ERDONABIY, Erdonabek, Erdonaxon (1720—1764) — Qoʻqon xoni (1751—64). 1752 yil Qaynardagi jungʻarlar orasida yashovchi Bobobek taxtga daʼvo bilan chiqib, 10 oy Qoʻqonda hukmronlik qilgan. Soʻngra 1753-yil amaldorlar kengashi qaroriga koʻra, Qoʻqon qoʻshinlari Oʻratepani egallash uchun joʻnatilgan. Safar chogʻida Beshariqsa Bobobek oʻldirilgan va taxtga yana E. oʻtkazilgan. Manbalarga qaraganda Erdonabiy adolatli hukmdor boʻlgan. Erdonabiy oʻz hududini … Читать далее
FARNAK II (? — mil. av. 47) — Bospor podshosi (mil. av. 63 y. dan). Shoh Mitridat VI Yevpatorning oʻgʻli. Rim bilan urush chogʻida Farnak II . otasiga xiyonat qilib, Rim sarkardasi Pompei bilan ittifoq tuzgan va Bospor davlatining katta qismida (Fanagoriyadan tashqari) oʻz hokimiyatini oʻrnatgan. 49—48 y. larda Pompei bilan Yuliy Sezar (Misrda edi) … Читать далее
JUZV (arab. — qism, boʻlak) — aruzning eng kichik unsuri. Harf va harakatlarni unli va undosh tovushlarga ajratish mumkin, arab yozuvida 28 undosh harf (tovush) bor. Unli harflar esa uchta: alif, yo, vov, bu 3 unlini choʻziq deb ham aytishadi, shu bilan birga, undosh harflarning osti yo ustiga qoʻyiladigan ost, ust belgilar bilan koʻrsatiluvchi (qisqa) … Читать далее
NIZAK TARXON, Abul Xayyoj (? —706) — Koʻhistondagi Bodxiz sh. ning merosiy hokimi (7-a. oʻrtasi). Balxdagi Navbahor ibodatxonasining bosh kohini Barmakni (q. Barmakiylar) oʻldir-gach (652), Balx va Toxaristonning amaldagi hokimi. Mahalliy hokimlarning arab bosqinchilariga qarshi ku-rashiga rahbarlik kilgan. Balxdan jan. dagi Dara-i Gaz vodiysidagi togʻ tepasida qurilgan tosh qalʼa (Barbar yoxud Farazdaz) Nizak tarxon tomonidan … Читать далее
HAYDARALIYEV Hamdam (aslida Tosh-xoʻja Rasulxoʻjayev) (1887, Namangan — 1922, Shahrixon) — oʻzbek xalq professional artisti, raqqos, ashulachi, chavandoz. Sahnada katta ashula, raqs bilan lapar ijro etgan. «Ot oʻyin» tomoshasida otning buyni va qornidan aylanish, egar ustida charx urish, ot ustida tik turib otni choptirish, 2 — 3 ot ustidan birbiriga sakrab oʻtish, maymun oʻynatish va … Читать далее
SAID AHMAD, Saidiy (14-a. ning oxiri — Hirot — 15-a. ning 1-yarmi) — shoir. Temuriy shahzodalardan Mironshohning oʻgʻli, davlat idora ishlarida qatnashmagan. Turkiy va forsiyda sheʼrlar yozib, devon tartib bergan hamda noma janrida «Taashshuqnoma» («Oshiklar maktublari», Navoiy taʼbiricha, «Latofatnoma») dostonini yaratgan (1435—36). Dostonni amakisi Shohrux mirzoga bagʻishlagan. Asar Xorazmiy «Muhabbatnoma»si va Xoʻjandiy «Latofatnoma»siga tatabbu qilingan. … Читать далее
NUH ibn ASAD (? — 841) — somoniylardan boʻlgan Samarqand hokimi (820—841). Tohiriylars&n Abdulla ibn Tohir bilan birga xalifalikpsh musta-qil siyosat yurgazishga intilgan, Is-shaxriy va Ibn Havqallarnnng yozishicha, xalifa Muʼtasim (833—842) bundan norozi boʻlib Abdulla ibn Tohirga noma yuborib, uni koyigan. Abdulla bu xatni Samarqandga joʻnatgan. Nuh ibn asad ibn A. oʻzining javobida Movarounnahrda 300 … Читать далее
YALANGTOʻSHBIY BAHODIR Saidqul oʻgʻli, Yalangtoʻshbiy, Yalangtoʻshbiy otaliq (1576.15.9, Nurota — 1656, Samarqand) — ashtarxoniylar davridagi harbiymulkdor zodagonlarning yirik vakili. Olchin qabilasidan. Samarqand hokimi (1626-yildan). Nurota hokimi oilasida tugʻilgan. Yalangtoʻshbiy bahodir Buxoro xoni Abdullaxon II huzuriga kelib, maxsus harbiy maktabda oʻqigan (1590— 93). Bulungʻur, Loyish, Kattaqoʻrgʻonda tumanboshi lavozimida ishlaydi (1593— 95). Imomqulixon daʼvati bilan Buxoroga kelib, … Читать далее
YORGʻU — 1) oʻrta asrlarda (jumladan, Moʻgʻullar va Temuriylar davlatida) fuqarolarning turli daʼvo va shikoyatlariga oid yoki jinoiy ishlarni koʻrib, tegishli hukm chiqaradigan davlat organi, mahkama, sud; 2) mahkama, sud chiqargan hukm; 3) Xiva xonligshxa jazo maʼnosida qoʻllangan atama. Chingizxon Yasasn asosida chiqarilgan sud qarorini rasmiylashtiradigan yorliq — Yo. noma deb atalgan. Пост Навигацияси
KUMIJIYLAR — Oʻrta Osiyodagi qad. togʻli viloyat — Kumed aholisi. Ptolemeynnt yozishicha, mil. av. 1-a. da Baqtra sh. dan boshlangan karvon yoʻli shim. da «Komedlar togʻli oʻlkasi»da Sugʻdiyonaga boradigan boshqa yoʻl bilan kesishgan. Syuan Szanta koʻra, Kyumito yoxud Kyumichje togʻli viloyati gʻar-bda — Xuttalon, jan. da — Shugʻnon, jan.gʻarbda — Panj daryosi bilan chega-ralangan. 7-a. … Читать далее