Malumotlar

UZATMALAR QUTISI — oʻziyurar mashinalar (mas, traktorlar) transmissiyasida birlamchi va ikkilamchi vallar uzatish nisbatinm oʻzgartirish uchun moʻljallangan koʻp zvenoli mexanizm. Bu oʻzgartirish alohida yoki boshqa mexanizmlar bilan umumiy korpusda joylashgan tishli uzatmalarni almashlab ulash natijasida amalga oshiriladi. Yetakchi valning aylanish chastotasi oʻzgarmagani holda yetaklanuvchi valning aylanish chastotasini oʻzgartiradigan Uzatmalar qutisiga tezliklar qutisi (mas, metall kesish … Читать далее

UDAYPUR — Hindistonning shim. gʻarbiy qismidagi shahar, Aravali tizmasi yon bagʻrida, Rojasthon shtatida. Aholisi 310 ming kishidan ziyod (1990-y. lar oʻrtalari). Kimyo, shakarqand, sement, rangli metallurgiya sanoati korxonalari mavjud. Kustar usulda matolar, toʻr toʻqiladi. Udaypur yaqinida fosforit va mamlakatda yagona qoʻrgʻoshinrux rudalari konlari bor. Shahar tabiiy va sunʼiy koʻllar bilan oʻralgan. 16—18-a. larga oid meʼmoriy … Читать далее

UGARIT YOZUVI — konsonant harftovush yozuvi (mixxat); mil. av. 14— 13a. larda Ugarit davlatida ugarit tilidagi, shuningdek, xurrit tilidagi, baʼzan akkad tilitsagi matnlarni yozish uchun qoʻllangan. Ugarit yozuvida bitilgan matnlar Ugaritdan tashqari hududlarda, jumladan, Falastinda ham topilgan. Ugarit yozuvining shumerakkad mixxati bilan genetik aloqasi borligi haqidagi fikr uncha ishonarli emas. Uning finikiy va jan. arab … Читать далее

UBAYDULLAYEVA Maʼrifat (1929.4.6, Namangan viloyati Chodak qishlogʻi) — Oʻzbekiston xalq artisti (1983). 1953 — 61 y. lar Namangan viloyat musiqali drama va komediya teatrida, 1961—92 y. lar Andijon viloyat musiqali drama teatrida, 1992-y. dan Abbos Bakirov nomidagi Andijon yoshlar teatrida aktrisa. Shirin («Farhod va Shirin»), Xemnolina («Gang daryosining qizi»), Sanam («Aziz va Sanam»), Oyparcha, Nodirabegim … Читать далее

UEDDELL DENGIZI — Atlantika okeanining chekka dengizi, Antarktidaning gʻarbiy qirgʻoqlariga t)$gash. Mayd. 2910 ming km2. Eng chuqur joyi 6820 m. Dengizning aksari qismi yil davomida suzib yuruvchi muzlar bilan band, aysberg koʻp. Qirgʻoqlarida shelf muzliklari bor. U. d. da kit va tyulenlar yashaydi. Dengiz 1823-y. da X. Ueddell boshliq ingliz ekspeditsiyasi tomonidan kashf qilingan va … Читать далее

UCHQIZIL SUV OMBORI — Surxondare viloyati Termiz sh. dan shim. tomonda, 20 km uzoklikda, Uchqizil razyezdi yaqinidagi suv ombori. Atrofi tepaliklar bilan oʻralgan taqasimon tabiiy chuqurlikda barpo etilib, 1957-y. da foydalanishga toʻliq topshirilgan. Umumiy hajmi 160 mln. m3, foydali xajmi 80 mln. m3. Zang kanalы va uning Jan. Zang suv keltirish kanali orkali Surxondaryo suvi … Читать далее

UCHKOʻPRIK — Fargʻona viloyati Uchkoʻprik tumanidagi qishloq. Tuman markazi, yakin t. y. stansiyasi — Quqon (8 km). Aholisi 6 ming kishidan ziyod (2004). Xoʻjaliklari Katta Fargʻona kanalidan suv oladi. Asfaltbeton, paxta tozalash, meva sabzavot konserva z-dlari, qurilish tashkilotlari, MTP, non kti, avtokorxona, qoʻshma korxonalar, kichik va xususiy firma va korxonalar faoliyat koʻrsatadi. Umumiy taʼlim maktablari, … Читать далее

UTREXT — Niderlandiyadagi shahar. Utrext provinsiyasining maʼmuriy markazi. Aholisi 256,2 ming kishi (2001). Transport yullarining yirik chorrahasi. Reyn daryosi deltasidagi port. Mamlakatning qad. savdomoliya, sanoat, madaniy markazi. Mashinasozlik, kimyo, oziq-ovqat, tamaki, toʻqimachilik (11-a. dan) sanoati korxonalari mavjud. Un-t (1636), muzeylar bor. U. qadimgi rimliklar qishlogʻi oʻrnida bunyod etilgan. Meʼmoriy yodgorliklardan romangotika sobori (11—16-a. lar), gotika … Читать далее

UST-KAMENOGORSK — Qozogʻiston Respublikasining Sharqiy Qozogʻiston viloyatidagi shahar, viloyat markazi. Rudali Oltoy togʻlari etagida, Ulba daryosining Irtishga quyilish joyida. Irtish daryosidagi port. T. y. chorrahasi. Aholisi 300,9 ming kishi (2002). Shahar 1720 i. da UstKamennaya qalʼasi sifatida vujudga kelgan. 1868-y. dan Semipalatinsk viloyatining uyezd shahri. 1932-y. da Sharqiy Qozogʻiston viloyatida, 1939-y. dan viloyat markazi. Rangli … Читать далее