CHUMOLI KISLOTA

CHUMOLI KISLOTA — bir asosli oddiy karbon kislota, NSOON; oʻtkir hidli rangsiz suyukdik; suyuqlanish trasi 8,4°, qaynash trasi 100,7°, zichligi 1,2126 g/sm3 (20°da). Suv, spirt va efir bilan yaxshi aralashadi. Alifatik uglevodorodlarda erimaydi, benzol, toluol va S14 da eriydi, suv bilan azeotrop aralashma (qaynash trasi 107,3°; 77,5% Ch. k.) hosil qiladi. Badanga tegsa kuydiradi. Yogʻ kislotalarining ichida eng oʻtkiri. Qoraqaragʻay bargida, baʼzi mevalarda, asalari va chumolida boʻladi (17a. da dastlab chumolidan topilganligidan Chumoli kislota nomi berilgan). Chumoli kislota qizdirilganda SO2 va N2 ga ajraladi. Butanning suyuq fazada oksidlanishi natijasida va sirka kislota i. ch. da oraliq mahsulot sifatida hosil boʻladi. Sanoatda qattiq NaOH bilan SO ni birbiriga taʼsir ettirib hosil qilingan natriy formiat HCOONa ni sulfat kislota bilan parchalab olinadi. Toʻqimachilik sanoatida, teri oshlashda, katalizator tayyorlashda, murakkab efirlar sintezida, sharbatlarni konservalash va b. da ishlatiladi.