VOZROJDENIE — Orol dengizining markaziy qismidagi orol. Qoraqalpogʻiston Respublikasi hududida. 1961-y. ga qadar mayd. 216 km2 boʻlgan. Eng baland joyi 56 m. Yer yuzasi tekislik boʻlib, qum va qumoqlardan tarkib toptan. Doʻig qumlar uchraydi. Doimiy oqar suv yoʻq, daraxt oʻsmaydi. Choʻl va chala choʻl oʻsimliklaridan yulgʻun, shoʻra, oqbosh, qoʻshbarg, yantoq kabilar qumli, oʻtloqi-taqir va shoʻrxok … Читать далее
VICHEGDA — RF Yevropa qismining shim. dagi daryo, Shim. Dvinaning oʻng irmogʻi. Uz. 1130 km. Havzasining mayd. 121 km2. Timan qirlarining jan. chekkasidan boshlanadi. Vichegdaning yuqori qismida ostonalar bor. Quyi qismida botqoqli koʻlmaklar hosil boʻlgan. Qor va yomgʻirdan suv oladi. Oʻrtacha suv sarfi 116 m3/sek. Yogʻoch oqiziladi. Noyab. boshlarida muzlab, apr. oxirlarida muzdan boʻshaydi. Asosiy … Читать далее
BOREALATLANTIKA OBLASTI — Dunyo okeani zoogeografiya oblastlaridan biri. Arktikaning jan. va Atlantika okeanining shim. qismini egallagan. Borealatlantika Oblastining Arktika oblasti b-n chegarasi shim. da Nyufaundlendning sharqiy sohillaridan Islandiyagacha, undan Barens dengizining Markaziy qismigacha boradi. Jan. da Borealatlantika Oblastining shartli chegarasi Delaver koʻrfazidan Ispaniyaning shim. qirgʻoqlarigacha boʻlgan chiziq boʻylab oʻtadi. Bu oblast fizikgeografik xususiyatlariga binoan BorealPatsifik … Читать далее
VIDSUK (lot. via — yoʻl va duco — oʻtka-zaman) — yoʻllar chukur jarlik, suvsiz dara, botqoqlik va b. bilan tutashadigan joylarga kuriladigan baland va uzun koʻpriksimon inshoot. Vidsuk metall, tosh, beton va temir-betondan ishlanadi; odatda, koʻp qulochli va shunga yarasha koʻp tayanchli boʻladi; ravoqsimon va toʻgʻri toʻrtburchak shaklda toʻsinli qilib quriladi. Jarlik, dara, botqoqliklarni tuproq … Читать далее
BODXIZ QIRLARI — Turkmanistonning jan. sharqidagi qirlar. Murgob va Tajan daryolari oraligʻida. Bal. 1267 m gacha. Afgʻonistondagi Paropamiz togʻlarining shim. etagi. Shim. da Qoraqum choʻliga tutashgan. Yer yuzasi yassi tekislik va bayirpardan iborat. Bayirlar orasida quruq soy va jarlar, shoʻrxok va taqirlar uchraydi. Bodxiz qirlarining iqlimi keskin kontinental; yezda tra 44—46° gacha boradi, yogʻin kam … Читать далее
VENGRIYA (Magyarorszag), Vengriya Respublikasi (Magyar Koztar-sasag) — Yevropaning markaziy qismida, Dunay daryosining oʻrta oqimida joylashgan davlat. Mayd. 93 ming km2. Aholisi 10,44 mln. kishi (2000). Poytaxti — Budapesht sh. Maʼmuriy jihatdan 19 viloyat (medye) ga boʻlinadi. Budapesht alohida maʼmuriy birlik qilib ajratilgan. Davlat tuzumi. Vengriya — demokratik davlat. Amaldagi konstitutsiyasi 1949-y. 20 avg. da qabul … Читать далее
VEKSIYA (lot. vectio — koʻchish) — havo massasi, issiqlik, suv bugʻi, energiya, tezlik uyurmasi, radioaktiv parchalanish mahsulotlari va b. ning atmosferada koʻchishi. Havo massasining gorizontal koʻchishi adveksiya, havo massasining vertikal yoʻnalishida tartibli koʻchishi konveksiya deb ataladi. Пост Навигацияси
VEZUVIY — Yevropaning materik qismidagi soʻnmagan yagona vulkan. Apennin ya. o. da, Neapol sh. yaqinida (Jan. Italiya). 3 konus hosil qilgan. Ichki, eng kattasi va yoshi Vezuviy boʻlib, bal. 1277 m. Krateridan va yangi oqib chiqqan lava orasidan t-rasi 400° li suv bugʻlari va gazlar chiqib turadi. Vezuviy otilganda bazaltli lava oqib chiqadi. Ana shu … Читать далее
VATERJAKET PECh (ing. waterjacket, water — suv va jacket — gʻilof) — metall eritish pechi. Devori poʻlat quti — kessondan iborat, quti aylanib yuruvchi suv bilan sovitiladi. Vaterjaket pechning yumaloq va toʻgʻri toʻrtburchak xillari boʻladi. Qoʻrgʻoshin, mis, nikel, qalayi i. ch. da ishlatiladi (q. Shaxta pech). Пост Навигацияси
BISSA, karetta (Eretmochelus imbrigata) — sudralib yuruvchilar sinfi, toshbaqalar turkumi, dengiz toshbaqalari kenja turkumiga mansub ulkan toshbaqa turi. Ikkita kenja turi maʼlum. Biri — Atlantika okeani va Oʻrta dengizda, ikkyanchisi — Tinch va Hind okeanida yashaydi. Kosasining uz. 80—90 sm. Ustki qalqoni toʻq qoʻngʻir boʻlib, sariq, toʻq qizil yoki qizgʻish xolxol va chiziqcha naqshlari bor. … Читать далее