965). Ўзбекистон Фанлар академияси Кимё институтида лаборатория мудири (1972—79), полимерлар кимёси бўлими раҳбари (1979-81), Ўзбекистон Фанлар академияси полимерлар кимёси ва физикаси институти … Читать далее
ANTROPOLOGIYA — (antropo… va …logiya) — odamning kelib chiqishi va evolyutsiyasi, odamzod irqlarining paydo boʻlishi, odamning tana tuzilishidagi normal farq-tafovut, oʻzgaruvchanlik haqidagi fan. A. ijtimoiy fanlarga juda yaqin turadigan biologiya sohasidir.
DO`STLARGA ULASHING: Моҳир публицист, лирик қиссалар устаси ва ажойиб ҳажвий ёзувчи Дадахон Нурий 1943 йилда Наманганда туғилган. Тошкент давлат университетининг Шарқ факультетини тамомлаган. Ҳамза номидаги академик драма театрида рассом, махсус мактабларда ҳинд тили ўқитувчиси, «Гулистон», «Гулхан» журналлари ва Ўзбекистон телевидениесида адабий ходим ва муҳаррир бўлиб ишлаган. Дастлабки лирик қиссаси — «Оқшом қўшиқлари» (1963). Шундан сўнг … Читать далее
ANTRANIL KISLOTA, o-aminobenzoy kislota, rangsiz kristall. Mol. m. 137,14. Suyuqlanish t-rasi 145°. Issiq xloroform, etanol va piridinda yaxshi eriydi. Haydalganda karboksil guruhini yoʻqotib anilinga aylanadi. Eritmalari shirin boʻlib, koʻk fluoressensiyalanish xususiyatiga ega. Antranil kislota ftalimidning ishqoriy eritmasiga natriy gipobromit yoki natriy gipoxlorit taʼsir ettirib olinadi. Sirka kislota eritmasida Antranil kislota kadmiy, kobalt, mis, nikel, rux, … Читать далее
DO`STLARGA ULASHING: Абдулла Шер 1943 йил 5 августда Тошкент вилояти Чиноз туманининг Йўлтушган қишлоғида ҳунарманд-мисгар оиласида туғилган. Тошкент Давлат Университети (ҳозирги ЎзМУ) журналистика факультетини тамомлаган. 1969 йилдан бошлаб “Гулистон” журналининг адабий ходими, бўлим мудири, масъул котиби, “Ўзбекистон физкультурачиси” газетаси муҳаррири ўринбосари лавозимида ишлаган. 1970-81 йилларда Москвадаги Олий адабиёт курсида таҳсил олган. 1981-1984 йиллар мобайнида “Ёшлик” … Читать далее
ANTIFILTRATSION QOPLAMALAR, suv sizishiga qarshi qoplamalar — sugʻorish kanallari, hovuzlar, suv omborlari, turli gidroinshootlar tubi va yon bagʻirlarini qoplashda qoʻllaniladigan maxsus materiallar. Suvning sizishini bartaraf etish yoki kamaytirish maqsadlarida ishlatiladi. Suv inshootlari qurilishida qoplamalarning quyidagi asosiy zichlangan xillari qoʻllaniladi: grunt, yaxlit beton, yigʻma temir-beton, asfaltbeton, yaxlit yigʻma beton yoki zichlangan grunt katlami bilan himoyalangan polimer, … Читать далее
DO`STLARGA ULASHING: Омон Матжон (тахаллуси; асл исм-шарифи Матчонов Омон) (1943.14.2, Хоразм вилояти Янгибозор тумани — 2020.29.10, Тошкент) — Ўзбекистон халқ шоири (1993). Самарқанд давлат университетининг филология факултетини тугатган (1969). Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриётида муҳаррир, бўлим мудири (1969-85), «Ёшлик» журналида бош муҳаррир (1985-91), Ўзбекистон Республикаси Президенти девонида масъул ходим (1991-94), Ўзбекистон Республикаси Давлат … Читать далее
ANTIPIRENLAR (anti… va yun. rug – olov) — yogʻoch, mato va b. organik materiallarni oʻz-oʻzidan yonib ketishdan himoya qilish maqsadida ularga shimdiriladigan modda yoki aralashmalar. Antipirenlar taʼsir xususiyatlariga qarab quyidagi xillarga boʻlinadi: