Arterial gipertenziya (gipertoniya) 

Arterial gipertenziya (gipertoniya) 

 Bu qon tomirlarida gidrostatik qon bosimi darajasining oshishi bilan tavsiflangan kasallik. Vujudga kelish xususiyatiga ko’ra u birlamchi yoki ikkilamchi bo’lishi mumkin. Oddiy bosim 100/60 dan 140/90 gacha bo’ladi. 

Kasallik arteriya devorlari va arteriolalar (mayda tomirlar) devorlarining tonusini buzish natijasida yuzaga keladi. Arterial gipertenziya sabablari:

-irsiy moyillik;

-qon tomirlari holatining yomonlashishi;

-buyrak kasalligi;

-ortiqcha vazn, semirish;

-oziq-ovqatda tuzni ortiqcha iste’mol qilish;

-Qandli diabet;

-tanadagi magniy, kaliy yetishmasligi;

-yoshga bog’liq metabolik kasalliklar.

Kasallik belgilari:

— orqa miya sohasida bosh og’rishi;

— yurak sohasida og’riq;

— yurak tez urishi;

— bosh aylanishi;

— ko’rish qobiliyatining yomonlashishi;

— nafas qisilishi;

— sovuq qo’l — oyoqlar.

JSST ma’lumotlariga ko’ra, arterial gipertenziya dunyodagi eng keng tarqalgan kardiologik kasallik bo’lib, aholining 30-45 foizini qamrab oladi. Kasallik koeffitsientiga daromad, iqlim yoki mamlakatning umumiy ijtimoiy-iqtisodiy holati ta’sir qilmaydi. Patologiya ko’pincha erkaklarda aniqlanadi, 60 yoshdan keyin bu odamlarning 60 foizida qayd etiladi.

Odamlar uchun normal qon bosimining ko’rsatkichlari:turli yosh toifalarini ifodalovchi, quyidagilar hisoblanadi:

20 yosh — 120/75 mm rt. st.;

40 yosh — 130/80 mm rt. st.;

50 yosh — 135/84 mm rt. st. 

Gipertenziyani davolash uchun diuretiklar:

-furosemid;

-spirinolakton;

Beta-blokatorlar:

-nebivolol;

2021.02.04