Moyaklar haqida ko’pchilikni bilmaydigan 10 ma’lumot.
1. Moyaklarda bir kunda tahminan 200 million spermatozoid ishlab chiqariladi.
2-Vujudining og’irligini 14%ni tashkil qiladigan moyak chigirtka moyagidir, Insonniki 0,7%ni tashkil qiladi.
3-‘Avokado’ so’zi, Qadimgi Misrliklarining Aztek tilida moyak degani, Orxideya ham yunonchadan moyak so’zlaridan asos qiib olingan. Moyak yallig’lanishi – orxit qulog’izga chalingan bo’lsa kerak
4-Moyak o’lchami va ovoz qalinligi munosabati tog’ri emas, moyagi kichik baqiroq maymunlarni ovozi ancha gur va qalindir.
5- Moyaklarni tashqarida turishi tashqi havf riski yuqori bo’lsa ham urug’ ishlab chiqarish uchun optimal sharoit uchun kerak.
6-Right Whale kitining moyaklari 1.1 tonnadir, bo’shalganda 4.5litr maniy bo’shatadi.
7-İslanda’da ishlab chiqariladigan mashhur pivoni bijg’itish uchun ham kit maniysidan foydalniladi.
8-Har bir spermatozoid tahminan 5megabaytlik ma’lumot o’z ichida tutadi (avvallari komputerlarda floppy A disk bolardi shunga atigi 4.5megabayt ma’lumot sig’ardi). Shu ma’lumotlarga asoslanib bir martalik jinsiy aloqada erkak kishiga o’z geniga tegishli ma’lumotlardan tahminan eng kamida 110 gigabaytini ayol organizmiga bo’shatar ekan.
9- Butun a’zolarimiz ichida eng ko’p turli tuman proteinlar miqdori moyaklarda mavjuddir. Ilmiy tekshirishlar ma’lumotiga ko’ra inson organizmidagi proteinlarni 77% turi moyaklarda mavjuda bo’lib bularning 999tasi faqat moyaklarga tegishlidir, Boshmiyada bosh miyaga tegishli oqsil turi 318tagina xolos ekan. Shu ma’lumotdan ham hulosa qilib hayvon (qo’y lampochkasi xalq tilida) moyaklarini iste’moli to’g’ri ish emasligiga kishi amin bo’linadi. Sababi oqsillar o’ta allergendirlar va butun baribir boshqa organizmlarga foydasi yoq, ichidagilar hazm traktida o’zligi yoqotib odam moyagiga yetib bormaydi.
10-Erkaklarining 65%ida chap moyak pastroqda joylashadi, ilmiy asosi: chap moyak embryonal rivojlanish davrida arteriyasini aortadan ong moyakka nisbatan pastroqdan oladi.
Adabiyot:
Tom Hale, ”Ten Things You Didn’t Know About Testicles” IFL Science Retrieved.
Dr. Zarifjon Murodov
@andrology_uz 🚑
www.andrology.uz 🌏