Isming aytsam, sadolarga toʻladi soʻzim

Yoshlik

Yoʻl chetida,

Daryo boʻyida,

Turar edim aso tayanib.

Hayot isin tuymoq oʻyida,

Dunyolarga boqsam, deb qonib.

Oʻsha mahal uzoq-uzoqdan

Koʻrindi-ku bir guruh shodmon.

Kelmoqdaydi yoshlar u yoqdan,

Oʻyin-kulgi avjida chunon.

Oʻtishdilar, guvohdir koʻzim,

Meni sogʻinch tuygʻusi yengdi.

Qoldimmikan tumanda oʻzim,

Yoki ular tumanga singdi.

Hayotni sev

Hayotni sev,

Borligicha sev,

Bir yon kulba, bir yon qalʼalar.

Osmonlarning dargʻasiman, deb

Uchib yurar lochin, qargʻalar.

Hayotni sev,

Shodlik, kulfatda,

Bir yon ogʻu, bir yonda tabib.

Bir yoningda gʻanim, albatta,

Bir yoningda doʻstlar bor, habib.

Hayotni sev,

Yozmi, qahraton,

Har lahzada shukronalar ayt.

Hatto Hajga borgin-u, shu on

Sovimagan toʻshagingga qayt.

Hayotni sev,

Toʻyib va toʻyib,

Ota-onang, farzanding qadar.

Desinlarki, sen koʻngil qoʻyib,

Soʻng oʻzing ham boʻlding moʻtabar.

Hayotni sev,

Bogʻlagin qanot,

Fazoga ham uchgin tavakkal.

Qattiqroq sev, seni shul hayot

Yomon koʻrib qolmasdan avval…

Aprel

Borliq kiyib olgan moviy bir libos,

Yel esar – bahorning pildiroqlari.

Qalbingda uygʻotar ajib ehtiros,

Aprel osmonining qaldiroqlari.

Yomgʻir taraladi koʻm-koʻk adirda,

Uzoq qirda esa yaltirar quyosh.

Bunday nafislik yoʻq hech bir atirda,

Ruhingni yayratar havo, togʻu tosh.

Qofiya yigʻishar sheʼrga – nazmga

Jajji jilgʻalarning shildiroqlari.

Atrofni chaqirar yashil bazmga

Aprel osmonining qaldiroqlari.

Toychoq va oʻgʻlon

Toychogʻingni avaylagin,

Aziz yilqibon,

U tulporga aylanadi,

Vaqt oʻtib hali.

Minglab odam oyogʻiga

Qalqar begumon,

Maydonlarda kelbatini

Koʻrgan mahali.

Ota, sen ham duolar qil

Oʻgʻloning uchun,

Bolang balki oʻspirindir,

Balki juda yosh.

Ehtimol, u yurt soʻraydi,

Ulgʻayib bir kun,

Valloh, sening oʻzingga ham

Boʻlgʻusidir bosh.

Agar sensiz…

Quyosh chiqib charaqlaydi tengsiz bu olam,

Qushlar sayrar, esar tongning shamollari ham.

Bamisoli qayta boshdan tugʻilgay odam,

Agar sensiz oʻtar boʻlsa, onlarim bekor,

Tandagi bu jonim bekor, shonlarim bekor.

Oy balqadi, billur koʻkni shuʼlaga chayqab,

Ol shafaqni simiradi bulutlar chanqab.

Yulduzlar ham raqsga tushar, nenidir payqab,

Agar sensiz oʻtar boʻlsa, onlarim bekor,

Tandagi bu jonim bekor, shonlarim bekor.

Bitta sen, deb bu dunyoda yurgan men oʻzim,

Gardlaringni toʻtiyolar aylagay koʻzim.

Isming aytsam, sadolarga toʻladi soʻzim,

Agar sensiz oʻtar boʻlsa, onlarim bekor,

Tandagi bu jonim bekor, shonlarim bekor.

Men oshiqman, mehr koʻrgaz, nazarga ilgil,

Sendan oʻzga qiblam yoʻqdir olamda, bilgil.

Azal kasbing rahmdilsan, rahmlar qilgil,

Agar sensiz oʻtar boʻlsa, onlarim bekor,

Tandagi bu jonim bekor, shonlarim bekor.

Umid yorkim, faqat sensan oy va quyoshim,

Mahshargacha tik boqolmas egilgan boshim.

Saqlan, jonim, to tutmasin koʻzdagi yoshim,

Agar sensiz oʻtar boʻlsa, onlarim bekor,

Tandagi bu jonim bekor, shonlarim bekor.

Falaklarning salomiga chiqqin sen kulib,

Bahra olsin zamin, osmon shavqlarga toʻlib.

Ostonangda turibman men, Abdullo boʻlib,

Agar sensiz oʻtar boʻlsa, onlarim bekor,

Tandagi bu jonim bekor, shonlarim bekor.

Gʻalati odamlar

Shunday odamlar bor,

Yurmaslar toʻgʻri,

Albatta, gapida bor chimdim zahar.

Deydilar: – Falonchi naynovning oʻgʻli

Falon idoraga boʻlibdi rahbar.

