1
Shul xoki siyohdin to avji Zuhal,
Har nechaki mushkilot erur, etdim hal.
Ochdim necha zanjir – zanjiri makru hiyal,
Yechdim necha bir tugun, magar qoldi ajal…
2
Soqiy, qadahi jurʼati joning qayda?
Ul oinai nuri jahoning qayda?
Sun mengaki, koʻnglimni musaffo etayin,
Taqvoni shikast aylagoning qayda?
3
Pir boʻlding, ishingni onchunon etmassen,
Soch oqi-la pirliging nihon etmassen.
Tun zulmatida har neki qilding – qilding.
Tong ravshanida boʻldi, ayon etmassen.
4
Ey mehr, ki bormi sen kabi olamgard,
Sargashta yoʻlovchiman, oʻzing yoʻl koʻrsat.
Koʻrdingmi birovnikim yana ishq yoʻlida,
Kim yuzida shuncha gard emish, koʻnglida dard?..
5
Zulfing sochilib, boʻying qadar evrilmish,
Ogohmisen nechun, magar evrilmish?
Chun laʼling aro laʼliyu zumrad koʻribon,
Ajdar boʻlibon koʻhi kamar evrilmish…
6
Gar bodani goh-goh icharmen – xomligʻ,
Ammoki mudom ichar esam – badnomligʻ.
May shohu hakimu rind ichar ersa, na xush,
Gar boshqasi noʻsh aylasa – dushmankomligʻ.
7
Bizdirmiz oʻsha haqqa tavallo qilgon,
Lutfingni tilab, oʻzni tabarro qilgon.
Har yerda inoyating agar boʻlsa, boʻlur
Qilgon qilmogonu qilmagon goʻyo qilgon…
8
Ne xushki, jahondin kechibon ketgaysen,
Manzilga pushaymonsiz agar yetgaysen.
Har nechaki aylasang – bugun ayla ado,
Chun ertaga notavon qolib, netgaysen…
9
Ey nafs, ki gʻarq ayla havoyu havasing,
Zud oʻlki, zarur himoyati bir nafasing.
Dunyo dema, molu davlatu ishva dema,
Kim, doʻst deb dushmanga giriftor oʻlasing…
10
Yuzing kabi oftobi purmoya qani?
Zulfing kabi har shomu sahar soya qani?
Bul tovbaga ul gunoh nechuk ziynat emish?
Bu ikkisidek hamdamu hamsoya qani?..
11
Kim berdi ruhi lolayu gulbor senga?
Bu sumbuli navrastani, gulnor, senga?
Kunduzni qaro tun qoʻliga kim berdi?
Bu yori sazonikim, sazovor, senga?..
12
Ey tun, inoyat et, yana aylama xun,
Bu rozi dilimni fosh etib, qilma fuzun.
Koʻrding, kecha ne qadar uzun boʻldi kecham?
Ey vaslu visol tuni, uzun boʻl, uzun…
13
Soʻrdimki: – Nechun shikasta, nolondirman?
Aydi: – Sababni men, guli xandondirman.
Soʻrdimki: – Nechun koʻyingda giryondirman?
Aydiki sanam: – Sen tanu, men jondirman…
14
Uch narsa sening uchingdan olmish timsol:
Ruhdan – gulu, labdan – mulu, yuzdan – jamol.
Uch narsa mening uchimdan olmish hama sol:
Dildan – gʻamu, yuzdan – namu, koʻzdan – xayol…
15
Zulfing sanamim, agarda larzon boʻlur,
El ichra bahoyi anbar arzon boʻlur.
Gar zulmnng aro yuzing namoyon boʻlur,
Nur tong bila tunga teng farovon boʻlur…
16
Ey koshki, kimligimni bir bilsame,
Nechun sargashtamen, nazar qilsame.
Sohibi baxt esam, oʻynab-kulsame,
Ermasam, yosh toʻkib, bagʻrim tilsame…
17
Bu bodiya ichrakim chunon chopdi koʻngul,
Jahd etdiyu qildi chok-chok ayladi ul.
Koʻnglimda-ku ming quyosh yonar erdi, vale
Oxirda kamolga topmadi zarracha yoʻl…
18
Har narsanikim zamon buzib, xor aylar,
Dunyoyi xazinabon yigʻib, bor aylar.
Mayl etsayu boz asliga evrilsa falak,
Gʻayb pardasidin haq yana oshkor aylar…
19
Mening kufrim ayblarga dilimdan oʻzga sulton yoʻq,
Bu olamda mening pokiza imonimdek imon yoʻq.
Musulmonlikda men ahli zamon ichra edim tanho,
Agar kofir esam men ham, bu dunyoda musulmon yoʻq.
20
Oʻzni dono bilgan bu uch-toʻrt nodon
Eshak tabiatin qilur namoyon.
Bular suhbatida sen ham eshak boʻl,
Boʻlmasa “kofir” deb qilishar eʼlon.
21
Man mastga dushmanu hushyorga yordir,
Ozi taryok, koʻpi bir zahri mordir.
Koʻp boʻlsa zarari oz emas uning,
Oz boʻlsa unda koʻp manfaat bordir.
22
Har yerda jaholat haddan oshgan on,
Zamona jigaring qilur qaro qon,
Marvarid, gavharga toʻlurmi qoʻling,
Ostonang ul yogʻi gar boʻlsa ummon.
23
Soqiy, jannatiy sof zuloling qani?
Haq koʻrinar oyna misoling qani?
Ichimni tozalab yuvmoq niyatim,
Choʻloq qumgon, singan safoling qani?
21
Haq jahonning jonidur,badandur jahon,
Farishtalar bu tanga sezgi, begumon.
Unsurlardan barcha jism mavolid aʼzo,
Shudur borliq, qolgani hiylayu yolgʻon.
25
Doʻstim dushman bilan oʻtirmish bisyor,
Endi oʻtirmayman u bilan zinhor.
Parhez qil shakardan zahari boʻlsa,
Pashshadan qoch, koʻnish joyi boʻlsa mor.
Jamol Kamol tarjimalari
“333 ruboiy” (Toshkent, “Musiqa” nashriyoti, 2007) kitobidan
https://saviya.uz/ijod/nazm/abu-ali-ibn-sino-ruboiylaridan/