BOLIVIYA (Bolivia), Boliviya Respublikasi (Republica de Bolivia) Jan. Amerikaning markaziy qismida joylashgan davlat. Mayd. 1098581 km2. Aholisi 7,5 mln. kishi (1996). Rasmiy poytaxti — Sukre, hukumati joylashgan amaldagi poytaxti — LaPas. Maʼmuriy jihatdan 9 departamentga, departamentlar 98 viloyatga boʻlinadi. Davlat tuzumi. Boliviya — unitar respublika. 1967-y. 2 fev. da qabul qilingan konstitutsiyaga koʻra davlat boshligi … Читать далее
GEGEMONLIK (yun. hegemonia — rahbarlik, hukmronlik) — hukmron boʻlishga, boshqa mamlakatlar va xalqlar ustidan hukmronlik qilishga intilishga asoslangan siyosat. G. — davlatlar va xalqdar teng hukuqligining bevosita aksi, xalqaro munosabatlarda qaror topishi lozim boʻlgan idealning qaramaqarshisidir. Oʻzbekiston oʻz siyosatida Gegemonlikning har qanday koʻrinishlaridan voz kechish, barcha mamlakatlar va xalqlar bilan tengma-teng munosabatda boʻlish tarafdoridir. Пост … Читать далее
VENESUELA (Venezuela), Venesuela Bolivar Respublikasi (La Republica Bolivariana de Venezuela) — Jan. Amerikaning shim. dagi davlat. Shim. dan Karib dengizi va Atlantika okeani bilan oʻralgan. Mayd. 912,1 ming km2. Aholisi 23 mln. kishi (1999). Poytaxti — Karakas sh. Maʼmuriy jihatdan federal (poytaxt) okrug, 22 shtat, 72 federal hududga boʻlingan. Davlat tuzumi. Venesuela — federativ respublika. … Читать далее
GANDIMIYON SHARTNOMASI — Rossiya qoʻshinlari 1873-y. bahorida Xivani egallagandan soʻng, 1873-y. 12 avg. da Rossiya bilan Xiva xonligi oʻrtasida (Xiva yaqinidagi Gandimiyon (Gandumkon) qishlogʻidagi xonning yozgi begala) tuzilgan shartnoma. Shartnomaga koʻra, xon rus podshosining vassaliga aylandi va mustaqil tashqi siyosat yurgizishdan mahrum etiddi. Amudaryoning oʻng qirgʻogʻidagi yerlar Rossiyaga oʻtdi va u yerda Amudaryo boʻlimi tashkil … Читать далее
YAPONIYA (yaponcha Nippon, Nixon) — Sharqiy Osiyoda, Tinch okeandagi orollarda joylashgan davlat. Ya. hududida 6,8 mingga yaqin orol boʻlib, shim. sharqdan jan. gʻarbga qariyb 3,5 ming km ga choʻzilgan; eng yirik orollari: Xokkaydo, Xonsyu, Sekoku va Kyusyu. Shim. dan Oxota dengizi, sharq va jan. sharqdan Tinch okean, gʻarbdan Yapon va SharqiyXitoy dengizlari bilan oʻralgan. Mayd. … Читать далее
YEVROPA ITTIFOQI (YEI) — oʻzida xalqaro tashkilot va federativ davlat xususiyatlarini mujassamlashtirgan davlatlararo uyushma. Dastlab Yevropa hamjamiyati («Umumiy bozor») nomi bilan atalgan. YEI toʻgʻrisidagi shartnoma 1992-y. Maastrixt sh. da (Niderlandiya) Yevropa hamjamiyatiga aʼzo boʻlgan 12 davlat va hukumat boshliklari imzo chekkan Yevropa mamlakatlarining siyosiy va valyuta-iqtisodiy ittifoqini vujudga keltirish toʻgʻrisidagi bu shartnoma 1993-y. 1 noyab. … Читать далее
DAVLAT DEPARTAMENTI — AKSHda tashqi ishlar vazirligi vazifalarini bajaruvchi tashqi siyosat mahkamasi (1789-y. dan). Departamentlar ichida Davlat departamenti birinchi oʻrinda turadi. Uni davlat kotibi boshqaradi. U prezident, vitseprezidentdan keyingi mansabdor shaxs hisoblanadi. Пост Навигацияси
VAJPAYI Atala Bixari (1924. 25. 12, Guvalyor, Madhya-Pradesh shtati) — Hindiston Respublikasi davlat va siyosat arbobi. 1942-y. mustaqillik harakatida faol qatnashganligi uchun qamalgan. Vajpayi 1957—86 i. larda Jana Sangx, Bharatiya Jana Sangx, Janata, Bharatiya Janata partiyalari taʼsischiaʼzosi va rahbari. 1980—84 y. larda, 1986-y. va 1993 — 96 y. larda Bharatiya Janata parlament partiyasi yetakchisi. 1977—80 … Читать далее
BRANDT (Brandt) Villi (haqiqiy ismi va familiyasi — Gerbert Karl Fram) (1913.18.12, Lyubek 1992) GFR siyosat va davlat arbobi. GFR federal kansleri (1969—74), Germaniya (Gʻarbiy Berlin) sotsialdemokratik partiyasi raisi (1958—63), Germaniya sotsialdemokratik partiyasi (SDPG) raisi (1964—87). Gʻarbiy Berlinni boshqaruvchi burgomistr (1957—66). GFR koalitsion hukumati (XDS—XSS va SDPG) da vitsekansler va tashqi ishlar vaziri. Sotsialistik internatsional … Читать далее
GANDI Indira (toʻliq ismi Indira Priyadarshni Neru) (1917.19.11, Ollohobod — 1984.31.10, Dexli) — Hindistonning siyosat va davlat arbobi. J. Nerunint qizi. Shveysariya, Angliya va Hindiston oliy oʻquv yurtlarida taʼlim olgan. 1938-y. dan Hindiston Milliy kongressi (HMK) partiyasi aʼzosi. Ingliz mustamlakachilik istibdodiga qarshi kurashda faol qatnashgan. 1947-y. da Hindiston mustaqillikka erishgach, xotin-qizlar harakatida ishtirok etgan. Gandi … Читать далее