OVCHI QUSHLAR, ovga oʻrgatilgan qushlar — yirtqich hayvonlar va parrandalarni ovlash va havaskorlik sporti maqsadida foydalaniladigan yirtqich qushlar (burgut, lochin, qarchigʻay, qirgʻiy). Oʻrgatilgan Ovchi qushlar bilan ov qilish Oʻrta Osiyoda 10 — 17-a. larda, ayniqsa, ommaviy tus olgan. Hoz. paytda bunday ov Abxaziya va Ajariyada (qir-gʻiy bilan bedana ovlash), Qirgʻiziston va Qozogʻistonda (burgut b-n tulki, … Читать далее
TOSHKENT VOHASI — Oʻzbekistonning shim. sharqiy qismidagi voha. Toshkent viloyatining katta qismini egallaydi. Gʻarb va jan. gʻarbda Sirdaryo bilan chegaralanadi, sharkda Chirchiq va Ohangaron vodiylari boʻylab, Gʻarbiy Tyanshan sistemasidagi Qorjontov, Ugom, Piskom, Chatqol va Qurama tizmalari oraligʻiga kirib boradi. Toshkent vohasi qadimdan (7—11-a. lar) yirik dehqonchilik rni hisoblangan. Voha, asosan, Chirchiq va Ohangaron daryolari bilan … Читать далее
TOJIKISTON (Tochikiston), Tojikiston Respublikasi (Chumhurii Tochikiston) — Oʻrta Osiyoning jan. sharkida joylashgan davlat. Mayd. 143,1 ming km2. Aholisi 6578,5 ming kishi (2002). Poytaxti — Dushanba sh. Maʼmuriy jihatdan Togʻli Badaxshon muxtor viloyati, 2 viloyat va 45 tumanga boʻlinadi. Davlat tuzumi. Tojikiston — respublika, unitar demokratik ijtimoiyhuquqiy davlat. Amaldagi Konstitutsiyasi 1994-y. 6 noyab. da kabul kilingan. … Читать далее
UCHQOʻRGʻON TUMANI — Namangan vshyuyatitgi tuman. 1935-y. 28-iyuldatashkil etilgan. 1962—73 y. larda, 1988-y. sent. dan 1989-y. gacha Norin tumani bilan qoʻshilgan. 1940-y. gacha Fargʻona viloyati, 1941-y. 6-martdan Namangan viloyati, 1960-y. dan 1967-y. gacha Andijon viloyati. 1968-y. dan esa yana Namangan viloyati tarkibida. Uchqoʻrgʻon tumani Viloyatning sharqiy qismida joylashgan. Shim. va sharkdan Qirgʻiziston Respublikasi, jan. dan … Читать далее
TOVUQSIMONLAR (Galliformes) qushlar turku mi. Ikki katta oila (krakslar va qirgʻovullar), besh oila (krakslar, xastovuklar, qirgʻovullar, kurkalar, qurlar)ga mansub 250 turi mavjud. T. Antarktidadan boshqa hamma joyda tarqalgan. Tanasi 12 sm dan (bedana) — 235 sm gacha (arguslar), ogʻirligi 80—120 g dan (vedana) — 16 kg gacha (karqurlar). Tumshugʻi qisqa, mustahkam. Oyoklari baquvvat. Qanotlari katta, … Читать далее
UKRAINA (Ukraina) — Yevropaning jan. sharqida joylashgan davlat. Mayd. 603,7 ming km2. Aholisi 48,4 mln. kishi (2002). Poytaxti — Kiyev sh. Maʼmuriy jihatdan Qrim Muxtor Respublikasi va 24 viloyat — Vinnitsa, Volin, Dnepropetrovsk, Donesk, Jitomir, Zakarpatye, Zaporojye, IvanoFrankovsk, Kiyev, Kirovograd, Lugansk, Lvov, Nikolayev, Odessa, Poltava, Rovno, Sumi, Ternopol, Xarkov, Xerson, Xmelniskiy, Cherkassi, Chernovsi, Chernigov viloyatlari, … Читать далее
UCHKOʻPRIK TUMANI — Fargʻoia viloyatidagi tuman. 1926-y. 29 sent. da tashkil etilgan. 1962-y. 24 dek. da Bagʻdod tumani bilan qoʻshib yuborildi. 1964-y. 31 dek. da qayta tuziddi. Sharqsan Bagʻdod, Buvayda, shim. va gʻarbdan Dangʻara, Qoʻqon sh., gʻarb va jan. gʻarbdan Oʻzbekiston jan. sharkdan Rishton tumanlari bilan chegaradosh. 0,28 ming km2. Axolisi 164 ming kishi (2004). … Читать далее
QOPQON — yovvoyi hayvonlar va qushlarni ovlash (ilintirish) uchun moʻljallangan moslama, qurilma va apparatlar. Ikki turi: odam ishtirok etadigan va etmaydigan (avtomatik) turlari bor. Odam ishtirok etadigan Qopqonlar turli-tuman toʻrlar, tortma sirtmoqlar, matraplar, qopqogʻi arqon yordamida tortib olinadigan chuqurlar va b. dan iborat. Bular asosan hayvonlar va qushlarni tirik tutish uchun ishlatiladi. Odam ishtirok etmaydigan … Читать далее
JOMBOY TUMANI — Samarqand viloyatidat tuman. 1935-y. 9 fev. da tashkil etilgan (1962-y. 24 dek. da Bulungʻur tumani bilan birlashtirilgan, 1970-y. 7 dek. da qayta tuzilgan). Shim. da viloyatning Payariq tumani, Jizzax viloyati, gʻarbda Oqdaryo, Samarqand tumanlari, sharqda Bulungʻur tumani, jan. da Toyloq tumani bilan chegaradosh. Mayd. 0,55 ming km2. Aholisi 114,3 ming kishi (2000). … Читать далее
NORMAT QIZIQ SULOLASI — qoʻqonlik qiziqchilar. 1) Normat qiziq (laqabi Mulla, Ogʻzi katta, 1849 — Qoʻqon — 1919) — Zokirjon qiziqchinint toʻdasida katta qiziqchilardan taʼlim olib, ish boshlagan. Tuda bilan birga Fargʻona vodiysi boʻylab va Sharqiy Turkistonda tomosha koʻrsatgan. Zokirjon qiziq vafotidan keyin Qoʻqonga qaytib oʻz toʻdasini tuzgan. Toʻdada uning rahbarligida Roʻzi gov, Ismoil xoʻroz, … Читать далее