NAGʻMA

NAGʻMA, nagʻam (arab. — kuy) — 1) Sharq musiqa ilmida musiqa tovushi; ton. Muayyan balandlikda sadolanib turishi bilan tabiatdagi boshqa tovushlardan farq qiladi. Sharqolimlari Nagʻmani 2 xil turga boʻlishgan: qavliy (inson tomogʻidan chiqadigan) Nagʻma va feʼliy (musiqa cholgʻularidan hosil qilinadigan) N. Kuy, qoʻshiq va ashulalar ritm bilan Nagʻmalar uyushmasidan tarkib topadi. Nagʻmalar qoʻshilishidan boʻd, jins, jam, maqom pardalari va, nihoyat, yaxlit kuy — musiqa asarlari hosil etiladi. Oʻrta asr musiqa risolalarida yozilishicha, to-vushlar bir-biri bilan maqsadga muvofiq ravishda maʼlum vaqt oraligʻida koʻshilgandagina Nagʻma deb hisoblanadi. Oʻtmishda Nagʻmalar yunoncha va arabcha iboralar bilan ifodalangan. Arabcha atamalari asomiy nagʻamot («Asmoʼ unnagʻam») deyilgan;

2) ohang, kuy. Nagʻma soʻziga ayrim qoʻshimcha soʻzlar bogʻlanib, turli musiqa iboralari hosil etiladi. Mac, H. boshi — doston va b. koʻp qismli asarlarning cholgʻu muqadsimasi, oʻtmishda saroy musiqachilarining boshligʻi; N. gar, Nagʻma zan, Nagʻma chi yoki Nagʻma navoz — sozanda; N. i Orazi Navo Shashmaqom Navo maqomining cholgʻu qismlaridan biri; N. kor yoki Nagʻma sozbastakor; N. pardoz yoki Nagʻma capo — sozanda, xonanda. Xorazmda garmon cholgʻusi Nagʻma deb ham ataladi.

0 0 голоса
Рейтинг статьи
Подписаться
Уведомить о
guest

0 комментариев
Старые
Новые Популярные
Межтекстовые Отзывы
Посмотреть все комментарии
0
Оставьте комментарий! Напишите, что думаете по поводу статьи.x