BEKMURODOV Toʻlqin Fayziyevich (1935.18.4, Toshkent) — energetika va mexanika sohasidagi olim, Oʻzbekiston FA akad. (2000), texnika fanlari d-ri (1977), prof. (1978). Moskva energetika in-tini tugatgan (1958). Oʻzbekiston FA «Kibernetika» ilmiy i. ch. birlashmasi bosh direktori oʻrinbosari (198090), shu birlashmaning tizimli tadqiqotlar in-ti lab. mudiri (1997-y. dan), Qarshi davlat un-ti rektori (1992—97). Ilmiy ishlari informatika, hisoblash … Читать далее
BEKETOV Nikolay Nikolayevich [1827.1 (13).1 – 1911.30.11 (13.12)] – Rossiyada fizikkimyogarlar maktabining asoschisi. Peterburg FA akad. (1886). Metall oksidlaridan metallarning qaytarilish usulini kashf etib, alyumotermiyaga asos solgan. Metall tuzlari eritmalaridan ularning bosim ostida vodorod bilan si-qib chiqarilishini aniqlagan. Rossiyada ilk bor termokimyoviy lab. tashkil etgan. Benzureid va atsetureidni sintez qilgan (1852), birinchi boʻlib ishqoriy metallarning … Читать далее
BEGLOV Boris Mixaylovich (1938.8.7, Novomoskovsk) — kimyogar olim, Oʻzbekiston FA akad. (2000), texnika fanlari d-ri (1975), prof. (1983). Moskva kimyo-texnologiya in-tini bitirgan (1960). Oʻzbekiston FA Kime in-tida ilmiy ishlar boʻyicha direktor oʻrinbosari(1972-82), direktor (1982 — 89), lab. mudiri (1989-92),Oʻzbekiston FA Oʻgʻitlar in-tida lab. mudiri (1992— 95), stakchi ilmiy xodim (1995-y. dan). Beglov fosfor va koMasnsatlashtirilgan … Читать далее
BUXORO TIBBIYOT INSTITUTI, Abu Ali Ibn Sino nomidagi Buxoro tibbiyot instituti — Buxoro sh. dagi oliy malakali mutaxassis vrachlar tayyorlaydigan oliy oʻquv yurti. 1990-y. tashkil etilgan. Davolash, stomatologiya va oliy maʼlumotli hamshiralar tayyorlash f-tlari bor, 39 kafedra, litsey, aspirantura, doktorantura, klinik ordinatura, markaziy i. t. va klinik lab., / int muzeyi va 2 uquv muzeyi, … Читать далее
VODOROD BROMID, NVg — vodorod b-n brom birikmasi, rangeiz, havoda tutaydigan boʻgʻuvchi gaz; qaynash t-rasi — 66,7°, suyuqlanish t-rasi — 86,9°; suvda yaxshi eriydi. Suvdagi eritmasi (bromid kislota) oʻtkir hidli, rangsiz suyuqlik, juda kuchli anorganik kislotalardan biri. Havoda asta-sekin oksidlanadi. Kuchli qaytaruvchi. Vodorod sanoatda yuqori t-rada platina yoki aktivlangan koʻmir yordamida brom bugʻi bilan vodorodni … Читать далее
BAXIYEV Amin (1937.15.5, Qorakalpogʻiston Respublikasi, Kegeyli tumani) — geobotanik, ekolog olim. Oʻzbekiston FA akad. (2000). Qoraqalpogʻistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi. Biol. fanlari dri (1981), Qoraqalpogʻiston davlat ped. in-tini tugatgan (1961). Oʻzbekiston FA Qoraqalpogʻiston filiali botanika sektorining mudiri (1972 — 83), filial Prezidiumi raisining ilmiy ishlar boʻyicha oʻrinbosari (1984-y. dan), ayni vaqtda geobotanika lab. mudiri, Tabiiy … Читать далее
VODOROD PEROKSID, N,O2 — vodorod bilan kislorod birikmasi, rangsiz suyuqlik, zichligi 1,46 g/yem3. Suyuqlanish t-rasi —0,41°, qaynash t-rasi 150,2°. Suv b-n yaxshi aralashadi. Sof holdagi Vodorod peroksid turgʻun, lekin ogʻir metallar va ionlari taʼsirida suv bilan kislorodga parchalanadi. Organik moddalar va faol metallarning oksidlanishi hamda kislorodning katodda qaytarilishi natijasida hosil boʻladi. Lab. da metall peroksidlar … Читать далее
VETERINARIYA INSTITUTI, Akademik K. I. Skryabin nomidagi Oʻzbekiston veterinariya ilmiy tadqiqot instituti (OʻzVITI) — Markaziy Osiyodagi yirik i. t. muassasasi. Samarqand viloyatining Toyloq qishlogʻida joylashgan (1959-y. dan). Dastlab Turkiston Yer ishlari xalq komissarligi veterinariya boshqarmasi qoshidagi oʻlka veterinariya-bakteriologiya lab. tarzida 1924-y. da Toshkentda tashkil etilgan. 1926-y. da Veterinariya-bakteriologiya in-tiga aylantirildi. 1934-y. dan hoz. nomda. 1978-y. … Читать далее
VEGETATSION USUL — oʻsimliklar agrokimyosi va fiziologiyasiga oid i. t. ishlarida qoʻllaniladigan lab. usullaridan biri; vegetatsion idishlarga oʻtqazilgan oʻsimliklarni vegetatsion uy, issiqxona, oranjeriya, fitotron va b. da oʻstirish. Vegetatsion usul yordamida oziq moddalarning fiziologik roli, ularning oʻsimliklarga kirib borishi, muhit reaksiyasining (rN) ahamiyati, sugʻorish normasi, oʻsimlikning oziq eritmasi konsentratsiyasi, t-ra, kimyoviy himoya vositalari, gerbitsidlarga munosabati … Читать далее
GEOKRIOLOGIYA (geo… va…kriologiya) — Yer poʻstidagi muzlagan (toʻngan) qatlam (kriolitozona)ning tuzilishi, tarkibi, xossalari, kelib chiqishi, tarqalishi va rivojlanish tarixini, shuningdek ularning toʻngishi va erishi b-n bogʻliq jarayonlarning geofizik va geologik qonuniyatlarini hamda kriogen geologik jarayon va hodisalarni Urganadigan fan. Umumiy, regional va tarixiy, muzlagan togʻ jinslari termodinamikasi, togʻ jinslari, muzlagan togʻ jinslari va muzliklar, muhandislik, … Читать далее