Normurod Narzullayev (1934–2006)

Normurod Narzullayev 1934 yilning 7 iyulida Qashqadaryo viloyatining Kasbi tumanidagi Xoʻjahayron qishlogʻida dehqon oilasida tugʻildi. U yetti yillik maʼlumotni oʻz qishlogʻidagi maktabda oldi. 1948 yilda Qarshi pedagogika bilim yurtiga kirib oʻqidi. 1956 yilda Samarqand davlat pedagogika institutining til va adabiyot fakultetini imtiyozli diplom bilan bitirdi.

Mehnat faoliyatini 1956 yildan boshladi. Avval viloyat gazetalarida musahhih, soʻng adabiy xodim, boʻlim mudiri va masʼul kotib vazifalarida ishladi. 1968–1969 yillarda Alisher Navoiy nomidagi Samarqand davlat universitetining oʻzbek adabiyoti kafedrasi aspiranturasida oʻqidi. 1964–1974 yillarda Samarqand va Toshkentda masʼul lavozimlarda xizmat qildi. 1974–1976 yillarda Oʻzbekiston Yozuvchilar uyushmasi raisining birinchi oʻrinbosari, 1976–1981 yillarda uyushma kotibi vazifalarida ishladi. 1991–1997 yillarda “Kamalak” nashriyot-matbaa birlashmasining bosh muharriri, nashriyot direktori, 1997 yildan eʼtiboran Oʻzbekiston Respublikasi yoshlari “Kamolot” jamgʻarmasi “Qatortol-Kamolot” ishlab chiqarish-nashriyot korxonasida bosh maslahatchi lavozimlarida ishlab keldi.

Ijodiy faoliyatini elliginchi yillarda boshlagan Normurod Narzullayevning ilk sheʼriy toʻplami 1965 yilda “Suyunchi” nomi bilan Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va sanʼat nashriyotida bosilib chiqdi. Shundan keyin uning oʻttizga yaqin kitoblari chop etildi. Shoir “Sizni Vatan erkalar” (1966), “Mehr chashmasi” (1970), “Zarafshon zarlari” (1970), “Ufqlarda koʻzlarim” (1973), “Lahza va larza” (1973), “Yogʻdu” (1974), “Nigohlar” (1976), “Sevgi sehri” (1981), “Oq samanim” (1982), “Tong elchisi” (1984), ikki jildli “Saylanma” (1984–1985), “Shamolni ushlagan bola” (1985), “Yaxshilik deb yashayman” (1987), “Ayni vaqt” (1989), “Bosh maydon” (1991) kabi toʻplamlarning muallifidir.

Mustaqillik yillarida shoirning qator sheʼriy kitoblari chop etildi va ilmiy-adabiy jamoatchilikka manzur boʻldi. Normurod Narzullayevning “Oq farishtam, oppoq farishtam” (1995), “Yurt ishqida yonaman” (1996), “Bola koʻzi bilan koʻring dunyoni” (1998) nomli sheʼrlar, qoʻshiqlar toʻplamlari uning ijodiy merosida sezilarli iz qoldirdi.

Normurod Narzullayevning sheʼrlari ingliz, ispan, fransuz, nemis, chex, polyak, vyetnam, turk, hind tillariga tarjima qilingan. Shoirning oʻzi esa Henrih Heyne, Maksim Tank, Yevgeniy Yevtushenko, Jobir Navroʻz, Qaysin Quliyev, Ibroyim Yusupov, Andrey Dementyev va boshqa shoirlar ijodidan namunalarni oʻzbek tiliga oʻgirgan.

Normurod Narzullayev “Xalq bulbuli”, “Doʻstlik mushoirasi” kabi hujjatli filmlar, “Sevgi sururi”, “Doiraning dovrugʻi” kabi videofilmlar ssenariylari, “Vijdon isyoni” dramasining muallifidir. Narziy taxallusi bilan qoʻshiqnavis shoir sifatida ham tanilgan Normurod Narzullayevning oʻnlab qoʻshiqlari xalqaro va respublika tanlovlarida sovrinli oʻrinlar oldi. “Meros”, “Uzilgan torlar”, “Toshkentda tuman”, “Sevgi nidosi”, “Fotima va Zuhra” kabi sahna asarlari va kinofilmlardagi qoʻshiqlar ham Normurod Narzullayev qalamiga mansubdir.

Oʻzbekiston xalq shoiri Normurod Narzullayev 1971 yilda Oʻzbekiston Yoshlar tashkilotining mukofotiga sazovor boʻlgan. 1984 yilda unga “Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan madaniyat xodimi” unvoni berilgan. 1998 yilda “Shuhrat” medali bilan taqdirlangan.

“Oʻzbek adiblari” (S. Mirvaliyev, R. Shokirova. Toshkent, Gʻafur Gʻulom nomidagi adabiyot va sanʼat nashriyoti, 2016) kitobidan.