* * *
Vatan, yurt degan soʻz tomoqdan emas,
Ichkaridan, yurakdan chiqmali.
Qay kuni yurt deya tirjaydi bir kas,
Biron soʻzi qalbimga yuqmadi.
Vatan, yurt yolgʻonga yoʻgʻrilsa, tukim
Tikon boʻlib ketadi tippatik.
Xalqimning kiftiga tushmadimi yukim,
Olloh bildirsaydi behadik?!.
Biron soʻz, amalim yarasa Vatanimga,
Yuksalishga hissa qoʻshsam biron soat,
Shukr qilar edim yashaganimga
Yoʻllarda yurardim bexijolat…
* * *
Bir kuni, bir yerda, bir maʼyus odam,
Kulayotgan odamdan kuldi.
Men unga donolarcha tanbeh berdim:
Nima ishing bor, kulabersin.
Yigʻlayotgan odam yigʻlaydi, dedim
Kulayotgan odam kuladi,
Ishlayotgan odam ishlaydi,
Yulayotgan odam yuladi.
Bu gapimga daraxtlar indamadi,
Suvlar ham, soylar ham indamadi,
Yoʻllar ham, yellar ham…
Bularning bizga aloqasi yoʻq,
deyishgandir, balki…
Ihvon ut-tayr
(Qushlar doʻstligi)
(Alisher Navoiyning “Lison ut-tayr” asari yozilganiga 512 yil toʻlgani munosabati bilan)
qushlar yigʻildilar bir goʻzal maʼvoga
biri urumchidan biri uskupdan
birlari qoradengiz oqdengiz boʻylaridan
idildan oltoydan jayxundan sayxundan
hatto holland hatto farang
hattoki qibrisu olmon yunon ellaridan
chugʻur chugʻur sayrashdilar
ozodlik kuylarini kuylashdilar
faqat
har qanday yigʻin ham tarqaladi
tarqalishdi yurtlariga hammalari
urumchiga uskupga qoradengiz oqdengiz boʻylariga
koʻz ochib koʻrgan uylariga
tarqalishdi qushlar
oradan yillar oʻtdi
endi sogʻinishar bir birlarini
bulbullar gullarni sogʻinganday
majnunlar laylilarni sogʻinganday
shamollar daraxtlarni sogʻinganday
daryolar vodiylarni sogʻinganday
yomgʻirlar don sochilgan yerlarni sogʻinganday
ammo kimlardir bor hurlikka xushlari yoʻq
qushlar doʻstligini istamaslar
qachon qayda oʻrgangandi qushlar bilan gaplashishni
tillashishni sulaymon paygʻambar
qush tilini oʻrganishchun
qushlar doʻstligini oʻrnatishchun
bitim tuzish kerakmi kim bilandir
men qush tilini bilgim keladi
ularni yupatgim keladi
goʻzallikdan gap ochib garmoniyadan
bir kuy kuylagim keladi
har qalay qushlarning doʻstligi dunyo doʻstligi boʻlajak
Qoʻshiq
Bogʻla, meni hayotga bogʻla,
Dogʻla, ishqing oʻtida dogʻla,
Dimogʻimni jilmayib chogʻla.
Ey sevib toʻymaganim,
Tunu kun oʻylaganim,
Tushda ham kuylaganim,
Qalbimda siylaganim.
Togʻda, lola ochildi togʻda,
Bogʻda, qushlar sayrashar bogʻda,
Sevishaylik shu goʻzal chogʻda.
Ey sevib toʻymaganim,
Tunu kun oʻylaganim,
Tushda ham kuylaganim,
Qalbimda siylaganim.
* * *
Boshladi sepalab yomgʻir,
Keyin bora-bora kuchlandi.
Umrimning soʻng kunlari ogʻir,
Maʼnosi nazdimda hechlandi.
Miraziz AʼZAM
“Sharq yulduzi”, 2011–2
https://saviya.uz/ijod/nazm/qalbimda-siylaganim/