Birov toʻy oʻtkazar yigʻinib, terib,

Mehmon qilsam, deya mahalla-koʻyni.

Kimdir kamsitadi oshin yeb turib:

– Senga kim qoʻyibdi karnayli toʻyni.

Falonchi mukofot olibdi kecha,

Radio nomini uch bor qaytardi.

Deydilar: – Onasi falonchi checha

Toʻyma-toʻy yurardi, lapar aytardi.

Kibr kuni kecha boʻlmagan paydo,

To abad igʻvoning nonin yeyishgan.

Bola Alisherni kamsitib hatto,

Kichkina Gʻiyosning oʻgʻli deyishgan.

Koʻchadan oʻtadi bir tobut ogʻir,

Deydilar: – Yetibdi bunga ham navbat.

Tirik yurgan edi azonda, faqir,

Hatto qilgan edik toʻplanib gʻiybat.

Mudom bundaylarga boqdik hayratda,

Ajabo, issiq ham, sovuq ham yoqmas.

Oʻzlarin kimligin bilmas, albatta,

Demak, oʻzgaga ham odamday boqmas…

Bu koʻzlar…

Dunyoda eng noyob, eng tansiq soʻzdek

Bitta kalomimni aytaman senga.

Oʻzbekiston desam, desam gar oʻzbek,

Ikkita qorakoʻz koʻrinar menga.

Misoli olovdek oʻtli bir nigoh,

Asrlar qaʼridan boqar jovdirab.

Koʻrsa, behush boʻlib Layli ham nogoh,

Majnun ham ketardi dashtga dovdirab.

Bu koʻzlar shodlikdan, gʻamdan ziyoda,

Unda pok yuraklar oʻqurlar vahiy.

Maʼnosiz nazarlar toʻliq dunyoda

Bu koʻzlar ilohiy, chindan ilohiy.

Rangbaranglik

Zaminga barobar kulfati, baxti,

Majnuntol yonida zaqqum daraxti.

Cahrolar belibos, oʻrmonlar bashang,

Delfinning hamrohi odamxoʻr nahang.

Shodlik bir tomonda, bir tomonda gʻam,

Ikki xil balodir suv bilan oʻt ham.

Lekin qozonda suv, tagida choʻgʻdir,

Birovi boʻlmasa taom ham yoʻqdir.

Yaxshilar bor joyda yomon ham mavjud,

Bu – qadim bobolar qoldirgan oʻgit.

Men ham oʻz fikrimni aytay yakunda:

Qaysiga mansubsan – hamma gap shunda!

Kiyik ovi

Tongda ovchi saydga chiqdi,

Degancha, “Yo, Haq!”

Bir kiyikni taʼqib etdi

Qisgancha toqqa.

Oʻqi tegdi oʻljasining

Qulogʻiga naq,

Ikkinchisi tekkan edi

Aynan tuyoqqa.

Ovchi rostdan tushgan edi

Oʻlja ketiga,

Erinmasdan qarab chiqdi

Yaqin-yiroqni.

Kiyik esa, ola qol, deb

Yoʻlning chetiga

Tashlab ketmish bir qulogʻu

Bitta tuyoqni.

Kiyik va toshbaqa

Tiriklikning sirlari koʻp,

Kuzatsang agar,

Toqat bilmas, bu dunyoga

Kelganda inson.

Beshikda ham tinch yotmaydi,

Gʻoyatda oʻjar,

Kiyik kabi sakraydi soʻng,

Tolmas, chopagʻon.

Yillar oʻtib, oxirlaydi

Foniy bu dunyo,

Inson uchun jannatlardan

Aslo kam emas.

U dunyo gar chorlab qolsa,

Eshitmas goʻyo,

Toshbaqadek imillaydi,

Borgisi kelmas.

Muvofiqlik

Gʻoyat rang-barangdir ishi olamning,

Muvofiq kelmagay yoʻq bilan bori.

Juda ogʻir gapdir, ikki odamning

Gar toʻgʻri kelmasa feʼlu atvori.

Birovi issiqqa oʻzini urar,

Lekin sherigiga yoqar qahraton.

Vijdoni qoshida ular teng turar,

Sanar ikkisi ham oʻzin qahramon.

Turfa el bosgandir cheksiz dunyoni,

Unda yolgʻiz bir kas yurmasligi rost.

Birisi tanganing oldgi tomoni,

Boshqasi oʻshaning orqasi, xolos.

Iltijo ayladim dunyoga kelib,

Iloyo, bergin sen loyiq suhbatdosh.

Yashayin har qayda oʻzimni bilib,

Topilsin meni ham anglovchi yoʻldosh.

Toʻrt qavm tunu kun tortishar, ajab,

Aslida yigʻilgan uzum yegani.

Palaxmon otishar yoʻqlikka qarab,

Aziz-ku eng avval Inson degani.

Tafakkur chiqajak oxiri gʻolib,

Oʻrin qolmagaydir nozga, firoqqa.

Faqat, tushunganlar yoʻrgaklab olib,

Faqat, tushunganlar qoʻysin tuproqqa.

Abdulla ORIPOV,

Oʻzbekiston Qahramoni, Oʻzbekiston xalq shoiri

“Yoshlik”, 2016 yil 3-son