VERMONT

VERMONT — AQSHning shim.sharqidagi shtat. Mayd. 24,9 ming km2. Aholisi 575 mingdan ziyod kishi (1990y. lar oʻrtalari). Maʼmuriy markazi — Montpilyer sh. Hududining koʻp qismi togʻli (eng baland joyi 1338 m). Yirik daryosi — Konnektikut. Yanv. ning oʻrtacha t-rasi —9°, iyulniki 19°. Yiliga 750 — 1000 mm yogʻin yogʻadi. Vermont — Yangi Angliyaning iqtisodiy jihatdan … Читать далее

VEYMAR

VEYMAR — Germaniyadagi shahar, Tyuringiya yerida. Ilm daryosi boʻyida (Elba havzasi). Aholisi 60 ming kishidan ziyod (1990-y. lar oʻrtalari). Transport yoʻllari tuguni. Kombayn, aniq oʻlchov asboblari z-di, poligrafiya korxonalari bor; kimyo, qogʻoz, oziq-ovqat sanoati rivojlangan. Shahar ilk bor 975-y. dan tilga olingan. 1573-y. dan gersoglik, 1815-y. dan Saksen-Veymar-Eyzenax Buyuk gersogliganing (1918-y. gacha) bosh shahri. 18-a. … Читать далее

VALI MUHAMMAD

VALI MUHAMMAD (? – 1611.27.8) — Buxoro xoni (1605—11), ashtarxoniylardan. Akasi Boqi Muhammad davrida Balx noibi (1599—1605). Boqi Muhammad vafotidan soʻng Buxoro taxtiga oʻtqazilgan. Vali Muhammaddan soʻng Balx hokimi boʻlgan Nadr Muhammadxon boshliq mahalliy amaldorlar Imomqulixonni Buxoro taxtiga oʻtqazish uchun Vali Muhammadga qarshi fitna uyushtirganlar. 1611-y. bahorida V. M. Imomquli va Nadr Muhammadxonlar bilan boʻlgan … Читать далее

BRESHA

BRESHA, Breshia — Shim. Italiya dagi shahar. Alp togʻlari etagida, Lombardiyada, Bresha provinsiyasining maʼmuriy markazi. Aholisi 197 ming kishi (1990). T. y. tuguni. Metallsozlik, mashinasozlik (avtomobil yigʻish, q. x. va toʻqimachilik mashinasozligi), kimyo, toʻqimachilik, oziq-ovqat va harbiy sanoat rivojlangan. Musiqa asboblari (organ) ishlab chiqariladi. Adabiyot va sanʼat akademiyasi, unt, badiiy galereyalar bor. Meʼmoriy yodgorliklardan qad. … Читать далее

VYENTYAN

VYENTYAN — Laos poytaxti, Mekong daryosining chap sohilidagi port. Alo-hida maʼmuriy birlik qilib ajratilgan. Aholisi 531,8 ming kishi (1990-y. lar oʻrtalari). Vyentyanga 13-a. da asos so-lingan. 16—18-a. boshlarida (vaqgvaq-ti b-n) Lansang davlatining poytaxti, 1899-y. dan Fransiya Laosi maʼmuriy markazi, 1946—75 y. larda Laos qirolligining poytaxti boʻlgan. 1975-y. dek. dan Laos Xalq Demokratik Respublikasi poytaxti. Vyentyanda … Читать далее

BOSHQIRDMISHAR QOʻSHINI

BOSHQIRDMISHAR QOʻSHINI — Orenburg chegara chizigʻini harbiy jihatdan taʼmin etish maqsadida Rossiya hukumatining 1798-y. da Orenburg, Samara va Vyatka gubernyalarida kazak qoʻshinlariga oʻxshab tuzgan nomuntazam qoʻshini. Alohida Orenburg korpusi komandiriga boʻysungan. Qoʻshin hududi oʻz-oʻzini boshqarish huquqiga ega boʻlgan 12 kantonga boʻlingan. Dastlab Boshqirdmishar qoʻshini 5—5,5 ming kishilik qoʻshindan iborat boʻlgan. 1812-y. dagi FransiyaRossiya urushida va … Читать далее

VORONEJ VILOYATI

VORONEJ VILOYATI — RF tarkibidagi viloyat. 1934-y. 13-iyunda tuzilgan. Mayd. 52,4 ming km2. Aholisi 2475 ming kishi (1999), 15 shahar va 22 shaharcha bor (1991). Jan. da Ukrainaning Lugansk viloyati bilan chegaradosh. Markazi — Voronej sh. V. v. ning kattagina qismini Oʻrta Rossiya qirlari (eng baland joyi 242 m) va Oka-Don tekisligi egallagan. Jan.-sharqiy qismida … Читать далее

VOLOGDA

VOLOGDA — RF dagi shahar, Vologda viloyatining markazi. T. y. tuguni. Vologda daryosi boʻiidagi pristan. Axoliyey 290,6 ming kishi (1999). Shahar haqidagi dastlabki maʼlumotlar 1147-y. dan boshlab uchraydi. 16—17-a. larda yirik savdo-sotiq markazi boʻlgan. Sanoatining asosiy tarmogʻi mashinasozlik va metallsozlik. Oziq-ovqat sanoati korxonalari bor. Yengil sanoat ham katgagina oʻrin tutadi: zigʻir tola k-ti, tikuvchilik, poʻstin … Читать далее

VOLGA AVTOMOBIL ZAVODI

VOLGA AVTOMOBIL ZAVODI (VAZ) — Rossiyaning yengil avtomobillar ishlab chiqaruvchi yirik sanoat korxonasi. Samara viloyatining Tolyatti sh. da joylashgan. Yillik loyiha quvvati 660 ming avtomobil i. ch. ga moʻljallangan. 1967-y. qurilishi boshlanib, Yillik loyiha quvvati 220 ming avtomobil boʻlgan 1-navbati 1971-y. Italiyaning «Fiat» korporatsiyasi bilan hamkorlikda kurilgan. «FIAT-124» avtomobili negizida yaratilgan «Jiguli» VAZ-2101 rusumli kichiklitrajli … Читать далее

VIRGINIYA OROLLARI

VIRGINIYA OROLLARI — VestIndiyadagi (100 ga yaqin) mayda orollar. Buyuk Britaniya (mayd. 153,4 km2, axoliyey 13 ming kishi, 1987; maʼmuriy markazi — RodTaun sh.) va AQSH (mayd. 355 km2, aholisi 104 ming kishi, 1993; maʼmuriy markazi — Sharlotta-Amaliya sh.) mulki. Aholisi negr va mulatlar. V. o. neogen davri ohaktoshlaridan tuzilgan, relyefi tekislik. V. o. da … Читать далее