Oʻlan
Bu dunyo savdolari yulduzlardan moʻl ekan,
Bu dunyo gʻavgʻolari oʻtib boʻlmas choʻl ekan,
Bu dunyoning yoʻllari, o, bir adoqsiz yoʻl ekan,
yoshi necha, bilmayman.
Umr esa oʻtmoqda, umr degan dovlarov,
Oʻynoqlagan toylarimov, oʻynoqlagan toylarov!
Tovlarning tepalari yarqiraydi, yarqiraydi,
Suluv-suluv yulduzlar chaqnaydi, yaraqlaydi,
Daryolarov, soylarov sharqiraydi, sharqiraydi,
yoshi necha, bilmayman.
Umr esa oʻtmoqda, umr degan dovlarov,
Charaqlagan oylarimov, charaqlagan oylarov!
Oq gʻoz uchdi, koʻk gʻoz uchdi bu koʻldan – bu koʻllarga,
Ne quvonch baxsh etdilar ne yurak, koʻngillarga,
Qor-boʻronni pesh qilmadim mendan qochgan ularga,
yoshi necha, bilmayman.
Umr esa oʻtmoqda, umr degan dovlarov,
Ovxaltamda oʻqlar bitdi, ovlarimov, ovlarov!
Dard degani nima oʻzi, dard degani armon erur,
Armon toʻla har bir jonda – har lahzada bir jon erur,
Odam degan bu dunyoda mezbon emas, mehmon erur,
yoshi necha, bilmayman.
Umr esa oʻtmoqda, umr degan dovlarov,
Dunyo degan joylarimov, dunyo degan joylarov!
Aldoqchi tuygʻular
Oftob nurida oʻsmas hamma giyoh ham.
Aldoqchisiz,
gʻirromsiz,
jilvagarsiz,
tovlanasiz,
qarz soʻratasiz raqibimdan,
men uzolmay dogʻdaman uni.
Dastingizdan goho
qop-qora bulutga aylanar yurak,
yomgʻir emas, qorlar yogʻar,
qonlar yogʻar… qop-qora bulut.
Alpomishdek koʻksini kerib turar qoyalar,
chiqmoqqa undaysiz tikka,
yiqilib tushaman chikka.
Aylanma boʻronlarga duch etasiz goh,
uyur-uyur boʻronlarga tashlaysiz
ermakka.
Ishonimlik kishidirman, ishontirasiz,
emakka oʻrganib qolgan serkadek
oʻrganib qolaman… ishontirasiz.
Bolta urdirasiz oʻz oyogʻiga kishining.
Sher aylanib qolar maymunga.
Ishontirasiz…
Kashfiyotlarga boshlaysiz…
qoʻllari boʻgʻzimda uning.
Ayol – serjumboq olam.
Bu olamga buncha chorlaysiz,
qonimni qizdirasiz choʻgʻ boʻlib.
Hech kimga kerak emasmanmi, men,
ertaga kerakman beshak.
Makr – hiyla… xiyonat… sotqinlik doʻstlarga…
istaysizmi?!
Yoʻq!!!
Dunyo oʻtkinchi deysiz,
kishi oʻtkinchi-ku, axir!
Yuragimda sayrar bir qushcha,
kamalakrang patlari uning,
tilchalari biram nozikki,
koʻzlari maʼnodor boqar,
uchirib haydaysiz uni…
Soʻz – tomirdagi qon.
Qorishtirmang dard bilan.
Soʻzning koʻzi bor,
tuproq sochmang unga.
Mening kindik qonim toʻkilgan nuqta,
bir ov-l-o-oq togʻ qishlogʻi, undan
emaklab-emaklab chiqdim dunyoga.
Dunyo yetiltirdi misoli boshoq.
Men aldovlar uchun chiqqan emasman.
Hey, rizqi ulugʻim!
Hey, hikmati ilohiy!
