Абу Али ибн Сино тиббий асарларидан бирида инсоннинг саломатлиги ўз қўлида эканлигига тўхталиб, “Шабада эсиб турган жойни маскан қил, боиси ўпкангга тоза ҳаво етиб борсин, тутундан нафас олма, шунда соғлом бўласан, кўзларингни ҳам буғлардан асра” деган экан.
Шунингдек, Ибн Сино сил хасталигининг юқумлилигини алоҳида таъкидлаб, бу дардга чалинган бемор бошқалар билан мулоқотда эҳтиёт чораларини кўриши лозимлигини айтади. Кўҳна замонларда айтилган ушбу ҳикматлар бугунги кунда ҳам ўз қадр-қимматини йўқотмаган. Шунинг учун ҳам сил хасталигини юқтиришнинг ягона чораси гигиенага амал қилишдан иборат эканини замонавий шифокорлар ҳам таъкидлашмоқда.
Республика ихтисослаштирилган фтизиатрия ва пульмонология илмий-амалий тиббиёт марказида сил касаллигининг олдини олиш ва даволаш бўйича янгича усуллардан фойдаланилмоқда. Силни барвақт аниқлашда Германиянинг Мюньхен шаҳридан келтирилган дунёдаги энг кучли ўнта лабораториядан биттаси “Миллий референс” мажмуаси ишлаб турибди. Ушбу лаборатория кўмагида силнинг барча турларини эрта аниқлаш имкони яратилган.
Ўпка силидан ташқари туберкулезнинг ўндан ортиқ турлари мавжуд бўлиб, айниқса урологик ва гинекологик аъзоларда кўп кузатилмоқда. Ҳозирда буларни замонавий усулда асоратсиз даволаш учун ҳамма имкониятларимиз етарли, – дейди тиббий марказнинг урогенитал бўлими раҳбари, тиббиёт фанлари доктори Дониёрбек Абдураҳмонов.
Маълумки, силга чалинган беморга дастлабки ташхис нотўғри қўйилса, силнинг яширин турга ўтиб ривожланиши кучаяди. Сил касаллигини кўп ҳолларда сурункали цистит, пиелонефрит, простатит ва гинекологик касалликлардан ажрата олиш муҳимдир. Бунинг учун чуқур ва аниқ текширувлар ўтказилаётганлиги яхши натижалар бераяпти. Марказга кейинги йилларда олиб келинаётган замонавий тиббий асбоблар мутахассис шифокорлар ишини анча енгиллаштирмоқда.
Фарзанд кўрмаётган аёлларнинг аҳволи ўрганиб чиқилганда, уларнинг 65 фоизгача бўлган қисми сил сабабли бепуштликка учраётганлиги маълум бўлди. Улар сил аниқлангунча 8-10 йил гинекологлар ва турли табибларда даволаниб юришади ва кераксиз жарроҳлик амалиётларини ўтказадилар. Эндиликда асосий мақсадимиз – ўз вақтида мутахассис шифокорга мурожаат қилиш зарурлигини одамларга тўғри тушунтириш ва касалликнинг олдини олишдир,- дейди катта илмий ходим, тиббиёт фанлари номзоди Миразим Ҳакимов.
Кишиларимиз силнинг жиддий хасталик эканлигини қанчалик чуқур тушуниб етишса анча ҳушёр тортишади, албатта. Демак, соғлом бўлишни астойдил истаган одамгина бунга эриша олиши шубҳасиз.
Мавлуда Муҳаммадиева.