«ADIDAS» (Adidas) — Germaniyaning sport poyabzali, kiyimlari va anjomlari i. ch. ga ixtisoslashgan sanoat kompaniyasi. 1948-y. da tashkil topgan. Germaniyada 8 korxonasi, Fransiya, Buyuk Britaniya, AQSH, Kanada, JAR va b. mamlakatlarda 25 dan ortiq firmalari bor.
VUCHETICH Yevgeniy Viktorovich [1908.15(28).12, Yekaterinoslav — 1974.12.4, Moskva] — rus haykaltaroshi. BAning haqiqiy aʼzosi (1953). 1931-y. Samarqandga kelib, Tasviriy sanʼat f-kasida ishlagan va Leningrad BAda oʻqib (1931-33), 1933-y. dan yana Samarqandga qaytib kelgan. Rostovda Samarqandda yaratgan asarlarining koʻrgazmasini oʻtkazgan. «General Chuykov» (1947), «Nazarali Niyozov» (1948), venger haykaltaroshi J. Shtrobl (1955), yozuvchi Ye. V. Vuchetich. «Qilichlardan … Читать далее
GERAKL (lot. Hercules, sharq adabiyotlarida Xirakl) — yunon afsonalaridagi qahramon, Zevs bilan oddiy ayol Alkmenaning oʻgʻli. Afsonalarga koʻra, beqiyos kuchga ega boʻlgan. U mislsiz 12 jasorat koʻrsatgan. Gerakl nemey sherini va koʻp boshli lerney ajdahosini oʻldirgan, erimanf toʻngʻizini tirik tutgan, stimfol jodu qushlarini qirib tashlagan, amazonkalar malikasi Ippolitaning kamarini olgan, podshoh Diomedni yengib, yiqitgan va … Читать далее
BESHQARSAK, qarsak— erkaklar davra oʻyinqoʻshigʻi. Oʻzbek va tojik xalqlari orasida keng tarqalgan. Samarqand, Buxoro, Surxondaryo, Qashqadaryo viloyatlarida ayniqsa mashhur. Beshqarsakda qarsak hamda qiyqiriq ovozlar yordamida oʻyin usuli hosil qilinadi. Baʼzi taxminlarga koʻra, kelib chiqishi zardushtiylik marosimlariga borib taqaladi. Navbat bilan turkum tarzida ijro etiladigan oʻyin va terma («yak qars», «qoʻsh qars», «besh qars» va h. … Читать далее
ADENAUER Konrad (1876.5.1, Kyoln — 1967.19.4, Bonn) — GFR davlat arbobi. 1917—33 y. larda Kyoln sh. ning oberburgomistri. 1920—32 y. larda Prussiya davlat kengashining raisi. «Markaz» katolik partiyasining arbobi. 1946-y. (dastlab, Angliyaning Ger-maniyadagi okkupatsiya zonasida, soʻngra butun Gʻarbiy Germaniyada) tuzilgan Xristian-demokratlar ittifoqi (XDI) partiyasining raisi, GFR kansleri (Bosh vaziri 1949—63; 1954—55 y. larda u Tashqi … Читать далее
VUL Bension Moiseyevich (1903.9.5, Belaya Serkov, Rossiya — 1985, Moskva) — fizik olim, akad. (1972). Ilmiy ishlari dielektriklar va yarimoʻtkazgichlar fizikasiga oid. Yangi segneto-elektrik — bariy titanat (BaTiO3) ni kashf etdi (1944) va uning xossalarini tekshirdi. Vul rahbarligida yari-moʻtkazgichli diodlar, triodlar, kvant generatorlari ishlab chiqildi. U yarim-oʻtkazgichli lazerlarni ixtiro qildi va ularning boshqa tur lazerlardan … Читать далее
GEOFON (geo… va…fon) — Yer qobigʻining yuqori qatlamlarida tarqaladigan tovush toʻlqinlarini qabul qiluvchi apparat. Ichiga ikkita egiluvchan yupqa metall plastinka orasiga mahkamlangan zalvar massa joylashtirilgan qutidan iborat. Yer qatlamida tarqalayotgan tovush tebranishlari yerga tegib turgan quti korpusini tebrantiradi, quti ichidagi zalvar massa esa inersiya hodisasi tufayli qimirlamay turadi. Geofon koʻpincha vibrograf kabi ishlaydi. Maʼlum uzunlikdagi … Читать далее
«BESHINCHI KOLONNA» — Ispaniya respublikasida 1936—39 y. lardagi urush davrida general Franko agenturasining nomi. Fashist isyonchilarning 4 kolonnasi Madridga hujum qilayotgan vaqtda ular shahar ichkarisida beshinchi kolonna boʻlib jangga kirishgan, «Beshinchi kolonna» atamasi shundan kelib chiqqan.,2-jahon urushi davrida «Beshinchi kolonna» turli mamlakatlardagi fashistlar agenturasining shartli nomi. Пост Навигацияси
ADASHEV Soli (1923. 2. 3 – Namangan – 1984. 2. 11) — 2-jahon urushi qatnashchisi. 42-Smolensk oʻqchi diviziyasi 459-polkining 2-rotasi boʻlimiga komandirlik qilgan. Belorussiya uchun boʻlgan janglarda koʻrsatgan jasoratlari uchun unga Qahramon unvoni berilgan (1945). Urushdan keyin Namanganda yashagan, yoʻl remont-qurilish boshqarmasida boshliq boʻlib ishlagan. Namangandagi koʻchalardan biri uning nomi bilan ataladi.
VRANGEL OROLI — Shim. Muz okeanidagi orol, Sharqiy Sibir va Chukotka dengizlari oraligʻida. Mayd. 7300 km2. Orolning eng baland joyi 1096 m, fillit, granit, gneys, kristalli slaneslardan tuzilgan. Ikdimi juda sovuq. Yillik oʻrtacha t-ra —1 G. Yoz salqin va qiska, iyulning oʻrtacha t-rasi 2° dan 2,5» gacha. Tabiati Arktika tundrasiga xos. Qutb st-yasi bor (1926-y. … Читать далее