MARKSHEYDERIYA (nem. mark – chegara va scheiden — boʻlmoq, ajratmoq) — konchilik fani va texnikasining bir tarmogʻi; tabiiy sharoitdagi obyektda aslidan oʻlchashlar va Yer kaʼridagi foydali qazilma uyumining shakli va oʻlchamlari, qazilmada foydali va zararli komponentlarning joyla-shuvi, oʻzida saqlovchi jinslar xususiyati, lahimlarning fazoviy joylashishi, kon ishlari natijasida sodir boʻladigan kon bosimi va yer yuzasi jinslarining deformatsiyasini oʻrganadi. Ish jarayoni marksheyderlik priborlari yordamida olib boriladi. Marksheyderiya maʼlumotlari geometrik proyeksi-yalar usulida olingan konchilikka oid grafik xujjatlar, chizmalarda sintez qilinadi.
Marksheyderiya kompleks fan boʻlib, mat., fizika, texnika, astronomiya, geodeziya, geol., konchilik ishi va b. fanlar bilan chambarchas bogʻliq. Marksheyderlik xizmati foydali qazilmani konlardan qazib olishning har bir bosqichida (qidiruv, loyihalashtirish, shaxtalarni qurish, qazib olish, kon korxonalarini tugatish va b.) qatnashadi. Marksheyderiya kuyidagi 2 funksiyani bajaradi: taʼ minlash funksiyasi (qidiruv va b. konchilik inshootlarini loyihadan natura xoliga oʻtkazish, lahimlarga yoʻnalish berish, konlarning plan hamda kesma koʻrinishini fazoviy geometrik oʻlchash usullari bilan xaritaga tushirish va ularni marksheyderlik hujjatlarida aks ettirish) va nazorat qilish funksiyasi (qidiruv la-himlarining oʻtishni oʻz vaqtida kuzatish, qurilishmontaj ishlarini, foydali qazilmalar va qoplama jinslarni qazib olishda, talofat va sifatsizlanishida tezkor hisob nazorati, zaxiralar oʻzgarishini hisobi, atrof muhitni saqlashda konchilik ishlarini toʻgʻri olib borishni nazorat qilish, kon bosimi va yer yuzasining siljishi (deformatsiyasi)ni kuzatish va b. turli ishlarning nazorati). 1990-y. lardan Marksheyderiya ishlarida oʻta aniq pribor — yorugʻlik b-n uzoqni oʻlchovchi, yoʻnalishli lazerli koʻrsatkichlar, gigroskopik va kodli teodolitlar va ta-xeometrlar, vizirli nivelirlar, avtomatprofilograflar va b. elektron-optik asboblar qoʻllanilmoqda. Oʻzbekistonda Marksheyderiyaga oid amaliy ishlarni konchilik korxonasi qoshidagi marksheyderlik xizmati bajaradi. I. t. lar esa ToshTU va konchilik i. t. institut larida olib boriladi.