Результаты поиска для: a/oz/encyclopedia/m/mehnat/

YOʻLCHIYEVA Munojotxon Abduvaliyevna (1960.26.11, Buloqboshi tumani) — xonanda. Oʻzbekiston xalq artisti (1994). Toshkent konservatoriyasini tugatgan (1985). Anaʼnaviy xonandalik va maqom sanʼati sirlarini M. Mirzayev va Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan artist Sh. Mirzayevlardan oʻrgangan. Oʻzbekiston teleradioqoʻmitasining «Maqom» ansamblida (1980—82), M. Qoriyoqubov nomidagi Oʻzbek davlat filarmoniyasi (1982-y. dan, 1996-y. dan «Oʻzbeknavo»)da xonanda. Repertuaridan maqom yoʻllari («Saraxbori Navo», «Saraxbori … Читать далее

YOLLANMA MEHNAT — yollanma xodimlar mehnati. Yollanma mehnat bozor iqtisodiyotida amal qiladigan mehnat bozoriaa oldisotdi qilinadigan asosiy tovar hisoblanadi. Ish beruvchilar (tadbirkor, korxona, tashkilot) va ish kuchi egasi (yollanuvchi) oʻrtasida maʼlum muddatga yoki aniq bir ishni bajarish uchun mehnat sharoitlari va toʻlanadigan haq toʻgʻrisida yozma ravishda shartnoma tuziladi. Bunday shartnoma vaqtincha — sinov muddati bn, … Читать далее

YAPONIYA (yaponcha Nippon, Nixon) — Sharqiy Osiyoda, Tinch okeandagi orollarda joylashgan davlat. Ya. hududida 6,8 mingga yaqin orol boʻlib, shim. sharqdan jan. gʻarbga qariyb 3,5 ming km ga choʻzilgan; eng yirik orollari: Xokkaydo, Xonsyu, Sekoku va Kyusyu. Shim. dan Oxota dengizi, sharq va jan. sharqdan Tinch okean, gʻarbdan Yapon va SharqiyXitoy dengizlari bilan oʻralgan. Mayd. … Читать далее

YOMGʻIRLATIB SUGʻORISH — q. x. ekinlariga suvni yomgʻir shaklida berish usuli; sunʼiy yomgʻir hosil qilishda koʻchma yoki koʻchmas yomgʻirlatish mashinalari va qurilmalari ishlatiladi. Yomgʻirlatib sugʻorish boʻyicha tadqiqotlar bir necha mamlakatlarda 19a. da oʻtkazilgan, 20a. boshlaridan i. ch. da qoʻllanila boshladi. Koʻpgina chet mamlakatlarda (AQSH, Italiya, Germaniya, Vengriya, Bolgariya., Chexiya va b.) Yo. s. keng miqyosda … Читать далее

DEPRESSIYA (lot. depressio — bosilish, susayish) (iqtisodiyotda) — iqtisodiy tanglik natijasida va undan keyin boshlanadigan turgʻunlik davri. Bu davrda i. ch. oʻsmaydi, iqtisodiy jonlanish yuz bermaydi, isheizlar soni koʻpayadi, narxlar bir meʼyorga kelgan boʻlsa ham tovar va xizmatlarga talab past boʻladi. Tovar zaxiralari koʻpaymaydi, uning maʼlum qismi arzon bahoda sotiladi. Arzon sotilgan mahsulotlar oʻrnini qoplash … Читать далее

GʻAFUROV Mahmudjon (1917.20.10 — Toshkent — 2000.5.1) — xonanda (tenor), aktyor. Oʻzbekiston xalq artisti (1950). 1939-y. dan Muqimiy teatrida aktyorxonanda. shuningdek, Navoiy teatri yakkaxon xonandasi (1951 — 53). Muqimiy teat-rida sahnalashti-rilgan musiqali dramalarda Tohir (T. Jalilov, «To-hir va Zuhra»), Alpomish (T. Jalilov, «Alpomish»), Haydar (T. Jalilov, «Nurxon»), Subhonqul (S. Boboyev, «Vatan ishqi»), Tursunali (M. Leviyev, … Читать далее

BIOMETEOROLOGIYA — ekologiyaning boʻlimi; atmosfera muxitining geofizik va kimyoviy omillari bilan tirik organizmlar oʻrtasidagi bevosita va bavosita aloqalarni hamda iqlim va obhavo b-n tirik organizmlar oʻrtasidagi oʻzaro taʼsirni oʻrganadi. Oʻsimliklar B. si, hayvonlar B. si va odam B. siga boʻlinadi. Oʻsimliklar Biometeorologiyasi atrof muhit barcha komponentlarining ham tabiiy sharoitlarini, ham odamning oʻsimliklar olamiga koʻrsatadigan turli … Читать далее

BUXORO KANDAKORLIK MAKTABI — kandakorlik sanʼatidagi oʻziga xos uslub. 19-a. da shakllangan. Buxoro kandakorlik buyumlari shakli sodda, xushbichimligi, naqshlari esa murakkab va nafisligi bilan ajralib turadi. Koʻkon kandakorlik maktabi yaratgan sanʼat asarlariga qaraganda Buxoro kandakorlik maktabi badiiy buyumlarining naqshlari bir oz yirikroq boʻlib, asosan meʼmoriy obidalar tasvirlari aks ettirilgan. «Mehrob», «Madohil», «Xisht», «Nimxisht» va b. … Читать далее

BOʻYAMA NAQSH — naqshning keng tarqalgan turi; naqshlar qogʻoz, karton, ganch, yogʻoch va b. sathga tush va turli boʻyoqlar bilan chizib, boʻyab ishlanadi, ustidan lok surtiladi. Oʻzbekiston hududida qadimdan rivoj topgan. Yogʻoch buyumlar, mehnat kurollarining qismlari, meʼmoriy qismlar turli ranglarda boʻyab bezatilgan. Naqshlanadigan joy oʻrni va shakliga qarab Boʻyama naqshning koʻplab tur va xillari paydo … Читать далее

VIZER (Wieser) Fridrix (1851.10.7, Vena — 1926.22.7, Sankt Gilgen) — Avstriya iqtisodchisi, siyosiy iqtisoddagi Avstriya maktabi namoyandasi. 1903-y. dan Vena un-tida siyosiy iqtisod prof. U K. Menger va E. ByomBaverk bilan birgalikda meʼyoriy naflik nazariyasini ishlab chiqdi va mazkur atamani fanga kiritdi (q. Meʼyoriy naflik nazariyasi). Marksning qiymatning mehnat nazariyasi va qoʻshimcha qiymat nazariyasini rad … Читать далее