Pok tuygʻular,
shoffof tuygʻular,
oʻn toʻrt kunlik oy tuygʻular,
hay bermang,
yoʻl bermang,
aldoqchi,
gʻirrom tuygʻularga.
Men sizga yaqin yantoqman,
soʻzlayapman tikonim bilan.
Borar makonimiz koʻngil boʻlsin…
Ucharlar
Tulporlar uyuri,
uyurlar,
uyurlar,
Chavandozlar uloqqa uyurilar.
Zoʻrlari uloqni taqimga urar,
Otlarin boshlarin chortoqqa burar,
Marraga-marraga yaqinroq turar –
ucharlar,
ucharlar,
ucharlar.
Kimdir uloqni azot olar toʻdadan,
Ne chavandoz til tishlab qolar toʻdadan.
…Gʻolib ot chortoqqa-chortoqqa yeladi,
Ustida chavandoz gʻolibday keladi,
Ne qilarin endi biladi, biladi –
ucharlar,
ucharlar,
ucharlar.
Somonlik doira marra erur, marra,
Uloqni tashla unga, gʻolibsan, ur-ra!
Marra-marra bir nafaslik qoldi-o-o,
Bir kam chavandoz yoʻlini oldi-o-o,
Uloqni marra koʻziga soldi-yo, o-o –
ucharlar,
ucharlar,
ucharlar.
Qoʻrdan uloqni olib chiqqan gʻolibmas,
Changlarida qoldirib chiqqan gʻolibmas.
Oʻljani poylab turgan zogʻlar gʻolibdir,
Gʻirromlik otidagi dogʻlar gʻolibdir,
Sersinov yillar emas, chogʻlar gʻolibdir –
ucharlar,
ucharlar,
ucharlar.
Koʻp koʻrdim bu hayotda bunday kaslarni,
Ne chavandozni poylab yiqqan pastlarni,
Toʻlqinlar yelkasiga mingan xaslarni,
Nodoʻstlarni koʻrdim-o, koʻrdim doʻstlarni,
Magʻizlarni koʻrdim-o, koʻrdim poʻstlarni –
ucharlar,
ucharlar,
ucharlar.
Robot sheʼr toʻqiydi
Robot sheʼr toʻqiydi.
Robotlar uchun,
matematik hisob ayqashu uyqash.
Internetdan menga
boqadi mamnun,
goʻyo mangulikka iqboli tutash.
Oʻqidim,
oʻqidim
qalbim temirga
aylanib ketdimi… tuygʻusiz, behis?
Tushunmayman oʻzim,
oʻzim koʻnglimga,
tushunmaganligim, rost edi, afsus!
Nega, afsus, deyman,
tushunar aql,
tushunar qoʻllarim, tushunar koʻzlar.
Shakl koʻrmoqdaman
misoli taqa
(Ot oyogʻin saqlar bu taqa soʻzlar).
Shakl koʻrmoqdaman:
ming turlik bino,
o, bu binolarda yashamoq mumkin.
Faqat men togʻlikka
etishmas havo,
havosiz binolar… olaver tekin.
Qalbda shubha,
gumon:
shoirmanmi, men,
yoki sheʼr toʻquvchi – koʻzi ilingan?
Yo bitta sahroyi
choʻliqdirman, men,
itin erkalab,
suruvin unutgan?
Yoʻq! Men chechak iforin
hidlaganim bor,
men unda tuyganman koʻklam hidini.
Robot sheʼrlarida
sogʻindim bedor
turnalar tizimin koʻhna haddini.
Taraqqiyot, asli,
sendan qoʻrqaman,
Taraqqiyot, asli,
qoʻrqmayman sendan.
Robot sheʼr toʻqir…
goʻyo uqaman,
biroq,
qalbim qochib boradi mendan…
Azim SUYUN
“Sharq yulduzi”, 2012–1
https://saviya.uz/ijod/nazm/borar-makonimiz-kongil-bolsin/