YILQICHILIK

YILQICHILIK — chorvachilik tarmogʻi. Otlarni urchitish, koʻpaytirish, zotini takomillashtirish, naslchilik ishlari bilan shugʻullanadi. Yilqichilik ishchi hayvon tariqasida arzon, samarali energiya manbai. Yilqichilik xilma-xil q. x. ishlarida, sanoat korxonalarida, geologlarning razvedkachilik-qidiruv ishlarida, turli xil ilmiy ekspeditsiya tarkibida, chegara qoʻshinlari va qoʻriqchilik xizmatida noyob ot-ulov vazifasini oʻtaydi. Yilqichilik Osiyo va Yevropada mil. av. 4-ming yillikda paydo boʻlgan. … Читать далее

YURTCHI

YURTCHI — harbiy safarlar chogʻida qoʻshinning toʻxtashi va joylashishi uchun qulay oʻrin izlab topuvchi, harbiy qism va boʻlinmalarning lashkargohda tartib va intizom bilan joylashuvini taʼminlovchi mutasaddi. Yurtchidan lashkargohning tekis, keng va qismlarni joylashtirishga qulay, ichimlik suv manbaiga yaqin boʻlishi talab qilingan. Lashkargoh atrofi bir-biriga zanjir yoki arqon bilan mahkam bogʻlangan aravachalar yordamida toʻsilgan, shoxshabbalar bilan … Читать далее

DANGANA

DANGANA, dangona — 1) oʻtmishda yarim oʻtroq va oʻtroq oʻzbek chorvadorlari oʻrtasida keng tarqalgan urf-odat. Yoz faslida yakka oilada soʻyilgan mol goʻshtini uzoq saqlash qiyin boʻlgan. Shu tufayli Dangana yozgi yaylovga chiqqan maʼlum bir ovul kishilari oʻrtasida oʻtkazilgan. Danganada koʻpincha har bir xonadonda navbat b-n qoʻy soʻyilgan. Soʻyilgan qoʻyning goʻshti, kalla-pochasi katta qozonga solinib shoʻrva … Читать далее

VITEBSK VILOYATI

VITEBSK VILOYATI — Belorussiyaning shim.-sharqidagi viloyat. 1938 i. 15 yanv. da tuzilgan. Vitebsk viloyatida 19 shahar va 26 shaharcha bor. Mayd. 40,1 ming km2. Aholisi 1434,7 ming kishi (1999), asosan beloruslar, shuningdek rus, ukrain, polyak, yahudiy va b. ham yashaydi Markazi — Vitebsk sh. Yer yuzasi asosan tekislik, qator tepalar va ular orasida botqoklashgan pastliklar … Читать далее

VETERINARIYA-SANITARIYA EKS-PERTIZASI

VETERINARIYA-SANITARIYA EKS-PERTIZASI — 1) hayvonot mahsulotlarini sanitariya-gigiyena jihatidan baholash usullarini oʻrganadigan fan. V.-s. e. ning asosiy vazifasi — hayvonlardan olinadigan, oziqovqat (goʻsht, sut, baliq, tuxum), ozuqayem, xom ashyo (teri, jun, momiq, patlar) mahsulotlari orqali qoʻzgʻatuvchilari odamlarga yuqadigan kasalliklarning oldini olishdan iborat. Mustaqil fan tarmogʻi sifatida 20-a. da shakllandi. Undan ilgari goʻshtshunoslik va ovqatlanish gigiyenasi fanlari … Читать далее

VOLGOGRAD

VOLGOGRAD (1925 i. gacha Saritsin, 1961-y. ga qadar Stalingrad) — RF dagi shahar, Volgograd viloyatining markazi. Volga daryosining oʻng sohilida. Yirik daryo porti, aeroport bor. T. y. tuguni. Kema qatnaydigan Volga-Don kanalining boshlangʻich punkti. Aholisi 1005 ming kishi (1999). Shaxarga 1589-y. da asos solingan. 18-a. oxiriga qadar harbiy istehkom boʻlgan. 1942-y. iyulidan 1943-y. fev. gacha … Читать далее

BERKSHIR CHOʻCHQA ZOTI

BERKSHIR CHOʻCHQA ZOTI — Angliyaning Berkshir grafligida 18-a. oxirida mahallin choʻchqa zotini Neapol, portugal, xitoy choʻchqa zotlari bilan chatishtirish natijasida yetishtirilgan. Goʻsht va yogi (sala) uchun boqiladi. Tana tuzilishining yirikligi va tez yetilishi b-n boshqa zotlardan ajralib turadi. Voyaga yetgan erkagining vazni 220 — 250 kg. Ona choʻchqalarning vazni 180 — 200 kg. Har gal … Читать далее

VOLIN VILOYATI

VOLIN VILOYATI — Ukrainaning shim.-gʻarbidagi viloyat. 1939-y. 4 dek. da tuzilgan. Mayd. 20,2 ming km2. Aholisi 1071 ming kishi (1999), shaharliklar 49%. 11 shahar, 21 shaharcha bor. Markazi — Lusk sh. Volin viloyatining koʻp qismi Polesye pasttekisligida, ozroq (jan.) qismi Volin qirlarining shim.-gʻarbida joylashgan. Foydali qazilmalari: toshkoʻmir, torf, boʻr, gil, qum, ohaktosh, mergel. Iqlimi moʻtadil … Читать далее

VINNITSA

VINNITSA — Ukrainadagi shahar, Vinnitsa viloyatining markazi. Jan. Bug daryosi boʻyida. T. y. tuguni. Ahrlisi 381 ming kishi (1999). Shahar birinchi marta 1363-y. dan tilga olingan. Ukrainaning yirik sanoat va madaniyat markazlaridan. Vinnitsada oziq-ovqat (yogʻ-moy, meva konserva va goʻsht), yengil (poyabzal, tikuvchilik, trikotaj, attorlik f-kalari va b.), kimyo (kimyo k-ti), mashinasozlik (shu jumladan traktor agregatlari, … Читать далее

VLADIVOSTOK

VLADIVOSTOK — RFdagi shahar, Primorye oʻlkasining markazi (1888-y. dan). Sibir t. y. magistralining oxirgi punkti. Tinch okean sohilidagi yirik port. Yirik aeroport bor. Zolotoy Rog buxtasi atrofida va Amur qoʻltigʻining sharqiy sohili boʻylab amfiteatr shaklida joylashgan. Axoliyey 648 ming kishidan ziyod (1999). Vladivostok 1860-y. da bunyod etilgan. 1862-y. dan port, 1880-y. dan shahar. V. da … Читать далее